Encyklopedja Kościelna/Camera Apostolica
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Camera Apostolica, inaczej Pontificia, zarząd państwa kościelnego i jego skarbu. Camera w średnich wiekach oznaczała miejsce, w którém przechowywały się skarby, ztąd w ogóle camera znaczy skarb. Camerarii apostolici nazywali się mający pieczę o skarbie Kościoła rzymskiego (dawniej arcarii, saecularii, vestararii). Przełożony camerae nazwany został po włosku camerlengo (camerlingo, camarlingo) aerarii quaestor. W XIV w. camerlengo miał trzech od siebie zależnych urzędników (clerici camerae), których liczba wzrosła później do dwunastu; że zaś jednemu z nich zlecał straż skarbu, ztąd powstał urząd podskarbiego (thesaurarius, tresoriere), jaki spotykamy już za Jana XXII ok. 1300. Od Marcina V (1417) Papieże mają dwóch podskarbich: jednego prywatnego (secretus), drugiego publicznego (generalis) camerae ap. — Nadto, camerlengo mając juryzdykcję sądową we wszystkich sporach, które Papież mu pozostawiał, zwykł był wyznaczać do ich załatwiana prałata audytora, którego później nominował sam Papież, z tytułem generalis auditor reverendae camerae ap. Paweł IV r. 1558 zmienił ten tytuł na regensa kamery ap., stanowiąc, aby ten urząd oddawany był kardynałowi. Ale Pius IV następnego roku przywrócił dawny urząd audytora, który po gubernatorze Rzymu jest pierwszym prałatem dworu rzymskiego. Gubernator, jako vice-camerlengo, wchodzi także w skład kamery apost. od r. 1434. — Trybunał kamery, czuwający nad dochodami skarbowemi i administracją państwa kościelnego, składał się: z kardynała camerlengo, z podskarbiego jeneralnego, z audytora, z 9 członków kamery (clerici camerae), prezydujących w różnych gałęziach administracji krajowej, tudzież z sekretarzy i notarjuszów. Atrybucje tego trybunału, zawsze obszerne, zmieniały się jednak w różnych czasach. Z wyłącznej atrybucji swojej trybunał ten rozpoznawał sprawy finansowe i wszystkie sprawy, idące w apelacji od którego z członków kamery na sąd całego trybunału. Cf. Luca, Relatio romanse curiae disc. 40; Cohellio, Notit. Card. cap. 59. Pius VII, Leon XII, a szczególniej Grzegorz XVI zreformowali ten trybunał i określili ściśle atrybucje różnych jego oddziałów; reformy te znajdują się razem zebrane w Raccolta delle leggi di pubblica amministrazione nello stato pontificio, Roma 1834. O kamerze ap. pisali: Alfons Zotto, Commentaria in constitutiones camerae apost.. Romae 1546; Balt. Gomez, Comment. in constit. camerae ap., Parisis 1546. Cf. Moroni, Diz. di erud. storico-eccl. VII 1. N.
