Encyklopedja Kościelna/Casaubon Izaak
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Casaubon (Casaubonus, na niektórych pismach Hortibonus) Izaak, ur. 1559 w Genewie z rodziców kalwińskich, był w tém mieście profesorem j. greckiego, później w Montpellier i w Paryżu, gdzie został bibljotekarzem Henryka IV, po którego zamordowaniu udał się, na zaproszenie Jakóba I, do Anglji i tam um. 1604, pochowany w Westminterze. Znakomity ten filolog pisał także i w materjach kościelnych, ale dzieła jego w tym przedmiocie nie wytrzymują krytyki. Takiemi są: 1) Exercitationes in Baronium, Lond. 1614 in f.; zapowiadane i oczekiwane, jako młot na Baroniusza, nie miało powodzenia nawet pomiędzy protestantami. Noris i Pagi liczne wytknęli w nim błędy. 2) De libertate eeclesiastica liber singularis, 1607, pisane z woli Henryka IV, w czasie sporu Pap. Pawła V z Wenecją, i gdy było wydrukowanych 264 str., wstrzymane z rozkazu królewskiego, ponieważ spór ów już się zakończył. Że jednak C. przesyłał swym przyjaciołom arkusze, w miarę jak się drukowały, dziełko to przedrukował Goldast w Collectanea de monarchia, 3) Ad Frontonem Ducaeum epistola, Lond. 1611, przepełniona konceptami przeciwko jezuitom. Podejrzywali jednak kalwini C-a, że się przechyla ku katolicyzmowi: pobłogosławił synowi swemu, który się nawrócił i wstąpił do kapucynów, a do Wittembogarda (v. Utenbogard) pisał: „Nie ma co ukrywać: różnica wielka, jaką spostrzegam pomiędzy naszą wiarą a wiarą dawnego Kościoła, sprawia mi wiele niepokoju, bo, że pominiemy już inne rzeczy, Luter oddalił się od dawnej wiary w nauce o sakramentach, Zwingljusz oddalił się od Lutra, Kalwin oddalił się od obydwóch, a ci, co później pisali, oddalili się od Kalwina. Do czego nareszcie dojdziemy, jeżeli w tym kierunku iść będziemy dalej?“ Radzi więc byli temu kalwini francuzcy, że się C. przeniósł do Anglji: we Francji obawiali się o jego nawrócenie. Cf. Biogr. univ. N.
