Encyklopedja Kościelna/Cerularjusz Michał
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Cerularjusz Michał, sprawca zerwania Kościoła greckiego z rzymskim, wstąpił 1043 r. na stolicę patrjarszą w Konstantynopolu. Będąc jeszcze świeckim, należał do spisku przeciwko cesarzowi Michałowi Paflagończykowi; skazany na wygnanie do pewnego klasztoru, umiał tam zjednać sobie opinję pobożnego człowieka, otrzymał święcenia kapłańskie i stopniowo doszedł do godności patrjarszej. W 10 lat po swém wyniesieniu, zmówiwszy się z Leonem, metropolitą Achrydy w Bulgarji, wydał okólnik do biskupa Jana z Trani w Apulji, w którym wznawia dawne focjuszowe, a już zapomniane przeciw łacinnikom zarzuty, mianowicie: że używają chleba przaśnego do ofiary, że poszczą soboty, nie śpiewają Alleluja w czasie wielkiego postu, jedzą krew i mięso zwierząt duszonych. Jan z Trani, wezwany przez C. do puszczenia w obieg tego okólnika, posłał go kardynałowi Humbertowi; ten zaś złożył go Papieżowi w tłumaczeniu łacińskiém. Leon IX wydał niebawem dwa pisma, gdzie zbijając zarzuty C-a, wyrzuca mu dążenie do zagarnienia patrjarchów aleksandryjskiego i antiocheńskiego pod swoją władzę, oraz nietolerancję posuniętą aż do tego, że pozamykał kościoły i klasztory kapłanom i mnichom łacińskim, gdy tymczasem kościoły i klasztory greckie w Rzymie i całych Włoszech zupełnej używały swobody obrządku. Z listami swemi wysłał Papież 1054 r., jako legatów swoich do Konstpla, kardynała wice kanclerza Fryderyka i kardynałów biskupów Humberta i Piotra. Cesarz Konstantyn Monomach, potrzebując pomocy Zachodu, dla obrony swych posiadłości włoskich przeciwko napadom Normandów, przyjął życzliwie legatów, kazał nawet przetłumaczyć na grecki i ogłosić polemiczny traktat kardynała Humberta, napisany już w Konstantynopolu, karcący surowo różne miejscowe nadużycia. Przeciw pismu Humberta wystąpił uczony mnich Nicetas Pectoratus: zagrożony jednak ekskomuniką, odwołał publicznie swoje zdania i został przyjacielem legata. Ale C. odmawiał wszelkiego porozumienia się z legatami, w skutek czego ci uroczyście, w obec cesarza, ogłosili ekskomunikę przeciwko niemu i jego zwolennikom, i złożywszy akt takowéj na wielkim ołtarzu w bazylice św. Zofji, opuścili Konstan. pod silną eskortą, która ich odprowadziła do okrętu i zabezpieczyła od napadu stronników C-a. C. oburzony na cesarza, oskarżał go przed ludem, że zdradza Kościół. Zgromadził biskupów, na których mógł rachować, i przedstawiwszy im swoją z legatami sprawę, rzucił na nich anatemat za to, jak powiadał, że udawali się za wysłańców papiezkich i podrobili bulle. Tegoż r. (1054) cesarz umarł bezdzietnie. Teodora Porfirogenita, po dwóch latach energicznego panowania, przekazała berło Michałowi Stratonikowi, który w rok potém, w skutek intryg C-a, musiał ustąpić tronu Izaakowi Komnenowi. Wyniosłość C-a nie znała odtąd granic, tak, iż Izaak widział się zmuszonym skazać go na wygnanie do Prokonezu, gdzie i um. 1059 r. (Permaneder).
