Encyklopedja Kościelna/Coelicolae
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Coelicolae (cultores coeli, ούρανολάτραι), Celici. Nie mamy pewnych wiadomości historycznych o tych czcicielach nieba. Ponieważ edykt cesarza Honorjusza wymienia ich jako heretyków, ponieważ nie podlegali juryzdykcji starszyzny żydowskiej, a mieli własnych zwierzchników, zwanych majores, i przyjmowali pewien rodzaj chrztu, przeto niektórzy mają ich za jakąś drobną sektę chrześcjańską. Inni, opierając się na jednym ustępie kodeksu teodozjańskiego (lib. XVI, tit. 5, de Judaeis et Coelicolis), przypisują tym sekciarzom pochodzenie żydowskie i uważają ich za odcień eseńczyków. Chrzest ich nie miał być chrztem chrześcjańskim, lecz obmyciem, jakiemu ulegali prozelici żydowscy. Inni są zdania, że celici byli chrześcjanami odszczepieńcami, którzy przyjęli zasady eseńczyków, dodając do nich pojęcia poczerpnięte z filozofji Platona i Pytagoresa, między innemi, że ciała niebieskie są ożywione przez duchy czy aniołów, dla których są niby ciałami. Tych to celitów miał mieć św. Paweł na względzie, gdy w liście do Kolosseńczyków (II 18) mówi o zabobonnej czci aniołów, Θρησκεία τών άγγέλων. Niekiedy nazwą celitów mianują tych żydów, którzy za czasów królewskich oddawali cześć gwiazdom. Cf. Neander, Allgem. Geseh. der christ. Religion uad Kirche, t. II cz. 8; J. A. Schmidt, Historia coelicolarum, 1704. (Fritz). A. Br.
