Encyklopedja Kościelna/Collegium Germanico-Hungaricum
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Collegium Germanico-Hungaricum, w Rzymie założone 1552 r. przez św. Ignacego Lojolę, celem przeciwdziałania pko herezji zalewającej Niemcy: tu bowiem miała się kształcić młodzież niemiecka, w duchu czysto kościelnym i ducha tego bronić i szerzyć po powrocie do kraju. Św. Ignacy dla zamiaru swego pozyskał życzliwość Papieża Juliusza III i kardynałów. Papież przeznaczył „dla dzieła, jak mówił, tak świętego, tak pobożnego, tak wiele obiecującego“, dochód roczny 500 cekinów, a kardynałowie zapisali mu 2,565 cek. Po śmierci Juliusza III, w czasie klęsk wojny i głodu, jakie spadły na Rzym, nowe kolegium utraciło swoje fundusze i św. Ignacy zmuszony był rozdzielić uczniów po różnych zakładach swego zakonu, dopóki Papież Pius IV nie wyznaczył im miejsca w nowém seminarjum rzymskiém, jakie założył. Papież Grzegorz XIII, którego można uważać jako drugiego założyciela kolegjum, zatwierdził instytucję i przeznaczył jej rocznie 10,000 cekinów (118,000 fran.), dał kościół św. Apolinargo, z przyległym pałacem, powiększonym później przez Benedykta XIV. Nadto, Grzegorz XIII dał (1578) temu kolegjum kościoły: św. Stefana na górze Coelius i św. Sabby na górze Awentyńskiej, z ich przychodami, tak, że prawie 100 alumnów mogło się wychowywać w tym zakładzie; alumni ci otrzymali przywilej noszenia czerwonej sutanny i miewania homilji w kaplicy papiezkiej, w dzień wszystkich świętych. Cesarz Ferdynand w edykcie z 14 Wrześ. 1628 r. nadał alumnom tego kolegjum też same prawa, jakie mieli wychowańcy uniwersytetów niemieckich i włoskich. Maffei przytacza w swych rocznikach (lib. 7 n. 15), że Grzegorz XIII przyłączył do kolegjum niemieckiego kościół i szpital narodu węgierskiego, pod warunkiem wychowania tam 12 młodych Węgrów, ale Pius VI, budując nową zakrystję przy bazylice świętego Piotra, musiał znieść ów kościół i szpital. Klemens X nakazał (1762) wstępującym do tego kolegjum uczniom przysięgać, że po ukończeniu nauk bez odwłoki powrócą do swej ojczyzny. Od założenia swego, aż do kasaty jezuitów, kolegjum zostawało pod zarządem tego zakonu. Po kasacie uczyli świeccy księża, ale cesarz Józef II nie pozwalał swoim poddanym tam się uczyć i założył dla nich w Pawji podobny instytut, który wszakże trwał krótko. Podczas najścia Francuzów aż do r. 1798 dom rzymski był zamknięty, a kościołem zarządzali Francuzi. Od r. 1812 do 1824 dano pałac św. Apolinarego akademji sztuk pięknych św. Łukasza. Leon XII przeniósł tam seminarjum rzymskie. Nakoniec 20 Maja 1818 r. Papież Pius VII przywrócił Collegium. Mała liczba dawnych uczniów znajdowała się jeszcze w kolegjum jezuitów w Ferrarze; 24 List. 1824 r. Leon XII oddał jezuitom własność zakładu, t. j. kościoły św. Stefana i św. Saby, a uczniowie umieszczeni zostali w domu jezuickim profesów. Podług ustawy, danej kolegjum przez Grzegorza XIII, kandydaci powinni pochodzić z górnych Niemiec, Alzacji, Renu, Bawarji, Szwabji, Frankonji, Westfalji, Saksonji, Szląska, Prus, Austrji, Tyrolu i Węgier etc., mieć lat 20 najmniej, umieć po niemiecku i po łacinie. W 6 miesięcy po wejściu składają przysięgę poświęcenia się stanowi duchownemu w swej ojczyźnie. Surowo zakazane jest uczniom uczęszczać do gospody i wychodzić bez towarzysza. Nauki trwają lat siedm, z tych 3 przeznaczone na filozofję, a 4 na teologję. Po skończonych naukach mogą jeszcze uczniowie pozostać w domu przez dni 30, poczém wysyłani są do kraju, opatrzeni w odzież i pieniądze, dla tego też przy wstępie składają 100 skudów. Jeżeli który z uczniów poczuje powołanie do życia zakonnego, powinien wstąpić do którego z klasztorów niemieckich. Kolegjum to w XVIII w. liczyło już 5 uczniów, którzy otrzymali palmę męczeństwa: Jan Willarius, Robert Giansont, Jan Goffin, Leon Hoffmann i Mateusz Crisin; 1 Papieża (Grzegorz XV), 12 kardynałów i więcej niż 220 biskupów. Cf. Cordara, Colegii Germ. et Ung. historia, Romae 1770; Aug. Theiner, Geseh. d. Geistlichen Bildungsanstalten, Mainz 1835. (Stoffler). A. B.
