Encyklopedja Kościelna/Diminutio beneficii
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom IV) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Diminutio beneficii. Ponieważ beneficjum jest to obowiązek duchowny, nieustający i dozgonny, do którego przywiązany jest dochód wieczysty, niezmienny, oparty na stałym funduszu kościelnym, przeto, skutkiem tego połączenia ścisłego dochodów i obowiązków, zmniejszenie benificjum, diminutio, może nastąpić przez nałożenie nowego ciężaru materjalnego, albo duchownego, to jest umniejszającego dochody, albo powiększającego obowiązki. Ciężar umniejszający dochody, jak np. pensja stała, nałożona na beneficjum, którą wypłacać należy jakiej osobie, lub zakładowi, nazywa się onus reale; zaś powiększenie obowiązków duchownych, przez dołożenie takich, które do beneficjum pierwej nie należały i których spełniać beneficjat nie był obowiązany, nazywa się onus personale. Tak jednego jako i drugiego nie można bez zezwolenia beneficjata wkładać na beneficjum, bo dopóki ouo nie wakuje (C. Significatum 11 de Praebend. X 3,5), beneficjat może ciężaru nie przyjąć, a nadto potrzeba tutaj jak i przy zmianie, czyli innowacji każdej w beneficjum mającej się dokonać: 1° przyczyny słusznej, dla którejby nowy ciężar obracał się na powszechny pożytek Kościoła (C. Vacante 26 eod. tit.); 2° potrzeba zezwolenia zwierzchności duchownej (C. cit. Significatum cum glossa); 3° potrzeba zezwolenia tych wszystkich, którzy mają swe prawa do kościoła, przy jakim jest beneficjum (Fagnani ad c. 8 de Excess. prael. n. 22 sqq; Benedictus XIV de Synodo dioecesana 1. 9 c. 3; C. Si una 2 de Reb. eccl. n. alien. in Clem. 3, 4). Wreszcie, urządzając nałożenie na beneficjum ciężaru, diminutio beneficii, wtedy gdy ono wakuje, nie można przyjęcia tej zmiany kłaść przyszłemu beneficjatowi za warunek, pod którym ma beneficjum otrzymać, gdyż kollatorowi nie wolno żadnych warunków i umów narzucać przy udzielaniu beneficjum; ale diminutio ma być dokonana, zmiana beneficjum stanowczo przeprowadzona, odpowiednim aktem usankcjonowana, a potém dopiero beneficjum, tak na zawsze urządzone, ma być nowemu beneficjatowi oddane. X. S.
