Encyklopedja Kościelna/Epakta
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Epakta, Z grec. ἐπακταὶ ἡμεραι, dies adjecti, adscititii (dni przydane). Tak się nazywa liczba dni, któremi rok zwyczajny słoneczny różni się od roku zwyczajnego księżycowego (ob. tej Enc. III 303). Pierwszego roku epakta będzie mieć dni l1; dodane l1 dni roku następnego, utworzą epaktę 22, a trzeciego 33. Z tych odkłada się dni 30 na miesiąc przybyszowy (ob. Embolizm), w skutek czego na epaktę pozostanie w tymże roku 3 dni. Do tego dodać roku następnego 11, a epakta będzie XIV i t. d., aż się przyjdzie do złotej liczby 1, w którym roku epakta XXIX; co odtrąciwszy na miesiąc przybyszowy, epaktę się znaczy *. Epakty, położone w nowym kalendarzu przed dniami miesięcy, oznaczają nowie księżyca w tym roku, a chociaż niecałkiem zgodnie z niebieskiemi, doskonale jednakże służą do wynalezienia pełni po porównaniu wiosennem i do oznaczenia Wielkanocy; np. w r. 1874 epakta będzie XII, w Marcu znajduję ją przed d. 19; do tych 19 dodaję 14, a summa 33 wskaże dzień pełni marcowej, która wypada na 2 Kwietnia; litera niedzieli w tym roku będzie d; więc wielkanocna niedziela przypada 5 Kwietnia. Jak się wynajdują lat epakty, tablice ku temu etc. są w Brewiarzach i Mszałach. De Epactis et Noviluniis, cf. Wykł. Obrzęd, ks. Łunkiewicza p. 187 i n.; ks. Rzymskiego p. 413 i n., i w Chronologji ks. Putiatyckiego p. 30 i n. X. S. J.
