Encyklopedja Kościelna/Euzebjusz Bp Emezy
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
4. Euzebjusz Bp Emezy w Fenicyi (E. Emesenus v. Emisensus), rodem z pod Edessy, gdzie i nauki pobierał; był uczniem Euzebjusza cezarejskiego i Patrofila scytopolitańskiego. Aby nie być wyświęconym na kapłana, udał się do Aleksandryi i tam wykształcił się w filozofji. Z Aleksandrji wrócił do Antjochji i zaprzyjaźnił się z tamecznym bpem Flakcyllem. R. 341, przez synod antjocheński, miał sobie ofiarowaną stolicę aleksandryjską, lecz nie przyjął jej, a wolał bpstwo emezeńskie. Gdy zaś był święcony na bpa, emezeńczycy podnieśli rozruch, oskarżając go jako czarnoksiężnika. E. udał się wtedy do Laodycei (ok. 341 r.) i żył przez niejaki czas u tamecznego bpa Jerzego (Georgius), który żywot naszego E’a napisał (fragmenty ap. Socrat. Hist. E. II 9, 10; cf. Sozomen H. E. III 6). Później wrócił do Emezy; † ok. r. 360 w Antjochji. Był w łaskach u cesarza Konstancjusza, który, ile razy udawał się na wojnę przeciw Persom, brał E’a z sobą. Według św. Hieronima (Chronic. Euseb. ad ad. 348), był E. jednym z przywódców partji arjańskiej. Z własnych zaś jego zdań (ap. Theodoret. Dialog. 3) widać, że należał przynajmniej do półarjanów. Z licznych pism jego (pko żydom i pko poganom, pko nowacjanom, 10 ksiąg na list do Galatów i Homilji na Ewangelje) mamy tylko niektóre homilje i po Katenach (ob.) rozrzucone egzegetyczne urywki (wszystkie zebrane w Eusebii Emeseni quae supersunt opuscula graeca, ed. Augusti, Elberf. 1829). Św. Hieronim (De scriptor. eccl. 91, 119, 129) wylicza pisma E’a przeciw żydom i nowacjanom, Hypotheseon in epist. ad Gal. ll 10, i Homiliae in Evangg.; Teodoret (Haeret. fab. l. 1 c. 28) mówi o piśmie przeciw Maaesowi (cf. S. Epiphan. Haeres. 76, 21). Homiliae 10 ad monacbos (Colon. 1631) i razem z niemi pod imieniem E’a wydane przez Jana Gagnejus Homiliae 46 ad populum (Paris 1547; ib. 1561), a przez Andrzeja Schott (w Biblioth. PP., Colon. 1618 t. V) powtórzone, są kompilacją z różnych pisarzy łacińskich (cf. J. C. Thilo, Ueber d. Schriften d. Euseb. v. Alexandr. und des Eus. v. Emisa ein krit. Sendschreiben, Hal. 1832). Kompilatora tych homilji, jako też innych, p. t. Homiliae de Symbolo (w Biblioth. PP. Lugdun. VI 608), nazywają Euzebjuszem gallikańskim. Prawdopodobnie ten sam jest autorem 145 homiliae de tempore et de sanctis (Paris 1554; w Biblioth. Concionat. Lugd. 1588; ap. Combefis, Biblioth.; razem z poprzedniemi homiljami, Paris 1575; w Bibhoth. PP., Lugdun. t. VII). Cf. rozprawę Augusti‘ego w Eusebii Emes. Opuscula, Elberf. 1829: Thilo, Ueber d. Schriften des Euseb. v. Alexandria u. d. E. v. Emesa, Halle 1882. X. W. K.
