Encyklopedja Kościelna/Ewangelicki związek stowarzyszenie w Anglji
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
2. Evangelical Alliance (czyt. Ewendżilikel Elleins), stowarzyszenie protestantów sekt różnych, mające na celu propagandę i obronę protestantyzmu. Początek tego związku wyszedł ze Szkocji. Protestanci różnych wyznań wydali 5 Sierp. 1845 r. wezwanie do ściślejszego zjednoczenia się pko katolicyzmowi i puzeizmowi, a 1—3 Paźd. zebrało się w Liwerpolu przedwstępne zgromadzenie. Z powodu mnogich różnic wiary w protestantyzmie, postanowiono, że do stowarzyszenia przystępujący winni są przyjąć 9 punktów, a mianowicie: natchnienie Pisma św., Trójcę św., całkowite zepsucie ludzkiej natury, Wcielenie Syna Bożego i dokonane przezeń odkupienie, usprawiedliwienie przez samą wiarę, działanie Ducha św. przy nawróceniu grzesznika, prawo i obowiązek własnego sądu w wykładzie Pisma św., boże ustanowienie urzędu nauczycielskiego, chrzest i eucharystję jako sakramenta. Wskutek takiego określenia, wiele sekt protestanckich nie dopuszczono do związku. Od 19 Sierp, do 2 Wrz. 1846 odbyło się pierwsze jeneralne zebranie w Londynie, na którém było 921 członków, reprezentujących 50 wyznań protestanckich. Prezydentem wybrany był Culling Eardley, który odtąd stał na czele związku. Do wyżej wspomnianych 9 punktów dodano jeszcze jeden, o rzeczach ostatecznych, tyczący nieśmiertelności duszy, zmartwychwstania, sądu ostatecznego, wiecznego szczęścia i potępienia. Zgromadzenie oświadczyło że nie jest „związkiem kościołów,“ ale „związkiem chrześcjan,“ że jest stowarzyszeniem „jednostek prawdziwie po ewangelijnemu myślących,“ mającém na celu utrzymanie braterstwa pomiędzy różnemi „ewangelickiemi denominacjami,“ i jednozgodnego postępowania pko wspólnemu nieprzyjacielowi. Następnie związek podzielił się na 7 odnóg: 1. Wielkiej Brytanji, 2. Stanów Zjednoczonych, 3. Francji, Belgji i Szwajcarji francuzkiej, 4. Niemiec północnych, 5. Niemiec południowych, 6. Ameryki angielskiej, 7. Indji zachodnich. Niechętni temu związkowi byli ortodoksyjni luteranie niemieccy, ponieważ nie widzieli w nim celu praktycznego, a nadto naruszał on całość nauki luterskiej. Z okazji wystawy paryzkiej odbyło się 1855 r. wielkie zebranie związku, a 1856 brytańska odnoga zebrała się w Glazgowie. Korzystając z opieki króla pruskiego, zebrało się zgromadzenie 1254 członków 9 Wrz. 1857 w Berlinie. R. 1861 odbył się w Genewie czwarty jeneralny zjazd związku, na którym wyraźnie wystąpiło rozdwojenie pomiędzy ścisłą a umiarkowaną partją. R. 1867 jeneralny zjazd odbył się w Amsterdamie. W ostatnich czasach związek ten usilnie starał się protestantyzm zaszczepić we Włoszech, choć rezultatem tych usiłowań było tylko pozyskanie dla protestantyzmu kilku księży apostatów. Podobnież bezowocne były prace związku w Hiszpanji.
