Encyklopedja Kościelna/Feilmoser Andrzej Benedykt
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Feilmoser Andrzej Benedykt, ur. 8 Kw. 1777 w Hopfgarten, w Tyrolu; r. 1794 udał się do uniwersytetu w Innsbrucku, gdzie przez 2 lata uczył się filozofji; r. 1796 wstąpił do benedyktynów w Fiecht pod Schwatz, gdzie uczył się języków wschodnich pod Jerzym Maurer’em, dobrym orjentalistą. Po ukończonym nowicjacie wysłany został do Villingen, na studja teologiczne. R. 1800 wrócił do Fiecht, został tam profesorem egzegezy, d. 30 Maja 1801 r. kapłanem, a w Październiku t. r. magistrem nowicjuszów. Stosownie do ówczesnego w Austrji prawa, wymagającego od młodych zakonników w uniwersytecie, zamiast egzaminu, dysputy publicznej z tez drukowanych, dał F. 1803 r. do druku tezy z teologji moralnej i introdukcji na Stary Test. W tezach tych zauważono ducha nowatorskiego, a mianowicie w tezach moralnych zasady kantowskie. Konsystorz w Brixen przesłał z tego powodu do prałata w Fiecht napomnienie, że wychowawcy w jego klasztorze nie dostajżą nauki zdrowej i że F. ma nawet powierzone sobie wychowanie nowicjuszów. I gdy następnego roku w dziele F ’a Animadversiones in historian ecclesiasticam cenzura Innsbrucka znalazła także wątpliwe ustępy, konsystorz raz jeszcze napomniał prałata w Fiecht, grożąc mu przytém, że jeżeli F. dalej publikować będzie niebezpieczne zdania, biskup nietylko pko niemu wystąpi, ale zażąda od rządu, aby wychowańcy klasztorni wysyłani byli do akademji w Innsbruck. F. przesłał do konsystorza podanie, w którem żądał wskazania mu jego zdań podejrzanych, oświadczając zarazem, że jeżeli zdań tych nie obroni, gotów jest je cofnąć. Konsystorz sprawę tę przesłał do Wiednia, zkąd zbadanie rzeczy zlecono gubernjalnemu zarządowi w Innsbrucku, i gdy decyzja tego zarządu wypadła przychylnie dla F’a, pozostawiono rzecz bez dalszych następstw. Niedługo wszakże potém F. został usunięty z magistrostwa nowicjuszów, a r. 1806 i z professorstwa, choć tego roku jeszcze rząd bawarski dał mu w Innsbrucku katedrę języków wschodnich i introdukcji na Stary Test. (w skutek bowiem pokoju presburgskiego, Tyrol dostał się Bawarji). 19 Sierp. 1809 r. uwięziony był z rozkazu Andrzeja Hofera, naczelnika powstania tyrolskiego pko francuzom. Gdy r. 1810 uniwersytet w Innsbrucku zamieniony został na lyceum, F. pozostał przy niem professorem, najprzód katechetyki, następnie greckiej i łacińskiej filologji, a od 1817 exegezy Nowego Test.; r. 1820 na takąż katedrę przeniósł się do Tybingi, gdzie um. 20 Lipca 1831 r. Oprócz rozpraw, pomieszczanych w Rocznikach literatury austrjackiej i w Kwartalniku tybingskim, zostawił: Sätze aus der christlichen Sittenlehre für die öffentliche Prüfung in dem Benedictinerstifte zu Fiecht, Innsbr. 1803; Sätze aus der Einleit. in die Bücher des Alten Bundes u. d. hebr. Alterthümer, ib. 1803; Animadv. in hist, ecclesiasticam, ib. 1803; Einleitung in die Bücher des Neuen Bundes, ib. 1810. Jest to główne jego dzieło, które 1830 r. w Tybindze drugiej doczekało się edycji; dziś zapomniane. Tybingski kwartalnik (1831 p. 744), redagowany wówczas w duchu nowatorskim, podał jego nekrolog, bardzo wysoko go podnoszący.
