Encyklopedja Kościelna/Feliks III Papież św.

<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom V)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1874
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Indeks stron

›››

[283] Feliks III. (v. II), św. (25 Lut.) rządził Kościołem od 6 Marca 483 (ob. Pagi, Critica Annal. Baron, ad an. 483) przez lat 8 mcy 11 dni 18 (tak wszystkie katalogi, ap. Pagi op. c.; ap. Thiel, Epistolae Rom. Pont. I 222 n. 10), więc † 25 Lut., 492 r. Rządy F’a wypadły podczas zaburzeń, wywołanych przez eutychjanizm. Jeszcze za rządów jego poprzednika (Symplicjusza), wypędzony ze stolicy aleksandryjskiej prawowierny patrjarcha Jan Talaja, zaapelował do Papieża i sam udał się do Rzymu, podczas gdy Piotr Mongus, monofizyta, z polecenia ces. Zenona jego stolicę zajął. F. wysłał do Kpola bpów: Witalisa i Misena, wraz z Feliksem, defensorem, prosząc ces. Zenona o wypędzenie Mongusa, a przywrócenie Jana Talai (S. Fellcis epist. 1—4), i zarazem Akacjusza wezwał do Rzymu, żeby się oczyścił z zarzutów przez Talaję podanych (epist. 4). Legaci papiezcy mieli nadto sobie poleconém nic nie czynić, bez uprzedniego porozumienia się z Cyryllem, opatem akoimetów (Evagr. III 19; cf. S. Felic. ep. 10). Lecz skoro tylko 2 pierwsi legaci przybyli do Abydos (w Hellesponcie, dawnej Myzji), natychmiast wtrącono ich do więzienia, odebrano listy i zagrożono śmiercią, jeśliby nie chcieli jednoczyć się pod względem kościelnym z Akacjuszem i Mongusem. Tą groźbą wystraszeni, jako też obietnicami uwiedzeni, legaci na wszystko przystali: wzięli udział w nabożeństwie uroczyłem, przez Akacjusza odprawionem, na którém z dyptychów czytane było imię Mongusa, i przyjęli Kommunję z rąk Akacjusza, razem z posłami Mongusa. Feliks, defensor, którego choroba w drodze zatrzymała, przybył później, a gdy nie chciał mieć jedności z Mongusem, Akacjusz wcale go nie przyjął i traktował po nieprzyjacielsku. Cyryll, opat akoimetów, wysłał mnicha Symeona do Rzymu i zawiadomił o tém wszystkiem Papieża. Wkrótce po Symeonie wrócili i legaci z listami od cesarza i Akacjusza, na korzyść Mongusa. F. zwołał synod do Rzymu, na którym, po naradzeniu się z 77 bpami, złożył z biskupstwa i wyklął 2 wspomnianych legatów i Akacjusza d. 28 Lipca 484 (S. Felic. ep. 6—10). Pomimo ścisłej straży, która rewidowała każdego cokolwiek podejrzanego, defensor Tutus zawiózł wyrok papiezki do Kpola i wręczył akoimetom; ci przypięli go Akacjuszowi na płaszczu, podczas gdy wychodził z kościoła: lecz odwagę swoją życiem przypłacili (Liberatus, Breviar. c. 18). Akacjusza to jednak nie poprawiło, owszem, zerwał z Rzymem i tem srożej prześladował [284]prawowiernych, nie chcących przyjąć henotikonu. F., oprócz wyklęcia Akacjusza, rozpisał listy do duchowieństwa w Kpolu i do bpów wschodnich, zawiadamiając ich o wyroku na Akacjusza i o potępieniu Piotra Mongusa (epist. 9—10), a dowiedziawszy się o nowych gwałtach arcybpa kpolskiego, jako też o wypędzeniu Kalendjona ze stolicy antjocheńskiej (ep. 11. § 5). odprawił (5 Paźdz. 485 r.) synod w Rzymie i na nowo potępił tak Akacjusza, jako i PiotraFullona, intruza antjocheńskiego (ep. 11). Wkrótce potém dowiedział się F., że i defensor Tutus, przez niego do Kpola wysłany, zdradził swe stanowisko, dał się Akaejuszowi przekupić i z nim kommunikował. F. i jego wyklął i na zawsze od kapłaństwa odsądził (ep. 12. pod koniec r. 485). Rozdwojenie między Rzymem a Kpolem trwało do śmierci Akacjusza (489). Następca tego ostatniego Flavita (v. Fravitas, v. Flawjan II) nie chciał objąć rządów, dopókiby Papież nie zezwolił; wysłał przeto, wspólnie z cesarzem Zenonem, posłów, z uprzejmemi listami do Papieża (na pocz. r. 490), prosząc o zatwierdzenie wyboru. Gdy jednak posłowie ci nie mieli upoważnienia do potępienia Akacjusza i Piotra Mongusa, gdy nadto sam Flavita kommunikował z Mongusem, F. posłów nie przyjął do jedności, a zażądał wprzód bezwarunkowego podpisania soboru chalcedońskiego i wykreślenia imion Akacjusza i Mongusa z dyptychów kościelnych (S. Felicis ep. 14—15). Flavita umarł w początkach r. 490, przed otrzymaniem tej odpowiedzi, a następcę jego Eufemjusza, który przywrócił imię Papieża do dyptychów, F. uznał prawowiernym, za bpa przecież nie wprzód go chciał uważać, dopókiby swych poprzedników (Akacjusza i Flavity) imion z dyptychów nie wykreślił (ib. ep. 16. dat. w Maju 490 r.). Gdy zaś Eufemjusz tego nie chciał uczynić ani za Feliksa II, ani za Gelazego, zjednoczenie odwlekło się do czasów późniejszych. Oprócz zatargów ze wschodem, panowanie F’a II zatrute było ciężkiem prześladowaniem Kościoła w Afryce przez Huneryka. Wprawdzie następca Huneryka, Guntamund (od r. 485), dozwolił powrócić wielu katolikom, wygnanym za poprzedniego panowania, lecz z tej amnestji byli wyłączeni wszyscy bpi, z wyjątkiem ś. Eugenjusza kartagińskiego (Victor Vitens. De persec. vand. l. IV). Wielu z tych, którzy za Huneryka przeszli na arjanizm, zgłaszało się teraz z prośbą o pojednanie z Kościołem, a nie było bpów, którzyby ich nazad przyjęli. Dla zaradzenia temu F. odprawił (13 Marca 487 r.) synod w Rzymie, na którym wydane zostały rozporządzenia, pod jakiemi wrarunkami mają być wspomnieni odstępcy przyjmowani (S. Felic. ep. 13). Listy tego Papieża razem zebrane ap. Thiel, Epist. Rom. Pont. I 222—284; inne dzieła, gdzie się one znajdują, ob. Jaffé, Regesta s. 51. Źródła do żywotu ś. F’a: Evagrius, Hist. eccl. III 15 i n Liberatus, Breviar. c. 18... i Theophanes, Chronogr. ed. Bonn. s. 202.. Cf. Hefele, Coneiliengesch. § 213, 2l5, 216; Hergenröther, Photius, I 126; Holland. Acta SS. 25 Febr. X. K. W.