Encyklopedja Kościelna/Ferus Jan
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Ferus (Wild) Jan, franciszkanin z Moguncji, sławny kaznodzieja i exegeta, um. 8 Wrz. 1554 r., mając lat 60. Protestanci chcą go zaliczać do swoich, tak nazwanych świadków prawdy, jednakowoż F. pozostał zawsze katolikiem i zakonnikiem. Mówią, że kiedy przy zajęciu Moguncji margrabia Albrecht brandeburgski namawiał go, aby zrzucił habit zakonny ten mu odpowiedział: „Już tak dawno noszę ten ubiojr, a nic mi złego nie zrobił, dla czego mam go teraz porzucać?“ Powodem podejrzenia jego ortodoksji był kommentarz biblijny, mianowicie kommentarz na Ewangelję ś. Mateusza, w jakim Dominik Soto (ob.) wykazał 61 miejsc podejrzanych. A chociaż Michał Medina, franciszkanin, na uniewinnienie swego współbrata osobną apologję napisał, chociaż Salmeron, uczony jezuita, z kommentarzy Ferusa wiele w swoich pismach korzystał, jednakowoż Rzym umieścił wiele z jego kommentarzy na indeksie „donec corrigantur“ (1577 r. wydrukowano jego kommentarz na ś. Mateusza i ś. Jana, oczyszczony z miejsc podejrzanych). Sam Ferus wyraził się, że niekiedy z błota nowatorów perłę wydobył; to jego wyrażenie może być kluczem do osądzenia podejrzanych miejsc jego kommentarza i do zrozumienia, dlaczego w niektórych miejscach odstąpił od powszechnego rozumienia teologów katolickich. Zresztą, według wyrażenia Dupin’a (Nouvelle Biblioth. XVI 2, Amst. 1710), kommentarze Ferusa nie są to suche tylko uwagi i objaśnienia, ale raczej obszerne i wymowne rozprawy, w których tłumaczy literalne znaczenie Pisma św., z dodatkiem nauk chrześcijańskiej moralności, i z których widać, że autor czytał Ojców Kościoła i chciał ich naśladować. Jöcher w Gelehrten-Lexikon pod wyrazem Jan Wild podaje katalog licznych prac Ferusa, tak przez katolików jak przez protestantów z zajęciem czytanych, składający się głównie z kazań i kommentarzy na Stary i Nowy Testament. Z tych za najlepsze są uważane Komnentarze na Pentateuch, Jozuego, Sędziów, Joba, Ekklezjastyka, Treny Jeremjasza, Kommentarz na 30 i 61 psalm Dawida. Cf. Auberti Miraei Scriptores saec. XVI.
