Encyklopedja Kościelna/Fokas
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Fokas, cesarz wschodni (602—610). Mówić o nim tu będziemy, o ile rządy jego mają związek z historją Kościoła. Benedyktyni zachowali nam w Append, ad epist. Gregorii M. ciekawy dokument o zwyczaju, jaki na wiele lat przed — i po wstąpieniu na tron Fokasa przechowywał się na wschodzie, t. j. iż panowanie każdego nowego monarchy rozpoczynało się od tego, że portret jego rozsyłano po wszystkich prowincjach cesarstwa, gdzie lud i urzędnicy uroczyście takowy przyjmowali i witali. Brzmi on jak następuje: Venit autem icona suprascriptorum Phocae et Leontiae Augustorum VII cal. maii, et acclamatum est eis in Lateranis in basilica Julii ab omni clero vel senatu: Exaudi Christe. Phocae Augusto et Leontiae Augustae vitae. Tunc jussit ipsam iconam dominus beatissimus et Apostolicus Gregorius Papa reponi in oratorio S. Caesarii, martyris, intra palatium. Wielu autorów wyrzuca Papieżowi Grzegorzowi I, iż z wielkim entuzjazmem witał wyniesienie na tron Fokasa, zabójcy ces. Maurycego i jego dzieci, i źe niesłusznie dziękował Opatrzności, iż uwieńczyła cesarską koroną męża cudzą krwią zbroczonego. Uważnie jednak zastanawiając się nad listami tego Papieża, pisanemi do Fokasa, znajdujemy tam wprawdzie wyrażenie zwykłej w takich razach ceremonjalnej grzeczności, lecz nic więcej. Grzegorz wynurza tam swoje nadzieje, iż nowy cesarz będzie się starał wypełniać święte obowiązki monarsze, zwłaszcza względem Italji i Stolicy Apost. lepiej i ściślej, niż jego poprzednik, który niejednokrotnie nie chciał uwzględnić sprawiedliwych żądań Papieża. Fokas nie urzeczywistnił życzeń Grzegorza, jednakże względem Papieża Bonifacego III okazał się daleko lepiej usposobionym, niż jego poprzednicy, w sprawie tytułu patrjarchy ekumenicznego. Hic obtinuit apud Phocam principem, ut Sedes Apostolica beati Petri Apostoli caput esset omnium ecclesiarum, id est Ecclesia Romana, quia Ecclesia Constantinopolitana primam se omnium ecclesiarum scribebąt (Anast. Biblioth.). Powtarza to samo, w tych samych prawie wyrazach, Paweł Warnefried w swojej Historji Lombardji (IV 37). Jest tu bezwątpienia mowa o jakimś edykcie Fokasa, w którym oznajmiał, że tytuł patrjarchy ekumenicznego w niczém nie narusza praw Stolicy Apost., której najwyższa władza (primatus) rozciąga się na cały Kościół; lub prawdopodobniej jeszcze, w którym zabraniał patrjarsze konstplitańskiemu używać powyższego tytułu. Po śmierci Fokasa bpi konstplscy nie zwracali uwagi na jego rozporządzenie i mianowali się nadal ekumenicznymi. Papież Bonifacy IV otrzymał od Fokasa pozwolenie przerobienia pantheonu (ob.) na kościół katolicki. (Schrödl). A. B.
