Encyklopedja Kościelna/Fredegarjusz Scholastyk

<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Encyklopedja Kościelna (tom V)
Redaktor Michał Nowodworski
Data wyd. 1874
Druk Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Fredegarjusz (Fredegarius) Scholastyk, autor Kroniki (Chronicon) składającej się z 5 ksiąg. Pierwszą stanowi streszczenie (epitome) historji Franków Grzegorza z Tours: „Gregorii episcopi Turonensis Historia Francorum epitomata,“ od półowy w. V do śmierci króla Chilperyka (ok. 584 r.). Fredegar tu po większej części powtarza słowa Grzegorza; czasem tylko dodaje niektóre szczegóły, zwłaszcza w początkowych dziejach Franków, może przez Grzegorza umyślnie opuszczone, jako niepewne, lub bajeczne. Cztery inne księgi są streszczeniem kronik: Hieronima, Idacjusza, Izydora z Sewilli i bezimiennej p. t. Liber generationis, która może jest przeróbką z kroniki Hippolita portueńskiego. Szósta księga jest własném F’a dziełem; podaje on ją jako kontynuację do Grzegorza z Tours: „curiosissime quantum potui, omnia inseri studui, de eodem tempore incipiens scribendum, quo Gregorii finis gestaque cessavit et tacuit, cum Chilperici vitam finisse scripsit“. Z tego powodu znajduje się ona zwykle w rękopismach, jako X lub XI księga Grzegorzowej Historji Franków. Najdawniejszy rękopism tej księgi F’a sięga tylko do r. 641 i ma 90 rozdziałów; w późniejszych są kontynuacje, dodawane w różnych czasach do r. 768 (rozdz. 91—137). Wydania: księga I—IV ap. Canisium, Lect. ant. II 569., p. t. Collectio hist. chronographicae; księga V i VI przy dziełach Grzegorza z Tours, ed. Ruinart; wszystkie księgi z kontynuacjami ap. Bouquet, Recueil des hist. II 391—464, V 1—8. Przekłady: francuzki przy dziele Grzegorza (ob.) z Tours; niemiecki przez O. Abel, w Gesch. d. deutsch. Vorzeit, VII Jahrh., III Bd., Berlin 1849. Co do osoby samego F’a, to tylko z jego kronik jest widocznem, że był duchownym, należał do burgundzkiej narodowości i że był współczesnym opisywanym (w VI ks.) przez siebie dziejom. Nazwisko F’a nadał mu Scaliger; lecz ono w rękopismach się nie znajduje. Krytycy przyznają mu rzetelność, wszakże Damberger powątpiewa o niej. Literaturę o nim ob. Potthast, Biblioth. hist. s. 321, Supplem. s. 74; Wattenbach, Deutschl. Geschichtsquel. Berlin 1866 s. 76—80. 90.. Cf. Brosien, Krit. Untersuch. der Quellen zur Gesch. d. fränk. Königs Dagobert I, Götting. 1868. X. W. K.