Encyklopedja Kościelna/Gabaa
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom VI) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1875 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Gabaa, nazwisko kilku miejscowości biblijnych, wymawiane niejednostajnie tak w tekście hebrajskim, jako i w Wulgacie. 1 v. Gabaath, hebr. Gibeah, Gibeath (wzgórze, pagórek), a w Jud. 20, 10. 33 Geba, 70: Γαβαθά, u Józefa Flawjusza (Ant. VI 4, 6) Γαβαθή, miasto w pokoleniu Benjamina (Jud. 19, 14), miejsce urodzenia i rezydencja Saula (I Reg. 10, 26. 15, 34. 23, 19. 26, 1); z tego powodu nazywane Gibeath Binjamin (I Reg. 13, 2. 14, 16), Gibeath bne Binjamin, Gabaa synów Benjamina (II Reg. 23, 29), Gibeath Szaul, Gabaa v. Gabaath Saulowe (I Reg. 11, 4. 15, 34. Isai. 10, 29), Γαβαθσαούλη u Józefa Flawjusza (De Bel. Jud. V 2, 1), lub z odznaczeniem ha-Gibeah (Os. 5, 8. 9, 9. 10, 9). Miasto to miało naprzeciw siebie od północy Machmas (I R. 14, 4. 5) i było w bliskości Ramy (ib. 22, 6. cf. Jud. 19, 12. 13). Od Jerozolimy odległość jego wynosiła 20 czy 30 stadjów ku północy (Jos. Flav. De bel. jud. l. c. cf. Ant. V 2, 8). W czasach sędziów mieszkańcy splamili się niecną rozpustą na żonie jednego lewity; z tego powodu przyszło do wojny domowej, w której o mało że pokolenie Benjamina wytępioném nie zostało. Gabaa wraz z innemi miastami Benjamitów zostało wtedy spaloném (Jud. c. 19 et 20): klęskę tę przypomina prorok Ozeasz, nazywając ją „dniem Gabay“ (Ose. 9, 9. 10, 9). Później G. się podniosła i była rezydencją Saula, jak nadmieniliśmy. W tymże czasie (za Saula) idaje się, że było wzgórze święte przy tém Gabaa (I Reg. 10, 5. cf. II Reg. 21, 6). — 2 także w pokoleniu Benjamina, miasto lewitów. W hebr. nazywa się ono Geba, u 70 Γαβαά. Wulgata nazywa je Gabee (Jos. 18, 24. I Par. 6, 60), Gabaë (Jos. 21, 17), a częściej Gabaa. Leżało w bliskości poprzedniej Gabay, podobnie jak ono nazywało się także G. Benjamina (I Reg. 13, 16. III Reg. 15, 22); stanowiło północną granicę królestwa Judzkiego (IV Reg. 23, 8. Zach. 14, 10). Poprzednie G. Saulowe było więcej w głąb kraju posunięte, w południowo-zachodnią stronę względem Geby (Isai. 10, 29. Jos. 18, 24. 28). Według Euzebjusza (Onomast. v. Γηβενά) Geba była na drodze z Ophni (Gophna) do Neapolis (Sichem), o 5 mil od Ophni. Gdy jednak Geba leżało między Gophna i Jerozolimą i gdy sąsiednia Rama była o 40 stadjów (t. j. 5 mil rzymskich) od Jerozolimy odległą, z tego powodu u Euzebjusza zapewne czytać należy Jeruzalem, zamiast Ophni. Król Aza (ob.) ufortyfikował tę Gabaę (Gębę). Wspomniana w I Esd. 2, 26 i w II Esd. 7, 30 Gaba (Wulg. Gabaa i Geba) jest tém samém miastem. Dziś na tém miejscu wznosi się wioska muzułmańska Dżibia (Robinson, Paläst. III 298). — 3 Gabaa, hebr. Gibeah, miasto w pokolenia Judy (Jos. 15, 57). — 4 część miasta, czy też wzgórze, będące w mieście Karjathjarim, gdzie stał dom Abinadaba, a w nim przez pewien czas przebywała Arka przymierza (I Reg. 7, 1. II R. 6, 3. I Par. 13, 6). — 5 Imię Gabaa przyczepiano do wielu innych nazwisk. Tak np. Gabaa-Hachila (Gibeah-Hachila), wzgórze przy puszczy Zif, na którém krył się Dawid (I Reg. 26, 1—3); u Proroków góra Sion nazywa się Gibeath Jehowah (wzgórze Pańskie. Ezech. 34, 26. cf. Isai. 31, 4); Gabaath Phinees (hebr. Gibeath-Pinhas) było miasto w górach Efraim (Jos. 24, 33), według Euzebjusza (Onomast. v. Γαβαας) wioska Γαβαθα, o 12 mil rzym. od Eleutheropolis, sławna grobem proroka Habakuka. X. W. K.
