Encyklopedyja powszechna (1859)/Abbot (Jerzy)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Abbot (Jerzy) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Abbot (Jerzy), należy do najznakomitszych duchownych kościoła anglikańskiego, odznaczył się albowiem, nie tylko uczonością, ale mocą i prawością charakteru. Znakomity ten teolog, urodził się w Guilford w hrabstwie Surrey r. 1562 a ukończywszy nauki pierwotne tamże, udał się r. 1578 na uniwersytet Oxforcki, gdzie poświęciwszy się naukom teologicznym, został nauczycielem i kaznodzieją uniwersyteckim. Trzykrotnie obierany wice-kanclerzem Oxfordzkim, powołany do współpracownictwa przy rewizyi anglikańskiego tłómaczenia Biblii, zaleconej przez Jakóba I, zwrócił na siebie uwagę króla i stał się jego ulubieńcem. Łaska i względy Jakóba dla Abbota powiększyły się jeszcze, gdy podjął się podróży do Szkocyi celem nakłonienia presbyteryjanów do połączenia się z kościołem episkopalnym. Formy kościelne prezbyteryjanów, prostota obrządków, surowość obyczajów, zrobiły wielkie wrażeni ena umysł Abbota, a od czasu owej missyi, począł przykładać wszelkich starań, aby kościół anglikański zbliżyć do kościołów protestanckich kontynentu i wyjednać złagodzenie losu dotąd uciskanych Purytanów. Wyniesiony r. 1609 na godność biskupa Litchfildzkiego, Kawentryjskiego, roku zaś 1610 mianowany biskupem Londyńskim a w następnym roku wyniesiony na najwyższą godność duchowną w Anglii, na arcybiskupa Kantorberyjskiego, nie użył władzy i względów króla, na przeprowadzenie gwałtem ulubionej swej myśli. Niemałej mocy duszy, dowiódł także, kiedy, mimo starań króla Jakóba, popierającego faworyta swego Sommerseta w sprawie o rozwód przeciw hrabiemu Essex, z którego małżonką w nieprawych zostając związkach, chciał ją poślubić, rozwód pomieniony potępiał i przeciwko takowemu oświadczył się sądownie, a gdy to nie pomogło, publicznie. Z wstąpieniem na tron Karola I, koronowanego przez Abbota, powstała na dworze angielskim myśl popierana przez królowe i księcia Bukingham, rozszerzenia władzy monarchicznéj, ograniczenia przywilejów parlamentu i obalenia kościoła anglikańskiego przez wprowadzenie napowrót katolicyzmu. Abbot wystąpił energicznie przeciw dążeniom podobnym, czém ściągnął na siebie gniew króla, który podżegany przez biskupa Londyńskiego Lauda, pragnącego zostać co prędzej arcybiskupem, zawiesił Abbota w urzędzie. Arcybiskup Kantorburski, nie uciekając się do żadnych intryg, nie korzystając z sympatyi jaką posiadał w członkach parlamentu i u ludu, usunął się do Kroydon, gdzie w lat pięć, to jest r. 1633 umarł. Zwłoki jego przewieziono i pochowano w mieście rodzinném Guilford, w którém jeszcze za życia, założył i uposażył sowicie, szpital miejski. L. O.
