Encyklopedyja powszechna (1859)/Akt nawigacyjny
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Akt nawigacyjny |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Akt nawigacyjny, tak się nazywa rozporządzenie Oliwiera Cromwella, protektora Anglii, wydane w 1651 r. w celu doprowadzenia marynarki angielskiej do największej potęgi w świecie. Cromwell postanowił zniszczyć handel morski Hollendrów, a doprowadzić do kwitnącego stanu handel angielski, za pomocą następujących ścieśnień i ograniczeń: 1) handel nadbrzeżny (cabotage) w Anglii dozwala się wyłącznie Anglikom; 2) płody rybolóstwa zagranicznego dopuszczone są do portów angielskich, tylko pod warunkiem opłacenia podwójnego cła; 3) handel metropolji (Anglii) z kolonijami i odwrotnie, odbywać się może tylko za pomocą okrętów angielskich; 4) handel z Azyją, Afryką i Ameryką, pozostawiony także wyłącznie okrętom angielskim; 5) handel z państwami euro-pejskiemi odbywać się powinien, albo na okrętach angielskich, albo też i na zagranicznych, jeżeli udowodnią, że należą do tego samego kraju co i towar. (Był to cios wymierzony przeciw marynarce hollenderskiej, pośredniczącej wówczas we wszystkich zamianach międzynarodowych). Takie są główne zasady owego słynnego aktu nawigacyjnego Cromwella, oddziaływającego na handel Anglików przez lat 200 prawie, a który to akt zniesionym został za ministerstwa Roberta Peela (w 1844—7 r.), jako niezgodny z systematem wolnego handlu, przyjętym za tego ministra przez Wielką Brytaniję.
