Encyklopedyja powszechna (1859)/Alleluja
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Alleluja |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Alleluja, albo hallelu-jah, (wyraz wzięty z hebrajskiego, znaczy „chwalcie Pana“). Jest-to wyraz radosnego religijnego uniesienia; żaden język nie mógł go należycie zastąpić, i wszystkie przejęły go z biblijnej mowy. Izraelici śpiewali psalm wraz z alleluja, przy obchodzie dorocznej pamiątki Wielkonocnego baranka: Kościół katolicki także najwięcej go używa w obchodzie wielkanocnym i w niedziele, w które wieczna pamiątka Zmartwychwstania Pańskiego jest powtarzaną. W dni pokuty i smutku, jako to w wielkim poście i obchodach żałobnych, wcale go nie używa. Alleluja we mszy świętej następuję po Graduale; gdy zaś opuszcza się. wtedy jego miejsce zastępuje Tractus, obejmujący kilka wersetów z Pisma Świętego, tak nazwany od słowa łacińskiego trahendo, przeciągając, śpiewają go bowiem tonem przeciągłym i smutnym. Kościół śpiewając alleluja przed Ewangeliją, przysposabia serca wiernych do słuchania Ewangelii jako wesołej nowiny. Alleluja śpiewano za czasów świętego Augustyna tylko zacząwszy od Wielkiejnocy do zesłania Ducha Świętego, czyli Zielonych Świątek. Tractus zastępuje miejsce alleluja od niedzieli Starozapustnej do Wielkanocy, we wszystkich mszach w dni niedzielne i świąteczne, we mszy sobotniej podczas suchedni, w wiliją Zielonych Świątek i uroczystości świętych Młodzianków. jeżeli ta nie przypada w niedzielę, tudzież we wszystkich mszach z Requiem. Od niedzieli przewodniej (in albis), w czasie wielkanocnym, Graduał zaczyna się od alleluja. W Kościele greckim śpiewają alleluja i podczas wielkiego postu i w nabożeństwie żałobnem. — Niegdyś zwoływano zakonnice na modlitwę śpiewem „Alleluja,“ zamiast dzwonów. — Wyrażenie „wesołego Alleluja,“ często używa się u nas przy winszowaniu świąt wielkanocnych. Mikołaj Rej zostawił jedne z najpiękniejszych jego pieśni pod tytułem: Alleluja. — Pod nazwą Alleluja, wychodził w Warszawie rocznik religijny, roku 1840, 1841, 1842 i 1843, pod redakcyją Adama Rogalskiego. L. R.
