Encyklopedyja powszechna (1859)/Ammonici
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Ammonici |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Ammonici. Ojcem tego narodu, według Pisma Świętego, był Ammon, (co znaczy „syn ludu mego“), syn Lota i młodszej jego córki. (I. Mojż. 19, 35, 38). Za czasu Mojżesza, Ammonici mieszkali na wschód morza Martwego i Jordanu, za krainą położoną między Arnon i Jabbok, zkąd wygnali silne plemię olbrzymów Zomzomitów, (złośliwi albo niecnotliwi), lud wielki i mnogi, wzrostu wysokiego, podobny ludowi Enacim (V. Mojż. 2, 19—21). Poprzednio mieszkali w kraju leżącym między dwiema rzekami, który wyraźnie zwany jest połową ziemi Ammonitów (Joz. 13, 25): i za czasu Sędziów, zażądali zwrotu go od Izraelitów, którzy ziemię tę zabrali Amorrejczykom. Ammonici przeto wygnani byli ztąd przez Amorrejczyków jeszcze przed Mojżeszem, i dla lego kraj ten dostał się w moc Izraelitów, podczas zawojowania ziemi Chananejskiej, gdy oni zwyciężyli Amorrejczyków, chociaż odebrali rozkaz nienapastowania Ammonitów. To była jedna z głównych przyczyn ciągłej nieprzyjaźni między Ammonitami a Izraelitami. Od początku okresu Sędziów do śmierci Othonijela, Ammonici sprzymierzali się z Moabitami, celem wytępienia Izraela; nieco później uciskali pokolenia za-jordańskie, lecz nakoniec poraził ich Jefte. W początkach panowania Saula, Naas, król Ammonitów, uderzył na Jabes w Galaad, i mieszkańcom, którzy sprzymierzyć się z nim nie chcieli, zagroził że wyłupi wszystkim prawe oko, i da ich na pośmiewisko w Izraelu; ale Saul przyszedł im w pomoc i pobił Ammonitów. Dawid atoli był w przyjaźni z tymże Naasem, i po jego śmierci wyprawił posłów do syna jego Hanona, z wynurzeniem żalu i pociechy. Ale Hanon zelżył ich, ogoliwszy im połowę bród i poobcinawszy szaty; zkąd wynikła wojna mściwa, w której wyginęła wielka liczba Ammonitów. Później, sprzymierzywszy się oni z Moabitami, prowadzili wojnę przeciw królowi judzkiemu Jozafatowi, który ich poraził. Joatan, następca Ozyjasza, zmusił ich na lat kilka do płacenia daniny. Prorocy często wyrzucali Ammonitom nieprzyjażń względem Izraela, najazdy ziem za-jordańskich, przymierze z Chaldejczykami, podczas zawojowania Judei i Jeruzalem. Za powrotem Izraelitów z niewoli, Ammonici połączyli się z Samarytanami, aby przeszkadzać odbudowaniu Jeruzalem; za czasu Antyjocha Epifanesa, pomagali Syryjczykom przeciw Machabeuszom, z wielkiem wojskiem, pod dowództwem Tymoteusza; pobił ich atoli Judas w kilku bitwach. Za czasu Hyrkana panował w Filadelfii (starożytnej Rabba, stolicy Ammonitów) król Zenon, przezwany Kotylas; a ś. Justyn, męczennik, nazywa jeszcze Ammonitów ludem mnogim. (Sędz. 11, 13, 19—24. I. Król. 11: II. Król. 10, 4; 11. 14; 12, 26. II. Paralip. 20. I. Machab. 5, 6—8; 23—44). L. R.
