Encyklopedyja powszechna (1859)/Anna Bretońska
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Anna Bretońska |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Anna Bretońska, królowa francuzka, jedyna córka Franciszka II księcia Bretanii i Małgorzaty de Foix, urodzona 1476 r. w Nantes, w piątym roku życia zaślubioną została Edwardowi, księciu Wallii, synowi Edwarda IV króla angielskiego, zamordowanemu we dwa lata później przez swego stryja, księcia Glocester (Ryszarda III). Doszedłszy lat dziewiczych, z pomiędzy licznych książąt ubiegających się o jej rękę, skłonnnością serca odznaczyła księcia Orleańskiego późniejszego króla Ludwika XII; nie chcąc atoli wnieść Bretonii do korony francuzkiej, nad kochanka przeniosła arcyksięcia austryjackiego Maxymilijana (1490 roku), który jednak we dwa lata potem umarł. Wówczas, w trzecie małżeństwo wydaną została za króla francuzkiego Karola VIII, który Bretanii w razie odmówienia jej ręki, zagroził wojną; księstwo jej przyłączonem wprawdzie zostało do Francyi, lecz natomiast Anna samowładnie opanowała umysł nowego małżonka, kiedy śmierć jej syna, młodego Delfina, zdawała się zapewnić następstwo na tron księcia Orleanu, jego radość z tego powodu po dawnej miłości tak dalece przejęła ją nienawiścią, że wyjednała u króla jego wygnanie. W 1497 roku umarł również Karol VIII, a Ludwik XII, niezrażony nieprzyjaźnią Anny, wierny pierwszej miłości, wyjednał dla siebie rozwód u papieża Alexandra VI, i zaślubił dwudziestosiedmio-letnią podówczas po trzech mężach wdowę (1499 r.). Anna, która zawsze uważała się nie za Francuzkę, lecz całą duszą była Bretonką, córkę swoją Klaudyję chciała wydać za arcyksięcia Karola, późniejszego cesarza Karola V; w tym jednym jednak zamiarze oparł się jej Ludwik XII, który dokazał, że mężem Klaudyi został książę Angoulême, późniejszy król Franciszek I. Anna umarła w 1514 roku, zostawiając pamięć opiekunki uczonych i gorliwej orędowniczki swojej narodowości bretańskiej. Ona była pierwsza królową francuzką, która (po śmierci Karola) nosić zaczęła czarną żałobę; dotąd bowiem królowe nosiły żałobę białą, zkąd wdowy królewskie nazywano zwykle białemi (reines blanches).
