Geopolityka (Sykulski)/Kody geopolityczne

<<< Dane tekstu >>>
Autor Leszek Sykulski
Tytuł Geopolityka
Wydawca Wydawnictwo Naukowe Grategia sp. z o.o.
Data wyd. 2014
Miejsce wyd. Częstochowa
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron


1.7.4. Kody geopolityczne

Jednym z ważnych zagadnień podejmowanych we współczesnej myśli geopolitycznej (w nurcie nazwywanym „geopolityką krytyczną”) jest problem interpretacji globalnej przestrzeni przez elity intelektualne. Chodzi o tworzone wyobrażenia dotyczące bliższej i dalszej przestrzeni geograficznej, swego rodzaju „obrazy geopolityczne”, które stają się podstawą do działania politycznego. Owe wyobrażenia leżą u podstaw tego, co w literaturze przedmiotu nazywane jest mianem kodu geopolitycznego. Zdaniem teoretyków geopolityki, każdy kraj na świecie ma swój własny kod geopolityczny. W jego skład wchodzi kilka podstawowych założeń: a) określenie aktualnych i potencjalnych sojuszników oraz przeciwników, b) wypracowanie sposobów na utrzymanie sojuszników, pozyskanie potencjalnych sojuszników oraz przeciwstawienie się aktualnym i potencjalnym przeciwnikom, c) opracowanie metod i form zakomunikowania wizji geopolitycznej, powstałej wskutek powyższych punktów, własnemu społeczeństwu oraz społeczności globalnej[1].
Kody geopolityczne są ważnym instrumentem kształtowania opinii publicznej. Obejmują szczegółowo: modele świata (w czasie i przestrzeni), mity narodowe (w tym mity historyczne) czy poglądy na kształt ładu międzynarodowego[2]. Pojęcie kodów geopolitycznych oraz ich interpretacja stanowi bardzo ważną część współczesnych rozważań nad geopolityką w literaturze zachodniej.
Znany zachodni badacz geopolityki Colin Flint, jako przykład jednego ze współczesnych kodów geopolitycznych nazywa „wojnę z terroryzmem”. Twierdzi, że zagrożenie terrorystyczne pozwoliło Stanom Zjednoczonym na stworzenie obrazu usprawiedliwiającego „globalną rolę światowego przywódcy, kładąc fundament pod działania przeciwko konkretnym krajom”. Jednym z ważnych elementów tego kodu stało się stworzenie listy tzw. „państw bandyckich”[3]. W tradycji polskiej myśli politycznej ważnymi „obrazami geopolitycznymi” są np. wizja Polski jako „chrześcijańskiego przedmurza Europy” czy Polski jako „łącznika między Wschodem a Zachodem”. Oba kody geopolityczne oparte były o polityczną interpretację przestrzeni geograficznej w konkretnym okresie historycznym[4].





  1. J. Potulski, Wprowadzenie do geopolityki, Gdańsk 2010, s. 56-57. Por. J. Potulski, Geopolityka w świecie ponowoczesnym, Częstochowa 2011.
  2. G. Dijkink, Geopolitical codes and popular representations, “GeoJournal” 1999, vol. 46, no. 4, p. 293-299.
  3. C. Flint, Wstęp do geopolityki, Warszawa 2009, s. 87-88 (o kodach geopolitycznych zob. s. 71-117).
  4. Por. P. Eberhardt, Twórcy polskiej geopolityki, Kraków 2006; J. Potulski, Wprowadzenie…, s. 66-68.





Tekst udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska.