Gwiazdki Zuchowe/Program gwiazdek zuchowych
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Gwiazdki Zuchowe |
| Wydawca | Harcerskie Biuro Wydawnicze „Na Tropie” |
| Data wyd. | 1939 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Program „gwiazdek“ i sprawności zuchowych ma pomóc i ułatwić prowadzenie pracy i organizowanie zajęć z dziećmi.
Trzeba poznać dzieci i warunki, w jakich one żyją, by obmyślić sposób ich organizowania, a następnie — rozpocząć wychowanie — przez zabawę.
Wymagania, stawiane dziecku w gwiazdkach zuchowych, dopomogą nam osiągnąć to, co w naszej pracy z nimi ma być najważniejsze: wzbogacić język ojczysty, rozszerzyć jego wiadomości o Polsce, wzbudzić dumę z przynależenia do Narodu Polskiego i urabiać typ dzielnego zucha, który potrafi na swój sposób Polsce służyć.
Przy I gwiazdce — dziecko stara się dobrze mówić po polsku,
Przy II gwiazdce — uczy się czytać i pisać po polsku,
Przy III gwiazdce — już umie czytać i pisać po polsku.
W ten sposób każde dziecko w wieku od lat 6—11 może gwiazdki zuchowe zdobyć, a przez nie urabiać swój charakter.
Wymagania w załączonych programach gwiazdek zuchowych podajemy drukiem tłustym — a omówienie każdego punktu drukiem zwykłym.
Gwiazdkę pierwszą może otrzymać po 3—6 miesięcznym należeniu do gromady dziewczynka, która:
1) Jest pożyteczna w domu, stara się wyręczać matkę, ojca i rodzeństwo. Zuch opowiadając o tym, co robi w domu, powinien równocześnie mówić ładnie, poprawnie po polsku.
2) Jest grzeczna i usłużna dla wszystkich. W tym punkcie należy położyć nacisk na uczynność i związać go częściowo z p. 1.
3) Jest zawsze uśmiechnięta i wesoła.
4) Pamięta o pacierzu. Należy położyć nacisk i wymagać, by zuch mówił pacierz zawsze po polsku.
5) Opiekuje się ptakami w zimie. Ten punkt można zastąpić opieką nad innymi zwierzętami.
6) Zna godło gromadki, barwę i nazwę swej gromady.
Gromada obiera sobie godło, którego cechy może naśladować w grach, zabawach, ćwiczeniach, opowiadaniach, tańcach i inscenizacjach.
W ten sposób wprowadzenie godła powinno stanowić temat pierwszego roku pracy.
Godło jest widomym znakiem gromady. Wykonane może być różnie, zależnie od pomysłowości drużynowej i zuchów. Barwa i nazwy gromadek winny wiązać się z godłem. Stosowanie godła dostarcza wielu możliwości i do majsterkowania np. godło, chorągiewki szóstek, strój.
7) Umie stawać na zbiórkę i składać ukłon zuchowy. Szyk ustawienia się w gromadzie na zbiórkę może być dowolny. Dobrze, jeśli jest też związany z godłem. Ukłon zuchowy oddaje się przez podniesienie do ramienia prawej dłoni i postawę zuchową.
8) Zna ogólną oznakę zuchową i pozdrowienie. Oznaką zuchów jest słoneczko. Dostaje ją zuch po złożeniu I obietnicy. Nosi się ją na berecie. Po przejściu do drużyny harcerskiej — na krawacie.
9) Zna nazwisko drużynowej i zastępowej (lub szóstkowej).
10) Umie hymn narodowy. Zna chorągiew barwną i herbową, banderę marynarki wojennej i handlowej, znaki lotnictwa polskiego.
Hymn narodowy „Jeszcze Polska...“ (wystarczy, jeśli zuchy śpiewają 1 zwrotkę). Wiadomości o banderach i znakach lotnictwa należy utrwalać przez gry np. wyścigi łodzi i samolotów różnych państw, „czyj był przelatujący samolot“ itp. (Samoloty i łodzie dzieci majstrują same z papieru, kory, pudełek).
11) Dba o czystość ciała. Ma czyste ręce i paznokcie, myje co dzień zęby. Punkt ten jest wdrażaniem do nawyków kultury życia codziennego. Kontrola może być nawet w formie zabawowej, np. „pociąg czystości“ (stacja „brudne ręce“, „nie obcięte paznokcie“).
12) Maszeruje przy śpiewie, umie bawić się w 3 gry bieżne, 3 z piłką i 3 ze śpiewem. Punkt „maszeruje przy śpiewie“ należy wykorzystać, aby nauczyć kilku polskich piosenek (mogą to być ludowe, wojskowe, zuchowe), to samo tyczy się 3 gier ze śpiewem. W grach trzeba zwrócić uwagę na uspołecznienie i osiąganie sprawności fizycznej.
13) Złapie w górę rzuconą piłeczkę lub odbitą od ściany z odległości 3 kroków, stosując 8 utrudnień. Należy to potraktować jako ćwiczenia oka i ręki. Wobec tego można piłeczkę zastąpić woreczkiem z grochem, łukiem itp.
Gwiazdkę II może otrzymać w 9 miesięcy po uzyskaniu gwiazdki I dziewczynka, która:
1) Jest użyteczna w domu i szkole, umie zachować się na ulicy i wśród obcych.
2) Umie bawić się i pracować zgodnie (nie kłóci się, nie skarży, nie obraża).
3) Nie trzeba jej rozkazu powtarzać.
Trzy pierwsze punkty wskazują w jakim kierunku ma zuch pracować nad sobą i przeciwdziałają niektórym wadom wieku dziecięcego.
4) Opiekuje się zwierzęciem albo hoduje roślinę. Zwierzę może nie być własnością dziecka. Pożądane jest, aby zuchy hodowały rośliny.
5) Umie na pamięć prawo zuchowe.
6) Opowie z przeczytanej książki o dziewczynce, która zasługuje na miano zucha. Jeśli zuch jeszcze niedość biegle czyta po polsku, to może opowiadać o bohaterze książki, którą czytał w obcym języku lub tej, którą czytała gromadzie drużynowa. Opowiadanie powinno wykazać, że dziecko mówi po polsku oraz rozumie, kim jest zuch, (zuch II gwiazdki powinien umieć przeczytać chociażby krótką powiastkę polską).
7) Zna musztrę zuchową. Sprawnie wykonuje rozkazy wydawane w języku polskim.
8) Narysuje ilustrację do kroniki lub kącika zuchów. Zna kilka piosenek zuchowych. Ilustracja jest formą wypowiedzenia się zucha. Zuch podpisuje rysunek po polsku. Piosenki mają być nie tylko zuchowe, ale i ludowe, dziecinne, o Polsce.
9) Wie kto stoi na czele Państwa.
Wie, jak się nazywa Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w jakim mieście mieszka i wie również, jak się nazywa i gdzie mieszka prezydent danego państwa. Opowie legendę, lub zdarzenie z historii Polski.
10) Ubiera się szybko i sprawnie. Utrzymuje w porządku włosy, dba o czystość i całość swoich książek i zeszytów.
11) Ceruje i przyszywa guziki, dba o to, aby zawsze mieć ubranie czyste i całe. Dwa ostatnie punkty stosuje podczas zdobywania sprawności „porządnickiej“.
12) Umie bawić się w 10 gier ruchowych i 5 towarzyskich. Skacze przez krótki sznur (skakanka) ośmioma sposobami. W ten sposób dziecko pokonywa pewne trudności i wykazuje usprawnienie fizyczne.
13) Wybuduje w piasku lub śniegu chatę, lub fortecę, albo grotę.
Budowa nie koniecznie musi być w piasku lub śniegu, może być z innych materiałów np. tektury, pudełek, klocków. Punkt ten przeprowadza się przy zdobywaniu sprawności „krasnoludka“ lub „majster-klepki“.
14) Zdobyła sprawności: szafarki, porządnickiej, wskazidrogi, krasnoludka. Sprawności te przerabia się przy zdobywaniu II gwiazdki. W czasie ich przeprowadzania należy pracować nad poszczególnymi, najlepiej odpowiadającymi danej sprawności punktami wymagań do II gw. Do sprawności należy dostosować gry, ćwiczenia, majsterkowanie, piosenki, opowiadania lub czytanie. Sprawności „szafarki“, „porządnickiej“ i „wskazidrogi“ wyrabiają cechy zucha — zaradność, użyteczność, samodzielność.
Jeżeli danym dzieciom nie odpowiada sprawność krasnoludka, można ją zastąpić inną np. „majster-klepki“, lub „zabawkarki“. Sprawność ta jest jednak bardzo odpowiednia zarówno dla zuchów w kraju, jak i za granicą, gdyż zdobywając ją przyzwyczajają się do dobrych uczynków, uczą się wypowiadać po polsku wiersze i bajki, mają okazję do majsterkowania, gier i inscenizacji.
Gwiazdkę III może uzyskać w 9 miesięcy po otrzymaniu gwiazdki II dziewczynka, która:
1) Jest dzielnym i pożytecznym zuchem w swojej gromadzie.
2) Jest punktualna i dotrzymuje obietnicy.
Te dwa pierwsze punkty są najważniejsze przy wyrabianiu się typu zucha.
3) Tańczy taniec gromady. Stara się zapamiętać usłyszane ładne piosenki. Zna wszystkie piosenki swojej gromady, zainscenizuje jedną z nich. Ten punkt daje możność nauczenia tańców i piosenek polskich.
4) Opisze w kronice ciekawe zdarzenie z życia zuchów.
Zamiast tego można napisać list do zuchów w Polsce. W ten sposób drużynowa sprawdza, czy zuch w dostatecznym stopniu potrafi napisać po polsku to, co myśli. Może to być praca zbiorowa pod kierunkiem drużynowej.
5) Wskaże miejsce historyczne w najbliższej okolicy. Opowie o jakimś czynie harcerek lub harcerzy w okresie walk o niepodległość.
O ile w danej okolicy nie ma miejsca związanego z historią Polski, to wystarczy, jeżeli wskaże na mapie kilka miast polskich i powie z czego one słyną. Opowiadanie o czynach harcerek lub harcerzy można też zastąpić opowiadaniem o dzieciach lwowskich. Poza tym opowie o jednym z bohaterów polskich np. Marszałku Piłsudskim, Kościuszce, Czarnieckim, Sobieskim, kr. Jadwidze.
6) Wie jak dbać o zdrowie na wycieczce. Np. nie pije wody, je w porach oznaczonych, nie siada na wilgotnej ziemi.
7) Opatrzy skaleczony palec, stłuczone kolano, zatamuje krwotok z nosa. Zwrócić uwagę na higienę opatrunku.
8) Umie posłużyć choremu. Np. odliczy krople, poda na łyżce lekarstwo, zręcznie i cicho spełnia prośbę chorego.
9) Szanuje swoje i cudze rzeczy. Wymagania te łączą się z punktem 10 i 11 gwiazdki II.
10) Skacze przez długi sznur (wywijadło) ośmioma sposobami, gra w dwa ognie. Brała udział w grach w terenie. Wykaże sprawność w grach ćwiczących: zmysły, zręczność, orientację, pamięć, uwagę itp.
Jest to wykazanie usprawnienia fizycznego zdobytego w czasie pracy zuchowej. Grę w dwa ognie można zastąpić inną grą.
11) Przedstawi przedmiot własnej roboty. Zuch może wykonać w czasie zbiórek gromady, poświęconych na majsterkowanie, przybory do gier i ćwiczeń, lub urządzić kącik. Zajęcia te wiążą się ze zdobywaniem sprawności takich jak: „zabawkarka“, „majster-klepka“.
12) Zdobyła sprawność: „sygnalistki“, „tropicielki“, „małej szwaczki“, „przyjaciółki zwierząt domowych“ lub „przyjaciółki roślin“.
Powyższe sprawności są zasadnicze w okresie zdobywania III gwiazdki.
Jeśli która ze sprawności nie da się przeprowadzić na danym terenie, należy ją zastąpić inną, ale wyrabiającą w zuchach te same cechy np. „przyjaciółkę zwierząt“ można zastąpić — „przyjaciółką ptaków“, „przyjaciółką lasu“ — „gęsiarki“, „opiekunką królików“ czy innych zwierząt. Sprawność „małej szwaczki“ — sprawnością „majster-klepki“ lub „dobrej siostrzyczki“. Odnośnie do sprawności tropicielki zaznaczyć należy, że wszędzie można znaleźć kawałek niezabrukowanej ziemi (skwer, park, parcela niezabudowana), a nawet na bruku czyli asfalcie rozpoznać można ślady ludzi, zwierząt i pojazdów po deszczu, na śniegu, błocie itp.
