Kościół a Rzeczpospolita/Dodatek
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Kościół a Rzeczpospolita |
| Wydawca | „Życie“ |
| Wydanie | wznowione |
| Data powstania | 1904 |
| Data wyd. | cop. 1911 |
| Druk | Drukarnia Ludowa |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Tłumacz | Aleksander Sulkiewicz |
| Tytuł orygin. | L’Église et la République |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
W imieniu Narodu Francuskiego Bonaparte, Pierwszy Konsul, ogłasza jako prawo Rzeczypospolitej dekret następujący, wydany przez Ciało prawodawcze dnia 18 germinala roku X, zgodnie z projektem, złożonym przez Rząd dnia 15 tegoż miesiąca i zakomunikowanym Trybunałowi tegoż dnia.
Rząd Rzeczypospolitej uznaje, że religja katolicka, apostolska i rzymska stanowi religję znacznej większości obywateli francuskich.
Jego świętobliwość uznaje ze swej strony, że ta sama religja osiągnęła i oczekuje jeszcze w tej chwili jak największego blasku z powodu wprowadzenia obrządku katolickiego do Francji i z tego, te wyznają go w szczególności Konsulowie Rzeczypospolitej.
Wskutek tego, zgodnie z tym uznaniem wzajemnym, zarówno dla dobra religji, jak i dla utrzymania pokoju wewnętrznego, zawarli umowę następującą:
Artykuł pierwszy. Religja katolicka, apostolska i rzymska będzie swobodnie wyznawana we Francji. Obrządek jej będzie publiczny i stosować się będzie do zarządzeń policyjnych, które Rząd uzna za niezbędne dla zastosowania spokoju publicznego.
II. Nowy podział djecezji francuskich dokonany zostanie przez Stolicę Apostolską z udziałem Rządu.
III. Jego Świętobliwość oświadcza osobom, piastującym godność biskupów francuskich, że spodziewa się po nich z ufnością zupełną, dla dobra pokoju i jedności, wszelkich poświęceń, nawet ogary z ich urzędów.
Zgodnie z tym uznaniem, gdyby odmówili tej ofiary, mającej na względzie dobro Kościoła (odmowa, której wszakże jego świętobliwość nie oczekuje), mianowani będą nowi dostojnicy w djecezjach, powstałych z nowego podziału, w sposób następujący:
IV. Pierwszy Konsul Rzeczypospolitej zamianuje w ciągu trzech miesięcy, które nastąpią po ogłoszeniu bulli Jego Świętobliwości, arcybiskupów i biskupów w okręgach nowych. Jego świętobliwość nada inwestyturę kanoniczną, zgodnie z formami ustanowionemi dla Francji z rządem zmienionym.
V. Mianowania na stolice biskupie, które będą opróżniały się w przyszłości, będą również dokonywane przez Pierwszego Konsula, a instytucja kanoniczna nadawana będzie przez Stolicę Apostolską, zgodnie z artykułem poprzedzającym.
VI. Biskupi, zanim, obejmą swe czynności, złożą bezpośrednio w ręce Pierwszego Konsula przysięgę na wierność, która była w użyciu przed zmianą rządu i wyrażoną słowy następującemi:
„Przysięgam i obiecuję Bogu na świętej Ewangielji zachować posłuszeństwo i wierność Rządowi, ustanowionemu przez Konstytucją Rzeczypospolitej Francuskiej. Obiecuję zarazem nie wchodzić w żadne porozumienia, nie być obecnym na żadnej radzie, nie popierać żadnego związku, ani wewnątrz ani poza granicami kraju, związku, któryby sprzeciwiał się spokojowi publicznemu; i jeśli się dowiem, że w djecezji mej lub gdzieindziej knuje się cośkolwiek na szkodę Państwa, doniosę o tym Rządowi“.
VII. Duchowni drugiego stopnia złożą tę samą przysięgę w ręce władz cywilnych, wyznaczonych przez Rząd.
VIII. Formuła modlitewna następująca będzie odmawiana na końcu służby bożej we wszystkich kościołach katolickich Francji: Domine, salwom fac Rempublicam; Domine, salvos fac Consules[1].
IX. Biskupi uczynią w djecezjach swych nowy podział parafji, który wejdzie w życie dopiero po zatwierdzeniu tegoż przez Rząd.
X. Biskupi mianować będą proboszczów. Wybór ich będzie mógł padać jedynie na osoby uznane przez Rząd.
XI. Biskupi będą mogli mieć kapitułę w katedrze i jedno seminarjum w swej djecezji, przyczym Rząd nie obowiązuje się do uposażania tychże.
XII. Wszystkie kościoły metropolitalne, katedralne, parafjalne i inne, potrzebne dla wykonywania obrządku, będą oddane do rozporządzenia biskupom.
XIII. Jego Świętobliwość, mając na względzie pokój i wznowienie szczęśliwe religji katolickiej, oświadcza, że ani on ani następcy jego nie wystąpię w żadnej formie przeciw nabywcom sprzedanych dóbr kościelnych, i że w ten sposób własność dóbr tych pozostanie nienaruszalną w ich rękach lub w rękach ich zastępców.
XIV. Rząd zapewni wynagrodzenie odpowiednie biskupom i proboszczom, których djecezje lub parafje wejdą w skład nowego podziału.
XV. Rząd przedsięweźmie również środki, aby katolicy francuscy mogli, o ile zechcą, czynić fundacje na rzecz kościołów.
XVI. Jego Świętobliwość zapewnia osobie Pierwszego Konsula Rzeczypospolitej te same prawa i prerogatywy, z jakich korzystał wobec niej rząd dawny.
XVII. Strony, zawierające umowę, zgodziły się, na wypadek, gdyby którykolwiek z następców Pierwszego Konsula obecnego nie był katolikiem, że kwestja praw i prerogatyw, wymienionych w artykule powyższym, oraz mianowania biskupów zostanie uregulowana w stosunku do niego, przez układ nowy.
Ratyfikacje zostaną zamienione w Paryżu w przeciągu dni czterdziestu.
Uczynione w Paryżu d. 26 messidora roku IX-go Rzeczypospolitej Francuskiej[2].
