Konstytucja USA
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Konstytucja USA |
| Pochodzenie | Deklaracja, Konstytucja, Karta i dalej (I ed.) |
| Wydawca | nakładem tłumaczki |
| Data wyd. | 2017 |
| Tłumacz | Teresa Pelka |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
My, naród Zjednoczonych Stanów, ażeby tworzyć unię tym doskonalszą, utwierdzać sprawiedliwość, zabezpieczać w kraju pokój, dbać o wspólną obronę, wspierać ogólny dobrostan, oraz zachowywać dobrodziejstwa wolności dla siebie, jak i nam potomnych, wyznaczamy i ustanawiamy tę Konstytucję dla Stanów Zjednoczonych Ameryki.
Dział 1. Wszelkie nadawane tu prawotwórcze moce powierzane są Kongresowi Zjednoczonych Stanów, który stanowić będą Senat oraz Izba Reprezentantów.
Dział 2. W skład Izby Reprezentantów będą wchodzić przedstawiciele wybierani co drugi rok przez ludność poszczególnych stanów, a elektorat w każdym stanie będzie mieć zdolność wyborczą stosowną dla elektoratu najliczniejszego wydziału państwowej legislatury.
Nie stanie się reprezentantem osoba poniżej wieku lat dwudziestu pięciu, która nie jest od przynajmniej siedmiu lat obywatelem Stanów Zjednoczonych, a kiedy wybrana, nie zamieszkuje w tym stanie, gdzie ją na reprezentanta wytypowano.
Reprezentacja i podatki bezpośrednie będą różnicowane pomiędzy poszczególnymi stanami współtworzącymi tę Unię, w relacji do ich stosunkowego zaludnienia, które będzie szacowane poprzez dodanie do ogólnej liczebności wolnych osób, włącznie z tymi na kontraktach na ponad rok, lecz bez nieopodatkowanych Indian, trzech piątych wszystkich innych osób. Właściwe wyliczenie zostanie wykonane w ciągu trzech lat od pierwszego zebrania się Kongresu Stanów Zjednoczonych oraz w każdym następnym terminie lat dziesięciu, na sposób przewidywany przepisem prawa. Liczebność reprezentantów nie będzie większa niż jeden na trzydzieści tysięcy, ale każdy stan będzie mieć przynajmniej jednego reprezentanta; a do czasu aż takie wyliczenie nastąpi, stan New Hampshire będzie uprawniony wybrać trzech, Massachusetts ośmiu, Rhode Island i Providence Plantations jednego, Connecticut pięciu, New York sześciu, New Jersey czterech, Pennsylvania ośmiu, Delaware jednego, Maryland sześciu, Virginia dziesięciu, North Carolina pięciu, South Carolina pięciu, a Georgia trzech.
Jeżeli zdarzą się wakaty w reprezentacji z któregokolwiek stanu, jego władza wykonawcza będzie rozpowszechniać wezwania do wyborów, aby takowe wakaty wypełnić.
Izba Reprezentantów będzie wybierać swojego przewodniczącego i innych funkcjonariuszy, oraz mieć wyłączność na wnioski o obalenie ze stanowiska.
Dział 3. Senat Stanów Zjednoczonych stanowić będzie po dwóch senatorów z każdego stanu, wybranych przez jego legislaturę na lat sześć; a każdy senator będzie mieć jeden głos.
Bezpośrednio po tym, jak się oni zgromadzą w konsekwencji pierwszych wyborów, zostaną podzieleni tak równo, jak będzie to możliwe, na trzy grupy. Miejsca senatorów grupy pierwszej zostaną zwolnione po przeminięciu drugiego roku, miejsca grupy drugiej po przeminięciu czwartego roku, a miejsca grupy trzeciej po przeminięciu roku szóstego, tak, aby jedna trzecia mogła być wybierana co drugi rok; a jeśli zdarzą się wakaty, drogą rezygnacji czy inaczej, podczas przerwy w obradach legislatury któregoś stanu, jego egzekutywa może dokonać tymczasowych mianowań do czasu następnego zebrania się legislatury, która wtedy owe wakaty wypełni.
Nie stanie się senatorem osoba w wieku poniżej lat trzydziestu, która nie jest od lat przynajmniej dziewięciu obywatelem Stanów Zjednoczonych, oraz przy tym nie zamieszkuje, kiedy wybrana, w stanie gdzie ją wytypowano.
Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych będzie przewodniczącym Senatu, jednak bez prawa głosu, chyba że byłyby one równo podzielone.
Senat będzie obierać innych swych funkcjonariuszy oraz przewodniczącego pro tempore, na nieobecność Wiceprezydenta, lub czas sprawowania przezeń funkcji Prezydenta Stanów Zjednoczonych.
Wyłącznie Senat będzie władny rozsądzać sprawy o obalenie ze stanowiska. Zasiadanie w takim celu wymagać będzie przysięgi lub ślubowania. Jeżeliby miał Prezydent Stanów Zjednoczonych proces, przewodzi Sędzia Główny; a żadna osoba nie może zostać skazana bez jednomyślności dwóch trzecich obecnych członków.
Osąd w sprawach o obalenie ze stanowiska nie posunie się dalej niż złożenie z funkcji, wraz z dyskwalifikacją z piastowania urzędów o prestiżu, zaufaniu, czy przychodzie z ramienia Stanów Zjednoczonych; strona skazana jednak nadal będzie podlegać publicznemu oskarżeniu, procesowi, osądowi, oraz karze, zgodnie z prawem.
Dział 4. Pory, miejsca, oraz sposoby przeprowadzania wyborów na senatorów i reprezentantów będą wskazywane w każdym stanie przez jego legislaturę; jednakowoż Kongres zawsze będzie mógł, prawem, tworzyć lub zmieniać owe regulacje, oprócz tych dla miejsc wyboru senatorów.
Plenum Kongresu zbierze się przynajmniej raz każdego roku, a spotkanie takie nastąpi w pierwszy poniedziałek grudnia, chyba że wyznaczą oni prawem inny dzień.
Dział 5. Obydwie izby będą niezawisłe w ocenie elekcji, świadectw wyboru, oraz kwalifikacji swych członków, których większość zwykła będzie w każdej kworum dla działań; lecz pomniejsza ich liczba będzie mogła udać się na przerwę co jakiś czas, a także przymusić do obecności członków nieobecnych, na taki sposób oraz za takimi karami, w jakie dana izba wyposaża.
Obydwie izby mogą wyznaczać reguły swojego postępowania; karać członków, gdyby zakłócali porządek, a także, za jednomyślnością dwóch trzecich, wydalić członka.
Obydwie izby będą prowadzić dziennik swoich działań oraz publikować go od czasu do czasu, oprócz takich jego części, jakie mogą wedle ich uznania wymagać tajności; a głosy za i przeciw, członków jednej czy drugiej izby w dowolnej sprawie, będą na życzenie jednej piątej obecnych wprowadzane do dziennika.
Żadna z izb, w trakcie trwania sesji Kongresu, nie zarządzi, bez przyzwolenia drugiej, przerwy na dłużej niż dni trzy, ani się nie oddali w miejsce inne niż to, w którym obydwie izby odbywają posiedzenia.
Dział 6. Senatorowie i reprezentanci będą otrzymywać za sprawowanie mandatu wynagrodzenie, zapewnione prawem, a wypłacane ze Skarbu Stanów Zjednoczonych. Oprócz zdrady kraju, zbrodni, czy zaburzenia porządku publicznego, będą wolni od aresztowania podczas uczestnictwa w sesji swojej izby, zarówno po drodze na nią, jak i w drodze z niej powrotnej, a względem jakiejkolwiek mowy czy debaty w którejkolwiek z izb, nie będą przepytywani w żadnym innym miejscu.
Żaden senator czy reprezentant nie zostanie w trakcie mandatu wybrany bądź mianowany na inną obywatelską funkcję także o powadze autorytetu Stanów Zjednoczonych, która byłaby w owym czasie tworzona, czy też wzrastałoby z niej wówczas uposażenie; a żadna osoba na stanowisku z ramienia Stanów Zjednoczonych nie będzie członkiem żadnej z izb, w czasie pełnienia urzędu.
Dział 7. Wszelkie ustawy skarbowe będą inicjowane w Izbie Reprezentantów; jednakowoż Senat może proponować lub współtworzyć poprawki, jak przy innych ustawach.
Każda ustawa przyjęta zarówno przez Izbę Reprezentantów jak też Senat zostanie, ażeby nabrać mocy prawa, przedstawiona Prezydentowi Stanów Zjednoczonych. Jeśli ją zaaprobuje, podpisze ją; jeżeli jednak nie, zwróci ją ze swoimi zastrzeżeniami do tej izby, w której jej dano początek, a oni wprowadzą owe zastrzeżenia w pełni do swego dziennika, oraz rozpatrzą ją ponownie. Jeżeli po takim ponownym rozważeniu dwie trzecie owej izby zgodzi się ustawę uchwalić, zostanie ona przesłana, wraz z zastrzeżeniami, do drugiej izby, gdzie na ten sam sposób będzie rozważona, a jeżeli przyjęta przez dwie trzecie owej izby, stanie się prawem. Jednak w każdym takim przypadku z obydwu izb uznawane będą jedynie głosy na tak czy na nie, a imiona osób głosujących na korzyść czy przeciwko ustawie zostaną wprowadzone do dziennika właściwej im izby. Jeżeli jakaś ustawa nie zostanie zwrócona przez Prezydenta w dni dziesięć (bez niedziel) po otrzymaniu, jej treść nabierze mocy prawnej tak samo, jakby została przez Prezydenta podpisana, chyba że przerwa w obradach Kongresu czyniłaby jej zwrócenie niemożliwym, w którym to przypadku prawem się ona nie stanie.
Rozporządzenia, uchwały, lub głosowania gdzie współdziałanie Izby Reprezentantów i Senatu może się okazać potrzebnym (oprócz kwestii zawieszenia obrad), wszystkie będą przedstawiane Prezydentowi Stanów Zjednoczonych. Ażeby ich przedmiot nabrał mocy, zostaną przez niego zaaprobowane, a jeżeli nie, ponownie rozważone wedle głosów dwóch trzecich Senatu oraz Izby Reprezentantów, z poszanowaniem zasad i zastrzeżeń jak przewidziano w przypadku ustawy.
Dział 8. Kongres będzie mieć w mocy:
Nakładać oraz pobierać podatki, cła, taryfy i akcyzy, spłacać zadłużenie, a także dbać o wspólną obronność oraz ogólny dobrostan Stanów Zjednoczonych; a wszystkie cła, taryfy oraz akcyzy będą jednakowe na całym terytorium Stanów Zjednoczonych;
Zaciągać pożyczki na rachunek Stanów Zjednoczonych;
Regulować handel z innymi krajami, a także pomiędzy stanami poszczególnymi, oraz z indiańskimi plemionami;
Ustanawiać jednakowe reguły dla naturalizacji, a też jednolite prawo w przedmiocie bankructwa, na całym terytorium Stanów Zjednoczonych;
Tłoczyć pieniądz, regulować jego szacowanie, jak i obcej waluty szacunek, oraz wyznaczać standard wag i miar;
Stanowić o wymiarze kary za fałszowanie papierów wartościowych i bieżącej waluty Stanów Zjednoczonych;
Zakładać pocztowe urzędy i drogi;
Promować postęp nauki oraz użytecznych kunsztów, zabezpieczając na ograniczony czas autorom i wynalazcom prawa wyłączne, w dysponowaniu ich pismami, czy odkryciami;
Powoływać sądy instancji niższej niż Sąd Najwyższy;
Definiować i karać piractwa oraz inne przestępstwa na wysokich morzach; i te przeciw prawu międzynarodowemu;
Deklarować wojnę, nadawać prywatną banderę wojenną, oraz wyznaczać reguły dla konfiskat na lądach i wodach;
Wystawiać i utrzymywać wojska, lecz żadna asygnata pieniężna na ten cel nie będzie na termin dłuższy niż dwa lata;
Ustanawiać oraz zaopatrywać wojskową flotę;
Wyznaczać zasady zarządzania oraz doboru norm dla sił zbrojnych i floty wojskowej;
Stanowić o zwoływaniu gwardii w celu egzekwowania praw tej Unii, tłumienia insurekcji, oraz odpierania inwazji;
Stanowić o organizowaniu, zbrojeniu, oraz szkoleniu gwardii, oraz zarządzaniu taką jej liczebnością, jaka może być zatrudniona w służbie Stanom Zjednoczonym, zastrzegając poszczególnym stanom prawo do mianowania oficerów, oraz autorytet w szkoleniu owej gwardii stosownie do porządku wyznaczonego przez Kongres;
Mieć legislację wyłączną, we wszelkich sprawach zupełnie, nad dystryktem (w boku nie więcej niż dziesięć mil), w którym, po odstąpieniu przez określone Stany i akceptacji przez Kongres, siedzibę mogą mieć władze rządowe Stanów Zjednoczonych; a mieć ten autorytet nad wszelkimi miejscami zakupionymi za przyzwoleniem legislatury każdego stanu gdzie tak samo by mieli, na wybudowanie fortów, magazynów, arsenałów, stoczni oraz innych użytecznych budowli.
— A także:
Układać wszelkie przepisy nieodzowne jak też właściwe dla wprowadzania w życie powyższych kompetencji oraz innych uzdolnień nadawanych przez tę Konstytucję władzom rządowym Stanów Zjednoczonych, czy działom bądź funkcjonariuszom tych władz.
Dział 9. Migracja bądź też sprowadzanie takowych osób, jakie któryś stan obecnie istniejący uznałby za stosowne przyjąć, nie zostaną przez Kongres zabronione przed rokiem tysiąc osiemsetnym i ósmym, za zastrzeżeniem, iż podatek czy odpłata mogą być na taką migrację nałożone, nie przekraczając dziesięciu dolarów za osobę.
Ochrona prawna tytułem habeas corpus nie będzie zawieszana, z wyjątkiem przypadków rebelii bądź inwazji, kiedy publiczne bezpieczeństwo by tego wymagało.
Żadna ustawa imienna, czy legislacja ex post facto, nie zostanie nigdy przyjęta.
Żaden podatek osobowy lub inny bezpośredni nie zostanie nigdy nałożony bez proporcji do cenzusu czy rachuby ludności, jak tu już wskazano, aby dokonać.
Żaden podatek czy cło nie obejmie eksportu artykułów z któregokolwiek stanu.
Żadna preferencja nie zostanie nadana, przepisem handlowym czy skarbowym, portom jednego stanu ponad porty innego; ani statki od lub do jednego stanu nie będą musiały zawijać, odprawiać się, czy płacić cła w innym.
Żadne finanse nie zostaną pobrane ze Skarbu, tylko drogą asygnaty przepisem; natomiast regularna rachuba oraz księgowość pokwitowań i wydatkowania wszelkich pieniędzy państwowych będzie publikowana co jakiś czas.
Żadnego tytułu szlacheckiego nie nadadzą Zjednoczone Stany; a nikt na urzędzie o dochodzie czy zaufaniu z ich ramienia, nie otrzymawszy przyzwolenia Kongresu, nie przyjmie prezentu, uposażenia, urzędu, czy tytułu, a to jakiegokolwiek, od króla, księcia, czy obcego państwa.
Dział 10. Żaden ze stanów nie wejdzie w traktat, sojusz, czy konfederację; nie przyzna prywatnej wojennej bandery, nie wyda własnej waluty czy papierów kredytowych; nie ustali dla długu parytetu innego niż złoto czy srebro; nie przyjmie ustawy imiennej, przepisu ex post facto, lub naruszającego moc wiążącą kontraktów; nie nada też tytułu szlacheckiego.
Żaden stan, nie otrzymawszy przyzwolenia Kongresu, nie nałoży taryf czy ceł na import lub eksport, oprócz sum jakie mogą być konieczne dla spełniania przepisów inspekcyjnych; natomiast produkt netto wszystkich ceł oraz taryf nałożonych przez stan, na import czy eksport, będzie na użytek Skarbu Stanów Zjednoczonych; przepisy te będą podlegać rewizji, a także kontroli przez Kongres.
Żaden stan nie nałoży, bez przyzwolenia Kongresu, cen na tonaż; nie będzie trzymać wojsk lub okrętów wojennych w czasie pokoju; nie zawrze przymierza czy konwencji z innym stanem lub siłą obcą, ani nie wda się w wojnę, jedynie pod inwazją lub tak bezpośrednim zagrożeniem, że nie pozwalającym na zwłokę.
Dział 1. Władza wykonawcza zostaje przyznana Prezydentowi Stanów Zjednoczonych Ameryki. Będzie on mieć swoje stanowisko na kadencję lat czterech, a wraz z Wiceprezydentem, obranym na tę samą kadencję, będzie wybierany następująco:
Każdy stan wyznaczy, na taki sposób, jaki jego legislatura może zalecić, określoną liczbę elektorów, równą liczbie całkowitej senatorów wraz z reprezentantami, do której ów stan jest uprawniony w Kongresie; jednak żaden senator lub reprezentant, czy osoba na urzędzie o zaufaniu
bądź dochodzie z ramienia Stanów Zjednoczonych, mianowana elektorem nie będzie.
Elektorzy spotkają się we właściwych sobie stanach oraz zagłosują balotem na dwie osoby, z których chociaż jedna nie będzie mieszkańcem tego samego stanu, co oni osobiście. A sporządzą oni listę wszystkich osób na które głosowano, wraz z ilością głosów na każdą, którą to listę podpiszą, uwierzytelnią i prześlą zapieczętowaną do siedziby władz rządowych Zjednoczonych Stanów, na ręce Przewodniczącego Senatu. Rzeczony Przewodniczący Senatu, przy osobistym stawiennictwie Senatu oraz Izby Reprezentantów, otworzy wszystkie certyfikaty, a głosy zostaną następnie policzone. Osoba mająca największą liczbę głosów będzie Prezydentem, jeżeli liczba ta będzie stanowić większość całkowitej liczby elektorów mianowanych; a jeśli więcej niż jedna osoba miałaby taką większość, a otrzymałyby one taką samą liczbę głosów, wtedy Izba Reprezentantów trybem natychmiastowym wybierze balotem jedną z nich na Prezydenta; a jeżeli nikt mieć nie będzie większości, spośród pięciu osób najwyżej na liście owa izba na rzeczony sposób wybierze Prezydenta. Przy wyborze Prezydenta głosy będą jednak uznawane wedle stanów, przyznając reprezentacji każdego z nich jeden głos; kworum dla tego celu stanowione będzie przez członka lub członków z dwóch trzecich wszystkich stanów, a zwykła większość stanów wystarczy dla dokonania wyboru. W każdym z tych wypadków, po wyborze Prezydenta, osoba o kolejnej najwyższej liczbie głosów elektorów zostanie Wiceprezydentem. Natomiast jeżeli pozostawałyby dwie bądź też więcej osób o równej liczbie głosów, Senat dokona spośród nich balotem wyboru Wiceprezydenta.
Kongres będzie mógł wyznaczać czas na wybieranie elektorów oraz dzień dla oddawania przez nich głosów; dzień ów będzie ten sam na całym terytorium Stanów Zjednoczonych.
Nikt, jedynie obywatel od urodzenia, bądź też obywatel Stanów Zjednoczonych w czasie przyjmowania tej oto Konstytucji, może spełniać wymogi na urząd Prezydenta; tak samo nie spełni wymogów tego urzędu osoba poniżej wieku lat trzydziestu pięciu, oraz która nie zamieszkuje od lat przynajmniej czternastu w Stanach Zjednoczonych.
W przypadku usunięcia Prezydenta ze stanowiska bądź jego śmierci, rezygnacji, czy też niezdolności do realizacji prerogatyw oraz obowiązków rzeczonego urzędu, te przejdą na Wiceprezydenta, natomiast Kongres będzie mógł prawnie dookreślić sytuacje usunięcia, śmierci, rezygnacji, lub niezdolności, zarówno Prezydenta jak Wiceprezydenta, deklarując, jaki urzędnik ma wtedy działać jako Prezydent, a ten działać będzie odpowiednio, aż ułomność zostanie usunięta, albo wybrany zostanie Prezydent.
O wyznaczonych terminach, Prezydent otrzyma za swą pracę uposażenie, które nie zostanie powiększone, ani też nie zostanie umniejszone w okresie czasu na jaki dokonano wyboru; a nie będzie otrzymywać podczas owego okresu innego uposażenia, ani od Zjednoczonych Stanów, ani od któregoś stanu pojedynczo.
Zanim rozpocznie pełnienie swojego urzędu, Prezydent elekt złoży następującą przysięgę lub ślubowanie:
„Uroczyście przysięgam (tudzież ślubuję), iż będę wiernie sprawować urząd Prezydenta Stanów Zjednoczonych; oraz wedle najlepszej mojej umiejętności dochowywać będę, bronić i strzec Konstytucji Zjednoczonych Stanów”.
Dział 2. Prezydent będzie Dowódcą Naczelnym sił zbrojnych i floty wojskowej Zjednoczonych Stanów, jak też gwardii stanów poszczególnych, gdy powołany do czynnej służby Stanów Zjednoczonych. Może on wymagać opinii pismem, głównego funkcjonariusza w każdym z wykonawczych resortów, na dowolny temat dotyczący obowiązków owego urzędu; będzie też mieć moc zawieszać bądź też uchylać wyroki za wykroczenia przeciwko Zjednoczonym Stanom, oprócz spraw o obalenie z urzędu.
Prezydent będzie mieć władzę, przy poradzie oraz przyzwoleniu Senatu, zawierać traktaty, o ile dwie trzecie obecnych senatorów się przychyli; będzie też nominować, a przy poradzie oraz przyzwoleniu Senatu także mianować ambasadorów, innych publicznych mandatariuszy, oraz konsulów, sędziów Sądu Najwyższego i wszelkich innych funkcjonariuszy Stanów Zjednoczonych o mianowaniu tutaj inaczej nie określanym, a które ma zostać wyznaczone przepisami. Kongres może jednak aktem prawnym powierzyć mianowanie urzędników rangi niższej, wedle uznania, Prezydentowi samodzielnie, sądom prawa, bądź szefom departamentów.
Prezydent będzie władny wypełniać wszelakie wakaty, jeżeli nastąpią one podczas przerwy w obradach Senatu, przyznając pełnomocnictwa upływające z końcem kolejnej sesji.
Dział 3. Prezydent będzie co jakiś czas udzielać Kongresowi informacji o stanie tej oto Unii, a również rekomendować pod ich rozważenie takie działania, jakie uzna za potrzebne i użyteczne; będzie też władny, w wyjątkowych sytuacjach, zwoływać obydwie izby bądź jedną z nich, oraz w wypadku niezgody między nimi w przedmiocie przerwy w obradach, będzie mógł zarządzić im przerwę na taki czas, jaki uzna za stosowny; będzie przyjmować ambasadorów i innych publicznych mandatariuszy; troszczyć się o wierne przestrzeganie przepisów prawa, oraz upełnomocniać funkcjonariuszy Stanów Zjednoczonych.
Dział 4. Prezydent, Wiceprezydent, jak i każdy cywilny funkcjonariusz Stanów Zjednoczonych, zostanie usunięty z urzędu po obaleniu skutkiem wyroku za zdradę kraju, przekupstwo, lub inne przestępstwo ciężkie, czy wykroczenie.
Dział 1. Władza sądownicza Stanów Zjednoczonych zostaje przyznana Sądowi Najwyższemu oraz takim niższej instancji sądom, jakie Kongres może co jakiś czas wyznaczyć i ustanowić. Sędziowie, Najwyższego, jak i niższej instancji sądów, zachowają urząd za dobrym sprawowaniem; a będą o ustalonych terminach otrzymywać za swą pracę wynagrodzenie, które nie będzie pomniejszane podczas ich pełnienia funkcji.
Dział 2. Władza sądownicza obejmie sprawy według prawa i godziwości, rozpoznawane w myśl tej Konstytucji, praw Stanów Zjednoczonych i traktatów już zawartych z ich umocowania, lub jakie zawarte będą; wszelkie sprawy dotyczące ambasadorów, innych publicznych mandatariuszy, oraz konsulów; sprawy jurysdykcji admiralskiej i morskiej; spory gdzie Stany Zjednoczone są jedną ze stron; spory między dwoma lub większą liczbą stanów, między którymś stanem a obywatelami innego stanu, między obywatelami różnych stanów, między obywatelami tego samego stanu zajmującymi ziemie z przyznania różnych stanów, a także między którymś stanem bądź jego obywatelami a obcymi państwami, ich obywatelami, lub poddanymi.
W sprawach ambasadorów, innych publicznych mandatariuszy i konsulów, oraz w tych, gdzie stroną jest któryś stan, Sąd Najwyższy będzie sprawować oryginalną jurysdykcję. We wszelkich innych, nadmienionych tu sprawach, Sąd Najwyższy będzie mieć jurysdykcję apelacyjną, wedle prawa i praktyki, a z takimi wyjątkami oraz według takich przepisów, jak Kongres wyznaczy.
Osąd wszelkich spraw kryminalnych, oprócz tych o obalenie, wymaga ławy przysięgłych, a rozprawa powinna się odbyć w tym stanie, w którym dane przestępstwo popełniono. Jeżeli czyn nie zostałby dokonany w jednym stanie, proces przypada w miejscu lub miejscach jak Kongres może prawem wyznaczyć.
Dział 3. Zdradą przeciwko Stanom Zjednoczonym jest jedynie toczenie przeciwko nim wojny, bądź obstawanie przy ich wrogach, przez udzielanie pomocy i wsparcia. Nikt nie będzie uznany za winnego zdrady kraju bez zeznań dwóch świadków tożsamego czynu wskazującego, lub wyznania na rozprawie w sądzie.
Kongres będzie mieć zwierzchność w wyznaczaniu kary za zdradę kraju, lecz instrukcja prawna będzie skutkować przerwaniem dziedziczenia czy utratą praw tylko za życia osoby skazanej.
Dział 1. Każdy stan obdarzy pełną wiarą i afirmacją publiczne rozporządzenia, rejestry i sądowe procedury każdego innego stanu. Natomiast Kongres może ogólnymi normami wskazać, jak takie rozporządzenia, procedury oraz rejestry należy sprawdzać, i do jakiego skutku.
Dział 2. Obywatelom każdego stanu należna jest taka sama ochrona prawna i nietykalność jak obywatelom innych stanów.
Osoba skarżona w jednym stanie o zdradę kraju, zbrodnię, czy inne przestępstwo, która by uciekła sądowi, znaleziona w innym stanie, zostanie za wymogiem wykonawczej władzy tego stanu, z którego zbiegła, przekazana władzom i odesłana do stanu o jurysdykcji nad owym przestępstwem.
Nikt obowiązany w jednym stanie służbą lub pracą, wedle przepisów, uciekając do innego, nie zostanie, na skutek jakiegoś tamtejszego prawa czy przepisu, zwolniony od owej służby lub pracy; natomiast będzie przekazany władzom na wymaganie tej strony, której owa służba lub praca jest należna.
Dział 3. Nowe stany mogą być przyjmowane przez Kongres do tej Unii; lecz żaden nowy stan nie zostanie uformowany czy utworzony wewnątrz jurysdykcji innego stanu; ani żaden stan nie powstanie przez połączenie dwóch lub większej liczby stanów, czy też stanów części, bez zgody legislatur owych stanów, których by to dotyczyło, a także Kongresu.
Kongres będzie władny unieważniać, a również tworzyć wszelkie potrzebne zasady oraz przepisy dotyczące terenów czy innego mienia Zjednoczonych Stanów; a żaden zapis tej Konstytucji nie będzie praktykowany na sposób przynoszący ujmę tytułom, czy Zjednoczonych Stanów, czy któregoś Stanu.
Dział 4. Stany Zjednoczone będą zapewniać każdemu stanowi w tej Unii formę rządu prawidłową dla republiki oraz będą ochraniać każdy z nich od inwazji, a także, za zastosowaniem się do poleceń legislatury bądź egzekutywy (kiedy legislatury nie ma możliwości zgromadzić), od rodzimej przemocy.
Kongres, kiedykolwiek dwie trzecie obydwu jego izb osądzi to potrzebnym, będzie proponować poprawki do tej Konstytucji, bądź też, za zastosowaniem się do legislatur dwóch trzecich stanów indywidualnych, zwoła Konwencję w celu zgłaszania poprawek, które w jednym i drugim razie będą dla wszelkich zamysłów i celów mieć moc jako część tej Konstytucji, jeśli ratyfikowane przez legislatury trzech czwartych indywidualnych stanów lub Konwencje w trzech czwartych, a pierwszy zarówno jak drugi modus ratyfikacji będzie mógł polecić Kongres: warunkiem jest, ażeby żadna poprawka wprowadzona przed rokiem tysiąc osiemsetnym i ósmym nie oddziaływała w żaden sposób na klauzule, pierwszą i czwartą, w dziewiątym dziale pierwszego artykułu; a także by żaden stan, bez swojej zgody, nie musiał sobie radzić bez równego głosu w Senacie.
Wszelkie wierzytelności oraz zobowiązania uznane przed przyjęciem tej Konstytucji mają taką samą wagę prawną wobec Stanów Zjednoczonych na mocy tej Konstytucji, jak dla nich za Konfederacji.
Ta Konstytucja, wraz z prawami Stanów Zjednoczonych utworzonymi w jej konsekwencji, a także wszelkie traktaty zawarte, lub jakie zawarte będą z umocowania Stanów Zjednoczonych, staną się nadrzędnym prawem tego kraju; a sędziowie w każdym stanie będą obowiązani nim tak, aby cokolwiek w konstytucji czy przepisach któregoś stanu sprzecznego traciło ważność.
Senatorowie oraz reprezentanci jak już nadmienieni, a też członkowie poszczególnych stanowych legislatur, oraz każdy funkcjonariusz wykonawczy i sądowy, Zjednoczonych zarówno jak osobnych stanów, będą obowiązani przysięgą lub ślubowaniem ku wsparciu tej Konstytucji; ale żadna religijna próba nie będzie wymogiem na urząd czy mandat publiczny z upoważnienia Stanów Zjednoczonych.
New Hampshire. John Langdon, Nicholas Gilman.
Massachusetts. Nathaniel Gorham, Rufus King.
Connecticut. William Samuel Johnson, Roger Sherman.
New York. Alexander Hamilton.
New Jersey. William Livingston, David Brearley, William Paterson, Jonathan Dayton.
Pennsylvania. Benjamin Franklin, Thomas Mifflin, Robert Morris, George Clymer, Thomas Fitzsimons, Jared Ingersoll, James Wilson, Gouverneur Morris.
Delaware. George Read, Gunning Bedford, jun. John Dickinson, Richard Bassett, Jacob Broom.
Maryland. James M’Henry, Daniel of St. Tho. Jenifer, Daniel Carrol.
Virginia. John Blair, James Madison, jun.
North Carolina. William Blount, Richard Dobbs Spaight, Hugh Williamson.
South Carolina. John Rutledge, Charles Cotesworth Pinckney, Charles Pinckney, Pierce Butler.
Georgia. William Few, Abraham Baldwin.
Potwierdzono, WILLIAM JACKSON, Sekretarz.
| Przekład może być udostępniony na innej licencji niż tekst oryginalny. | |
|---|---|
| Oryginał |  |
| Przekład |  Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji. |