Kopia Prawa Ormiańskiej Juryzdykcyj w Mohylowie
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Kopia Prawa Ormiańskiej Juryzdykcyj w Mohylowie |
| Pochodzenie | Silva rerum |
| Redaktor | Stanisław Krzyżanowski |
| Wydawca | Wydawnictwo Równianki |
| Data wyd. | 1864 |
| Druk | P. Francow |
| Miejsce wyd. | Odessa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cała książka |
| Indeks stron | |
W imie Pańskie Amen. A na wieczną pamiątkę wszelkiey Potomności, Wszem w obec, y każdemu z osobna komu o tym wiedzieć należy, teraz y na potym będącym do wiadomośći donosze, tym Listem, Przywileiem moim, Iż gdy wszelkie Miasta y Osady tym większe pomnożenie, y ozdobę biorą, Im Gromadnieysze Ludzi, do Ich pomieszkania y Osadzenia się zwykło przybywać zgromadzenie; Życząc zatym aby Miasto moie Dziedziczne Mohilow, tym większe pomnożenie y ozdobę za przychodzeniem do niego y rozmnożeniem się Ludzi rozmaitey kondycyi a osobliwie Nacyi ormieńskiey ile Ludzi kupieckich przynieść Sobie mogło. Przeto Tychże Obywatelow przychodzących Prawem tym niżey opisanym y wolnościami odemnie nadanemi, chcąc zachęcić aby tym bezpiecznieysi mieysca y Miasta mego, nie tylko ci ktorzy z dawna Lokowani y osiedli, ale y ci którzy nowoprzychodzić y osiadać będą zostawali Słowem Pańskim nieodmiennym moim y Następców moich upewniam Imieniem. Iż pomienionych Nacyi Ormieńskiey Ludzi y obywatelów podług punktów y Artykułów przezemnie konferowanych niżey opisanych, cale y nienaruszenie wiecznemi Czasy z Sukcessorami memi Zachowam, y Sukcessorowie moi, onym y następcom Ich dotrzymać nienaruszenie powinni będą, krórych to punktów Taka następuie Series:
A naprzód Sądy wszelakie Tam in Civilibus quam In Criminalibus między sobą statuere pozwalam y Iurysdykcyę daie woytowi w moc od tey nacyi wolnie zgodnie y dorocznie obranemu, z taką wolnością y prerogatywą iako się po wszystkich Miastach w koronie Polskiey gdzie się ta znayduie nacya zachowuie się: salva Iednak appellatione do mnie samego albo odemnie na te sądy, osoby prawa wiadomey y powagę w sobie maiącey delegowanego, Tak iako w Innych Miastach y Iurydykcyach Teyże Nacyi observatur. A Dekreta przezemnie albo Namiesnika mego ferowane Pisarz tej Iurysdykcyi powinien konnotować y do xiąg swoich dla łatwieyszey tak Aktora iako y Pozwanego expedycyi z podpisem moim albo Namiesnika mego Inserować.
Teyże Iurysdykcyi naznaczam Izbę Sądową na Ratuszu osobną w ktorey maią sądy swoie odprawować.
Item do prowentów wszystkich In Genere mieyskich ma zarówno należyć Nacya ta z nacyą Polską do ktorych tak wybierania iako y wydawania maią mieć obrać swego osobliwego Lenherego Przysięgłego dorocznie obranego.
Aże w Inszych Miastach gdzie się kolwiek Ten narod Ormiański znayduie officiales Ich maią swe od Nayiaśnieyszych krolów Polskich y I. W. Dziedziców nadane Prac swoich konsolacye, Tedy y ia exemplo Innych Miast officyalistom tey Nacyi naznaczam y wydzielić przyrzekam pewną znaczną dla Ich wygody sztukę Pola wszelkie zaś Handle y kupiectwa któremiby mogli do poczciwego Pożywienia y Pożytku sobie rozmyślić, każdemu z nich iako Narodowi Ormiańskiemu pozwalam.
Także likworami wszelkiego rodzaju Trunkow wolne pozwalam szynkowanie, bez wszelkiey Iednak Arędarza mego przeszkody, oddawszy to do Arędy Co Polska Iurysdykcya dawać będzie, y tymże prawem Nacyi tey temi likworami szynkować Pozwalam, iakie na to Polskiey dałem Iurydykcyi.
Item każdy Mieszczanin mieszkaiący w Rynku In Circulo po wyściu, y expiracyi Słobody Powinien Panu Dziedzicznemu dorocznego podatku dać cz. zł. 1. dico czerwony złoty Ieden, którzy zaś w drugiey ulicy za Rynkownemi Domami mieszkaią ci połowicę tego płacić maią. Takowi zaś oddawszy podatek żadnych In genere to iest Dziesięcin owczych Pszczelnych, Swinnych, Powołoszczyzny rogoszyzny od Bydła, kontrybucyi (od ktorych onych Cale uwalniam y Sukcessorów moich obowiązuie) dawać niepowinni.
W sprawach zaś podczas Iarmarków przypadaiących y agituiących się między Gośćmi teyże Nacyi ma bydz Iurysdykcya przy sędziu odemnie delegowanym, osobie Prawa wiadomey. Iednak temu Sędziemu Wuyt Teyże Nacyi assistere powinien. A dekreta zgodnie ferowane równie z tymże sędzią podpisywać będzie. A to dla gruntownieyszey Prawa odemnie danego konserwacyi y Lepszego kupcow do Miasta y Jarmarków tuteyszych zachęcenia, albo od sędziego doczesnego aggrawacyi takiey by kupcy postronni niecierpieli a przeto Iarmarków Tuteyszych niechronili się.
Więc iż trafia się wiele razy że podrożni Ludzi y kupce przeieżdżaiąc Miasta inopinato casu z swiata zchodzą. Tedy ieżeliby tey nacyi trafiło się (quod Deus avertat) kupcowi Iakiemu w mieście tuteyszym fatis cedere, tedy ma urząd teyże nacyi Pieniądze y rzeczy po takim kupcu pozostałe przy namieśniku moim zpisać w skrzynce złożyć, y w tey że Izbie Sądowey pod pieczęciami dwiema, zamkową y swoią sekwestrować a Rok y sześć niedziel nietykanie trzymać. A po roku y szesćiu niedzielach In quantum by się do tych rzeczy po zmarłey głowie krewny Iaki nieodezwał y Ten którego rzeczy Intestatus umarł, maią to wszystko dobro Urząd mieyski ormiański Mohylowski y zamkowy, na trzy częsci rozdzielić to iest: do Skarbu mego iednę część aplikować, drugą na amunicyą y opatrzenie Miasta tego Mohylowa obrócić. Trzecią zaś część za Duszę tego oddać do Tuteyszego kosćioła ormiańskigo; Co y sukcessorowie moi strzymać y pełnić powinni będą.
Ieżeliby zaś mieszczanin Mohylowski ormiański steriliter cedere miał tedy Substancya Takiego za wiadomoscią Namieśnika mego y Urzędu teyże Nacyi maią się ku pospolitemu tegoż Miasta Dobru obracać dosyć uczyniwszy wprzod testamentowi Iego na które dobra aby żadne Iuris Caduci Privilegia Nayiasnieyszych królów I. M. C. niewychodziły, Ia submittuie się z Sukcessorami moiemi mocno tego bronic y niepozwalać, takowych aggrawacyi.
A Iako cechy Polskiey nacyi maią swoich Cechmistrzów Tak też y w nacyi Ormiańskiey że iest osobliwiey potrzebny ten porządek y zwierzchność, więc naznaczam aby każdy wszelkiego Rzemiesła Cech wspomnioney Nacyi Cechmistrza swego miał każdego roku podług zwyczaiu, iaka iest w Innych miastach praxis; wosk iednak od Cechów wszystkich w mieście będących do kościoła oddawać Mohylowskiego powinni będą.
A przytym idąc przykładem Miasta Zamościa które ma a Serenissima Respublica warowaną od wszelkich Cełł y mytt I. K. Mości y Rzecz Pospolitey Immunitatem, Takową y Ia onym wyiednać u Nayiaśnieyszego króla I. M. C. y Rzplitey obiecuię.
Także y po moich Miastach, y Wsiach, kupcy iako też wszyscy Mieszczanie Myta żadnego dawać niepowinni. Obliguię zaś Sukcessorów moich, Inquantum by Swego Czasu międy niemi do działu tego Miasta przyść miało aby Ta Iurysdykcya Nacyi Ormieńskiey przy Iednym z nich sine ulla divisione zostawała tam in toto quam In minima parte Czego ieżeliby niedotrzymali, tedy Forum Sobie y Sukcessorom moim naznaczam Generale.
Aże na tym swiecie żyiącym i est voluntas Ambulatoria, Iako tu do tego Miasta przychodzić y z niego wychodzić, Tedy Iezeliby który teyże Nacyi tego Miesca nieupodobał Sobie wolno mu będzie kondycyą swoią sprzedać y dawszy Urzędowi zwyczayne honorarium (gdzie życzy sobie) prenieść się bez żadney aggrawacyi y zatrzymania Tak od Urzędu Ormiańskiego iako y Namiesników moich.
Iako zas wszelkie prawa w Miastach Dziedzicznych od Różnych Panów nacyi tey dane osobliwie I. K. Mci y Rzplitey maią potwierdzone, Takież y Ia onym wyiednać Pańskim przyrzekam Słowem. Ten zaś Przywiley y Prawo moie ninieysze in toto cum Successoribus meis strzymać przyrzekam obiecuiąc go Aktami Grodzkiemi z Małżonką moią roborować. Na co dla lepszey wiary Wagi y Mocy przy podpisach ręki Pieczęć przycisnąc rozkazałem, Działo się w Strusowie Roku Pańskiego 1743 die 13 Kwietnia.
Franciszek Salesi Potocki Krayczy Koronny
Anna Potocka Krayczyna Koronna.
Zwyż wyrażone Prawo w Grodzie Lwowskim oblatowane, In Archivio Consistorii Leopoliensis Armenorum asservatur.
Inne także Prawa teyże Nacyi były nadane od tegoż I. W. Dziedzica, lecz przez niezachowanie poszły in abusum, przeto tu się nie wyrażaią.
