Obraz literatury powszechnej/Przedmowa
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Obraz literatury powszechnej |
| Podtytuł | w streszczeniach i przykładach |
| Wydawca | Teodor Paprocki i S-ka |
| Data wyd. | 1895 |
| Druk | Drukarnia Związkowa w Krakowie |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Tłumacz | zbiorowy |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Mamy już kilka opracowań Dziejów literatury powszechnej; przygotowuje się jeszcze jedno nowe; w nich wszakże z natury rzeczy przytoczenia z utworów poetyckich muszą być ograniczone w mniejszej lub większej mierze; dają one pojęcie o rozwoju historycznym piśmiennictwa, ale go nie stawiają wprost przed oczyma czytelnika.
Temu właśnie zadaniu pragniemy uczynić zadość za pośrednictwem książki niniejszej. Nadaliśmy obszar niezbyt wielki, ażeby uczynić, o ile można, jaknajpraktyczniejszą, dostępną dla jaknajwiększej liczby ludzi, pragnących znać nie tylko nazwiska sławnych poetów, lecz także zaznajomić się, choćby w miniaturze jedynie, z utworami ich ducha. Pierwsza to praca tego rodzaju w naszem piśmiennictwie, a i w powszechnem niema ich bynajmniej wiele. Znany historyk niemiecki literatury powszechnej, Jan Scherr, wydał przed laty jako dopełnienie swego podręcznika „Bildersaal der Weltliteratur“[1], które doczekało się dotychczas trzech wydań. Nie myślimy wcale taić, że książka ta poddała nam myśl ułożenia podobnej w języku polskim; ale zarazem dodajemy, że nie poszliśmy za autorem niemieckim ani w układzie, ani w doborze wyjątków z poezyi wszechświatowej, ani wreszcie w metodzie ich przytaczania. Przedewszystkiem ułożyliśmy wszystkie wyjątki w 3 wielkie grupy według ogólnie przyjętego podziału dziejów na starożytność, wieki średnie i czasy nowożytne; a dopiero w tych grupach chronologicznych przeprowadziliśmy układ według narodowości. Powtóre przy większych utworach podawaliśmy streszczenia, ilustrując je dobranemi przykładami tak, ażeby czytelnik mógł wyrobić sobie samodzielne pojęcie o całości dzieła. Wreszcie zamieszczaliśmy wiadomości bibliograficzne o tłomaczeniach utworów poezji wszechświatowej na język polski, ażeby ten, kto zechce szczegółowiej się zapoznać z nimi, miał już ułatwione poszukiwania.
Co do wyboru autorów, dokładaliśmy starania, ażeby nie pominąć najważniejszych i najbardziej znamiennych. Ponieważ do literatury polskiej istnieją już wypisy bardzo obszerne, bo w 4 wielkich tomach wydane p. t. „Złota Przędza“, wyłączyliśmy więc poezyę polską ze swego zbioru, poświęcając go wyłącznie literaturze obcej, której przedstawicieli uwzględnić zamierzamy aż do chwili bieżącej.
Tom obecny zawiera w sobie antologię systematyczną ze starożytności i wieków średnich; tom drugi i ostatni zarazem zawsze wzory poezyi nowożytnej, od XVI-go wieku poczynając.
Korzystaliśmy najwięcej z tłomaczeń już istniejących; ale tam, gdzie tego wymagała potrzeba, postaraliśmy się o przekłady nowe, umyślnie dla „Obrazu literatury powszechnej“ dokonane. Już w tomie obecnym zauważą czytelnicy po raz pierwszy w naszej literaturze pojawiające się tłomaczenia z poezyi łacińskiej wieków średnich, niektóre z francuskiej, wyjątki z dzieł poetów niemieckich, z Chaucera i z literatury czeskiej. PP. Kazimierz Gliński, Bronisław Grabowski, Jan Kasprowicz, Edward Porębowicz dostarczyli nam przekładów wiernych i prawdziwie pięknych, jak to możemy całkiem bezstronnie powiedzieć.
W swojem własnem tłómaczeniu ośmieliliśmy się podać tylko z konieczności kilka przytoczeń, których w lepszym przekładzie nie mogliśmy otrzymać, a ich umieszczenie uważaliśmy za potrzebne.
Oby ta książka, którą układaliśmy z zajęciem i zamiłowaniem, mogła się przyczynić do rozpowszechnienia znajomości literatur obcych, tak u nas bardzo zaniedbanej, a przez nią zapaliła dusze do czci ideału!...
Edward Grabowski.
Warszawa 19 marca 1895.
