Odezwa Kierownictwa Walki Podziemnej Okręgu Wileńskiego z września 1943
Polacy !
Zbiry niemieckiego Gestapo i litewskiej Saugumy dokonały nowej potwornej zbrodni na żywym ciele Narodu Polskiego, nękanego od czterech lat ciągłymi ofiarami krwi i życia.
Dnia 17 września 1943 r. aresztowano w Wilnie stu kiludziesięciu Polaków, czołowych przedstawicieli nauki, sztuki, wolnych zawodów, rzemiosła i robotników - wywieziono ich jako zakładników do obozu koncentracyjnego, a 10 z pośród nich, w tym 2 profesorów U.S.B.[1] o światowej sławie, zostało bez sądu rozstrzelanych w ponarskiej Katowni - tym wileńskim Katyniu.
Potworna ta zbrodnia miała być bestialskim odwetem za zgładzenie przez niewykrytych sprawców wyższego funkcjonariusza litewskiej Saugumy[2] - Mariona Padaby, - podłego szpicla i sługusa niemieckiego Gestapo. Za sprawą tego nędznika wiele setek polskich bojowników wolności znalazło swój grób w Ponarach. Z równą gorliwością wydał on w 1942 r. w ręce oprawców niemieckich swych własnych rodaków z tajnej litewskiej organizacji niepodległościowej.
Dzień 17 września 1943 r. nie będzie ani zapomniany, ani darowany !
Krew niewinnych ofiar masowego terroru zbirów hitlerowskich będzie w stosownej chwili pomszczona.
Dziś uchylamy nasze bojowe sztandary, oddając cześć ich męczeńskiej śmierci i żegnamy ich w skupieniu i powadze, z zaciśniętymi pięściami, bez lamentów i skarg, jak na walczący naród przystało.
Za śmierć czcigodnych obywateli polskich odpowiedzialnych czynimy w równej mierze Niemców, jako rozkazodawców, - i Litwinów, wysługujących się okupantowi, jako inspiratorów i wykonawców tego potwornego mordu. Wszystkich winowajców dosięgnie ręka karzącej sprawiedliwości, gdzieby się nie ukryli.
Jednocześnie oświadczamy, że w razie powtórzenia się dalszych aktów krwawego terroru, lub stosowania zasady "zbiorowej odpowiedzialności" wobec ludności polskiej, zostaną zastosowane, w drodze represji, w stosunku do przebywających tutaj rodzin niemieckich takie środki odwetowe i w takim nasileniu, jakie polskie Kierownictwo Walki Podziemnej uzna za wskazane i celowe, niezależnie od odpowiedzialności, ciążących na bezpośrednich i pośrednich sprawcach zbrodni.
Społeczeństwo polskie wzywamy do zachowania karnej postawy i spokoju. Każdy cios wrogów musi nas łączyć, a nie rozpraszać, - dodawać mocy, a nie osłabiać.
Zewrzyjmy ściśle nasze szeregi do zbliżającej się walki o wyzwolenie !!
Pokój wieczny i chwała niewinnym ofiarom bezmyślnego terroru wrogów !!
Niech żyje najjaśniejsza Rzeczpospolita Polska !![3]
Kierownictwo Walki Podziemnej
Okręgu Wileńskiego
wrzesień 1943
- ↑ Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, współcześnie Uniwersytet Wileński
- ↑ Saugumo policija (pol. Sauguma) – litewska policja bezpieczeństwa w służbie Niemiec podczas II wojny światowej
- ↑ Helena Pasierbska "Ponary. Największe miejsce kaźni koło Wilna (1941-1944)", Zarząd Ochrony i Konserwacji Zespołów Pałacowo-Ogrodowych, Warszawa, 1993, ISBN 83-8554-823-8, s. 54
