P. J. Szafarzyka słowiański narodopis/§4

<<< Dane tekstu >>>
Autor Pavel Jozef Šafárik
Tytuł P. J. Szafarzyka słowiański narodopis
Wydawca Zygmunt Schletter
Data wyd. 1843
Miejsce wyd. Wrocław
Tłumacz Piotr Dahlmann
Tytuł orygin. Slovanský národopis
Źródło Skany na Commons
Inne Cały oddział I
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron

§. 4. Kraj, znamiona i języki.

KRAJ. Idiom ten rozpościéra się po ziemiach obszernych od narodu ruskiego, bołgarskiego i ilirskiego zajętych, a do trzech europejskich państw, to jest ruskiego, rakuskiego i tureckiego wcielonych, dosięgając na północ Archangielska, na południe Soluna, na wschód bez przerwy Wiatki i Saratowa, rozrzucony aż do Ameryki, na zachód Goricy i Terżyszcz, a nawet aż do Bieły w królestwie Weneckiém. Liczemy w r. 1842 ogółem 62,017,000 Słowian, a to Rusów 51,184,000, Bołgarów 3,587,000, Ilirów 7,246,000, a z tych w państwie ruskiém 48,590,000, w rakuskiém 7,327,000 a w tureckiém 6,100,000.
ZNAMIONA. 1) d przed l się nie wsuwa: sało (sadło), myło (mydło), kadiło (kadzidło), moliti sja (modlić się). 2) d i t przed ł i n się wysuwa: a) pał (padł), weł (wiódł), szeł (szedł), krał (kradł); cwieł (kwitł); b) wianu, wenu (więdnę), wъsprjanu, wъsprenu (przebudzam się), wъzbъnu, (wzbudzam się); swienu (świetnieję, świtam); wъzblesnu (połyskam). 3) przysuwne l zamiast zmiękczającego j po wargowych w, b, p, m: zemla (ziemia), kapla (kapie), krowla (pokrowiec), sopla (piszczel), korabl (korab’), żerawl (żoraw’), jawlu (jawię), kuplu (kupię), dremlu (drzémię), lowlen (łowiony), wablen (wabiony), toplen (topiony), ostawlen (ostawiony), postawlati (postawiać), pogublati (pogubić). 4) m w słowie motriti i w jego pochodnich smotriti, smotrieti, smatrati i t. d. (patrzyć i t. d.).
JĘZYKI. Są trzy: ruski, bołgarski i ilirski, pierwszy z trzéma, drugi z dwiéma, trzeci z trzéma narzeczami, o których tymże porządkiém w szczególności mówić będziemy.





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: Pavel Jozef Šafárik i tłumacza: Piotr Dahlman.