Pamiętniki (Pasek)/Rok pański 1677

<<< Dane tekstu >>>
Autor Jan Chryzostom Pasek
Tytuł Pamiętniki
Rozdział Rok pański 1677
Redaktor Jan Czubek
Wydawca Polska Akademja Umiejętności
Data wyd. 1929
Druk Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
Rok pański 1677.

Daj, Panie Boże, szczęśliwie! — obująłem Olszowkę i Brzeście per arendam[1] na 7 lat takim sposobem. Kontrakt o te dobra spisałem i piniądze wyliczyłem przed sześcią lat. Pan Chełmski, oboźny koronny, nie chciał tego ustąpić protunc[2] (lubo było pactum[3] z bratem jego, Krzysztofem uczynione, że tak miało być), ale aż po wyściu lat, kontraktem wyrażonych. Skoro zaś lata wyszły, począł mi odpowiedać[4], żeby mię był odstraszył od tego kontraktu. Ja tedy [układam się] z panem kasztelanem bełzkim[5], odjeżdżającym na sejm do Warszawy, żeby on ordynował, aby mi dobra [oddano], jak dies exspirationis[6] przyjdzie. Ordynuje tedy, odjeżdżając, żeby, jak czas przyjdzie, żona jego zajechała i mnie dobra oddała. Tak się stało; lubo wrota zamykano, upilnowaliśmy tak, że kiedy chłopow puszczano do młocki, skoczyło kilku konnych, przytrzymali wrot, ażeśmy powjeżdżali. Oddano mi tedy dobra i gromady[7]. Ale dawszy temu pokoj, wracam się ad cursum anni[8].
Z tego sejmu naznaczony posłem do Turek Gniński[9], wojewoda chełmiński. Komisya odprawowała się w Sandomierzu[10], oboz zaś stał pod Trembowlą dobrze bardzo i wygodnie, bo sobie żołnierze gospodarowali, siali, orali, łąki kosili[11] i zimie taką wygodę mieli, jak w domu, i na bazarze[12] taniej wszystko, niżeli po miastach, bo w obozie piwa i miody warzono i wozy tak szły na targi w majdan, jak przed laty do Kazimierza[13]. Ordynacya tak[a] wojska bardzo dobra; gdyby tak zawsze, lepiejby, niżeli się po Polszcze włoczyć na stanowisko i z [s]tanowiska konie w niwecz obracać.
Do Gdańska tego roku odłożyłem[14] 7 Iulii[15]; stanąłem we Gdańsku 16 Augusti[16].
Eodem anno[17] rodzic moj kochany umarł 3-a Decembris devotissime[18] i właśnie po chrześcijańsku, w wigilią św. Barbary, do ktorej on miał wielkie nabożeństwo. [Z] wielką pamięcią i dyspozycyą[19] umi[e]rał, bo nie w gorączce, ale tak prawie usypiał. Pochowałem go w Krakowie u karmelitow na Piasku. Niech mu Bog da wieczne odpocznienie w krolestwie swoim!






  1. dzierżawą
  2. wtenczas
  3. umowa
  4. odgrażać się
  5. Janem Aleksandrem Myszkowskim.
  6. dzień skończenia dzierżawy
  7. Przy oddawaniu dzierżawy zwoływano poddanych, »gromady« i oddawano ich pod władzę nowego dzierżawcy, który względem nich miał wszystkie prawa właściciela.
  8. do zdarzeń tego roku
  9. Jan Gniński, podkom. pomorski, wojew. chełmiński; 1681 podkanclerzy kor.; 1683 był na wyprawie wiedeńskiej, um. 1685.
  10. Komisja miała na celu przyśpieszenie wypłaty wojsku żołdu 12 mil. zł.
  11. Konstytucja sejmowa r. 1677 zaleca »hetmanom, aby miejsca jako najsposobniejsze na linji przy granicy, w któreby wojska commode ex necessitate Rzpltej locari mogły, upatrzyli i w nich wojsko kollokowali«. Na ten cel wybrano dobra pod Trembowlą, Buczniową i Krzemieńcem, za które właściciele lub posesorowie otrzymali odszkodowanie. Tam żołnierze sami sobie gospodarowali i, nie ruszając się z miejsca, pilnowali granic.
  12. Bazar (z tur.) — rynek obozowy.
  13. Kazimierz Dolny nad Wisłą w wojew. lubelskiem, zwany dawniej małym Gdańskiem, ożywiony punkt handlowy, z śpichrzami na zboże, dziś ruiny.
  14. Odłożyć — (od lądu) odbić, odpłynąć (z galarami).
  15. lipca. Tak w rpsie; będzie to jednak pomyłka zam. 7 Augusti. W r. 1685 »odłożywszy« 8 września, stanął Pasek w Gdańsku »aż 23 września, bo mu wiatry często przeszkadzały«, t. j. na przebycie drogi Wisłą do Gdańska przy niepomyślnych okolicznościach potrzebował dni 15; niepodobna tedy przypuścić, żeby w tym wypadku był w drodze aż dni 40! Jeżeli zaś 7 Iulii poprawimy na 7 Augusti, wypadnie dni 9, w których przy dobrej wodzie i sprzyjających wiatrach mógł Pasek tak samo, jak w r. 1680 (por. str. 509), z Korczyna przypłynąć do Gdańska.
  16. sierpnia
  17. Tegoż roku.
  18. trzeciego grudnia, jak najpobożniej. Ojciec Paska, Marcin, umarł w r. 1679 (Por. l. c., str. 33).
  19. z wielką przytomnością przygotowaniem





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Jan Chryzostom Pasek.