Omnibus fraternitatibus dictata 20 Maii Anno 1544
Rady Poznanskiey postanowienye czassv przigody ognya.
Naprzoth mayą bicz haki[1] na kozdy vliczy zawieschone wedlie domv naroznego. Na vliczy kozdey dwa haki y drabyna 2 gdzie nasnadny ssya widzialo badzie.
Item podlie wagy mayą bicz zawieschone 6 drabini y 4 haki.
Item przi kozdey rurze[2] w rinkv bicz mayą 10 cebrów okowanich y z drągami na rurze stoyączich y v kozdey studny w uliczach mayą bicz sanye[3] y na nych polkadzie napelnyone wody zawsche gotowe.
Item kozdi myeszczanyn osziadloszcz swoyą mayączi w myeszczie y okolo myasta myecz ma przinamnyey 2 wąborki[4] skorzane y szikawek[5] thakiesch 2 a wszakze kozdi, ktori iesth mayąthnyeyschi y bogathschi yako są kupczi y przednyeyschi z rzemyąsl mayą myecz po 3 abo 4 szikawek alye wąborkow po 6 y po 8 kozdi wedlie stanu y przemozenya swego.
Item kozde braczthwo myecz ma mosziądzewe szikawki kozde wedlie dostatkv swego nyktore po6, po 8 y po 10 a wąborkow po 4, 5, 6, 8, 10.
Item rada rokv kozdyego po nowem postanowyenyv rady myedzi sobą mayą obracz dwu z rady a ym poruczicz kozdemv po polowiczy myastha w then spossob, isch gdi na ktorey polowiczy myastha ogyen bi wiszethl, thedi on pan radni, ktori ma ono pol myastha w poruczenyv ze dwyema wyerhelnyki[6], o ktorich nyzey napissano kv ognyewi byezecz ma a lyvdziem roskazowacz, abi bronyli a tho czoszkolwye on pan radni roskaze czynicz mayą pod winami nyzey opissanymi a drvgi pan radni z drugą polowicza myastha thesch ze dwyema wyerthelnyki ma strasz trzimacz y nyktore do bram rozeslacz pokoy pospolithi opathruyącz i thesch yzebi zlodzieysthwa lupyenya abo podburzenye yakie w myeszczye nye bylo, thesch yzebi lyudzie czi, ktorzi winoschą bili bespyeczni y ych mayathnoszczi od zlodzieyew a ym okazowacz na ktorebi myeyszcza myeli swe rzeczi wniaszicz thak zebi na przekazie them, ktorzi bądą gaszicz nye bili.
Item rada ma obracz cztherech mązow godnych a sprawnych, ktorem kozdemv s nych porvczi czwarthą czaszcz myasta czassv ognya y wscheliorakiego gwalthv ktorich mayą bicz myeszczanye wszithczi posluszni y tho czo ym roskazą czinicz.
Divisio civitatis in partes 4.
Pyerwscha cząszcz yedney qvadry myastha ma bicz od bramy wyelkyey ydącz oth Materny y cząszcz rynkv asch ku zamkowi po prawey stronye asch do domv naroznego w ktorim dzisz Dudkowicz.
Item vlicza Wronyeczka, Zidowska, Szewcza y wszithkie the ktorekolwie tham ssą okolo Szwyąthego Dominica kv pyrwschey kwatherze przisluschą.
Druga cząszcz myastha oth koszcziola Szwyąthego Stanislawa abo murv myeyskiego po prawey stronye ydącz kv rynkowi asch do domv naroznego Sthorhowego y czaszcz drvga Vyeliki vlicze do bramy do domv ktory Zukowski trzyma, ktemv tam przisluszayą vlicze Wodna, Buthelska, Cziasna y Koszczielna y z yedną cząszczą rynkv.
A the tho dwye cząszczi myastha y ze wschithim lyvdem pod poruczyenyem yednego pana radnego bądą.
Ad primum consulem Myedzimosti, Garbari, Nowa Groblya, Gaczki, Pyaski wszithkye Ribithwi a Czapniczi.
Ad secundum consulem Stelmachi, Dworki y Stossi, Noveogrodi okolo Szwyąthego Marczina, Glinki dwori y przedmyeszczie Szwyąthego Wocziecha.
Trzeczia cząszcz myastha z Gorky ydącz oth mvrv myeyskiego przess vliczą pod Gorką po prawey stronye w rynkv ydącz oth kowala pyekarza abo Marczyna tezarza kv trzecziey kwatherze rynkowey, ktora po prawey stronye yesth ydącz z Gorky asch do domv naroznego rynkowego vlicze Szwyąthego Stanislawa w kthorim pan Ieronimus Rid, ktorey vlicze polowicza asch do murv kandi stok iesth z vliczami Wroczlawską, Pszią y z yedną cząszczyą rynkv kv yednemv wyerthelmistrzewi przisluchacz bądą.
Czwartha y ostateczna qvadra rynkv, ktora iesth po prawey stronye asch do naroznego domv Glaserowskiego pod Gorką ydącz y wszithkie domki na Gorcze pod zamkiem y okolo mlyna Bogdanky lyezącze tham przisluchacz mayą.
Item dway bormystrzewye y cztherzey rayczi hneth vslischawschi czwonek na rathusch mayą ycz, thakiesch thesch y wszitha czeliacz myeyska y pobvdkowye, dway przi bormistrzach na rathushv y przi radzie bądą. Ieden s nich, ktoremv kazą zwonka pilyen bądzie a 4 pobudkowye wąborki skorzane z rathuscha kv ognyewi ponyossą i tham przi onem panye radnem y dwu wyerthelmystrzach ostaną czinyąc tho czo ym bądzie roskazano a dway czelyadnyczi poydą do drugiego pana radnego y do wyerthelnykow, ktorzi strasch trzimacz bądą. Ieslizebi ktorzi bili podbvrzayączi abo thesch lupieszczi abo zlodzieye the ony dway czelyadnyczi poymacz a na rathusch wieszcz mayą a wedlie wistąpkv tham wneth oth bormistrza y od rady mayą bicz pothem karany.
Possel[7] thesz myeyski thamze przi rathuschv hneth ma bicz dlya pothrzeby yakiego opowiedzenia abo zawolanya tho czobi mv bilo od bormistrza roskazano.
Sluga starschi myeyski yako tho therass Lassotha hneth vsliszawschi o ognyv ma roskazacz abi woznycze y sslugi wozowimi do maschtalle prziachali a thrzi konye, ktore mv szie bądą widziali godnyeysche ma roskazacz osziodlacz a thamze w malstallv trzi sziodla y trzi vzdi mayą bicz zawsze gothowe. Onysch thedi konye ma kazacz dowieszcz tham gdzie gore. Iednen panv porucznikowi z rady a dwu dwyema wyerthelnykom, na ktorich tho woliey bądzie abo na nye wszieszcz abo thak piescho ostacz wedlie pothrzeby a drvgim knyem od Bogdanky ma roskazacz sanye s polkadkami do ognya wieszcz. A w nyebithnoszczy thego tho czeliadnyka starszego myeyskiego starszi sluga mlinski yakotho theras Olexi tho czinicz ma. Samze thesch vslischawschi wolanye ognyewe obacziwszi na ktorey vliczy iesth thamze na oną vliczą wodą pyszczi.
Item hneth na poczathkv ognya pyrwey nischli porucznik z rady z wyerthelnyki y z lyvdem szie zbierzą lawnyczi y przisziaaznyczi s czechow na theyze vliczy myąszkayączi hnet skoro vschlisząwolanye ognya mayą byezecz na myeyscze a obaczicz pothrzebą a yeden s nich ma hneth do bormistrza na rathvsch przibiezecz a yemu opowyedziecz. A gdziebi wyącz nye bilo porucznika z rady, thedi sąszieedzi blischi swe bądą napomynacz y wolacz abi szie kv ognyewi zbyegali a tho czoszbikolwiek roskazali czinicz mayą pod winą m. 3 a czi bądą wimowyeny, ktorzi z obudwu stron są w sąszieczthwye kądi gore y zebi swe rzeczi opathrzili.
Thesch przisziązni y straschi abo lawniczi yeslizebi nyebili przi ognyv, thedy bądą karany winą m. 3 gdziebi nye okazali pewnich a powaznich prziczin przeczbi nye bili.
Thesch na począthkv gdi bądzie vslischano wolanye do ognya myelczarze ze wschitką swą czelidzią do domv onego gdzie gore yeslize yesth myelczarski y z domow swich kadzi polkadki dribussi przed dom abo thesz y w dom postanawyacz y wody naliewacz wąborkow dodawacz kv gaschenyv ognya mayą thak yako ym bądzie roskazano przess porucznyki pod winą m. 3.
Thesch wszitczi myeszczanye s tey polowicze myastha gdzie ogien wiszethl powynni byezecz kv ognyewi a wschakze zaden s proznymy rąkoma alye abo s szikawką abo z wąborki a tham wedlie yako bądzie postanowiono a roskazano bronycz ma. A yeslizebi wyącz nye posluszne nyektore poruczniczi obaczili mayą oneyze czelyadzy meyeyskiey ktora przi nych bądzie roskazacz ye poymacz a na rathusch dowieszcz.
Item myeszczanye ktorzi na they polowiczy myastha bądą gdzie nye gore mayą bicz gothowi a zycz szie kv rathvschewi czekacz porucznyka z rady y wierthelykow.
Item wschithczi myeszczanye y przedmyeszcznye ktorzikolwie konye mayą hneth skoro vsliszą wolanye abo zwonyenye kv ognyewi swe konye mayą poslacz do rur a do stvdzien kv ognyewi wodą wozicz a hneth kozdi s parobkow, ktori przi konyach yesth nye czekayącz roskazanya pana swego przestacz wschelyaky robothy, na ktorey iesth, ma pod winą pana czye konye m. 3 a parobkowi sziedzenya myesziącz 1.
Item wschithczi laziebnyczi y s swą czeliadzią thakiesch thesz y browarze skoro vslischą o ognyv byezecz mayą z wąborki do rur a do stvdzien y naliewacz w plkadki a prowadzicz na myeyscze gdzie gore y wiliewacz w dribussi y zaszią othprowadzacz statki tham skąd ye wezmą gdi ogien przestanye pod wyną m. 3.
Item wschithczi tragarze, lyadarze y czi ktorzi plye wagy abo na szlyedziewem pliczv robyą skoro vslischą o ognyu mayą biezecz do nablisschich myeyscz gdzie są haki zawieschone y drabiny przinoszicz ye thelie ylie ych pothrzeba, y postanawyacz wedlie roskazanya wyerthelnikow abo porucznika y zasią na swe myeyscze odnyeszcz pod wyną m. 3 abo karanya wedlie woliey panskiey.
Item wschithczi czieszlie, murarze y swą czieladzią mayą byezecz kv ognyewi s sziekierami, s topori abo z oskardami dachi a mvri wedlye yako ym bądzie roskazano rozrąbowacz a rostargacz y tho czo ym kolwie bądzie roskazano czinicz.
Premia.
Abi kozdi them pylnyeyschi y chcziwschi bel kv obronye ognyewey yako parobczi kv wozenyu wody, czieszlie a murarze kv dachom, laziebnyczi, barwyerze kv prowadzenyv y czerpanyv wody v stvdzien y rur, tragarze, lyadarze kv noszenyv drabyn y hakow ktoriszkolwie prziwyezye a prziprowadzą wody, na dachv z obrona kthemv godną napirwey szie okaze, drabiną abo hak przinyeszie z rathvsza fl. 4 pyrwszemv, wthoremv 2, trzecziem fl.1 w rowni dzial dadzą.
Thesch zaden wedlie statvtv starego nyema wichodzicz do ognya z myeczmi dlugimi, z wlocznyami, z roszniczami pod winą m. 3 a wszakze w przilbiczi bądzie wolno kozdemu winycz. Thesch panom radnom, wyerthelnykom, poruucznikom, przisziąznykom y them ktorzi strasz trzimacz bądą wolno z bronyą winycz bądzie.
Thesch koremmuszkolwie sąsziadowi dom aboo dziedzicztwo bądzie skazano przetho abi ogien daliey nye szethl. thedi sąsziath ktori polye nyego bądzie myąszkal wespolek y z myastem yemv szkodą thą nadgrodzicz mayą a yeslize dwa domi thedi dway sąsziedzi ym nablischi wespolek y z myastem szkodą nadgrodzą.
Item rayczi obrany kv ognyewi wespolek z wyertelnyki y s schafarzami myeyskimi kozdego roku dwakrocz pyrwschi rass w pyrwszim thegodnyv po wyelkiey noczy, wthori rass po Szwyąthem Michalie s pilnoszczią bądą oglądywacz y obchodzicz opathrzayącz myeysca na ktorich drabini, haki są zawieschone abo wąborki y szikawki, a yeslibi czo bilo skazonego, thedi schaffarze mayą roskazacz naprawicz. Thakiesz thesz bądą powinowaczi domi myeszczan abo samy przesz szią abo przes poruczniki obeyrzecz yeslize waborki abo szikawki thak yako iesth postanowyono mayą. A yeslizebi bylo czo skazonego roskazą abi belo naprawyono pod wyną m. 3, gdzie czo naprawyono nye bądzie.
Thakiesch thesz gdzie nye bądzie wąborkow abo statkow postanowyonich kv potrzebye ognyewey, thąssch ye winą karacz mayą.
Na przedmyeszczyach thosch thesch ma bicz opathrzenye yako y w myeszczie mmayą bicz zgothowani ssanye z dribussi kv wozenyu vody, drabini, haki na kozdy vliczy thak zebi ych bilo spothrzeb yako y w myeszczye.
Kozdi myeszczanyn na przedmyeszczv ma myecz przinayey po yednem wąborkv skorzanem y po szikawcze pod winami wiszey opissanymi a wszakze bogathschi wyączey vbodzi mnyey kozdi wedlye przemozenya swego.
Thessch na rathuschv mayą bicz zgothowane koschvlie z grubego plothna, ktore pobudkowye wodzie rozmocziwschi przinyeszcz mayą do ognyą y dacz them, ktorzi moczno bronycz bądą dlya bronyenya bespyecznyeyschego.
| 
Wymienione w tym tekście haki to długie drągi zakończone metalowym hakiem (bosaki). Służyły one podczas gaszenia pożaru do zrywania palącego się poszycia dachów (gonty, strzecha), oraz rozrywania palących się, drewnianych elemntów budynków (stropy, ściany)
