Postanowienie Namiestnika Królewskiego, z dnia 20. Lutego 1816 r., utwarzaiące dla załatwienia Interessów Administracyinego sporu, Delegacyą Administracyiną i dla niéy oznaczaiące Skład, Attrybucye, przedmioty, prawidła...
| Postanowienie Namiestnika Królewskiego utwarzaiące dla załatwienia Interessów Administracyinego sporu, Delegacyą Administracyiną i dla niéy oznaczaiące Skład, Attrybucye, przedmioty, prawidła, w rozpoznawaniu sporów i postępowanie w ostateczném rozstrzyganiu tychże | |||
| z dnia 20 lutego 1816 Publikator: Dziennik Praw Królestwa Polskiego Tom I (1816), nr 3, str. 185-209 |
ALEXANDRA I.
Cesarza Wszech Rossyi
Króla Polskiego etc. etc. etc.
Uznaiąc z iednéy strony istotne niepodobieństwo, aby Rada Stanu Królestwa Polskiego w obecnym natłoku prac około rozwiiania Ustawy Konstytucyinéy trudnić się mogła ułatwianiem zaległych i biegnących interessów Administracyinego sporu poniżéy wyszczególnionych; z drugiéy zaś uważaiąc niezbędną, a równie dla stron iako i dla Skarbu ważną, potrzebę prędkiego tychże interessów ukończenia; na przełożenie Kommissyi Rządowéy Przychodów i Skarbu, po wysłuchaniu zdań Rady Stanu ogólnego zgromadzenia, postanowiliśmy utworzyć osóbną dla załatwienia wspomnianych interessów Delegacyą Administracyiną, któréy następuiące przepisniemy prawidła:
Ostateczne sporów Administracyinych poniżéy w Artykułach 6stym i 7dmym wyrażonych rozstrzyganie, którém aż do stałego w téy materyi urządzenia, trudnić się miała Rada Stanu, poruczamy odtąd nowo utworzonéy Delegacyi Administracyinéy, która Urzędowanie swoie na dniu 15. Kwietnia r. b. w Warszawie rozpocznie, i one codziennie, wyiąwszy dnie świąt kościelnych i uroczystości kraiowych, od godziny ósméy do drugiéy odbywać będzie, aż dopóki powierzonych sobie Spraw nie ukończy.
Ta Delegacya Administracyina składać się będzie, z iednego Prezesa, który z pomiędzy Senatorów wyznaczonym bydź ma i z sześciu Członków. Obecność trzech rachuiąc w to i Prezyduiącego, potrzebną iest do legalnego kompletu. Równość zdań Prezyduiący rozwiąznie. W przypadku potrzeby Delegacya działać może w dwóch osobnych kompletach.
Trzech Assessorów z głosem doradczym, i tyliuż Kancellistów, dodanych zostanie do téyże Delegacyi. Jeden Assessor trzymać będzie pióro, a w przypadku potrzeby zastępować może nieobecnego Członka z głosem stanowczym. Innych dwóch obowiązkiem będzie przygotowanie Spraw do decyzji.
Kommissye Rządowe Sprawiedliwości, Spraw Wewnętrznych i Skarbu podadzą spólnie Kandydatów na Członków Delegacyi i na Assessorów, w liczbie potróynéy, a Namiestnik w Radzie Stanu z podanych wybierze.
Delegacya Administracyina mocą ostetecznéy Instancyi rozstrzyga powierzone sobie interessa. Decyzye iéy nie podpadaią dalszemu odwołaniu się ani oppozycyi, i nie potrzebuią żadnego wyższego potwierdzenia.
Następuiące przedmioty oddane są pod ostateczne rozstrzygnięcie Delegacyi Administracyinéy.
| a. | Spory tyczące się żądaney allewiacyi, w których bądź strona prywatna, bądź Kommissya Rządowa Spraw Wewnętrznych, albo Kommissya Rządowa Przychodów i Skarbu odwołała się od Wyroku Rady Prefekturalnéy, lub do Kommissyi Woiewódzkiéy. | |
| b. | Spory wynikaiące z dzierżawy Dóbr Korony, Narodowych i dod Skarbu powróconych, a przychodzące z zażalenia dzierżawcy, mieniącego się bydź uciążonym przez obrachunek w drodze Ekonomicznéy ostatecznie sporządzony. | |
| c. | Spory pochodzące z kontraktów lub umów, które między Władzami Administracyinemi z iednéy, a Liwerantami, Antreprenerami lub innemi podobnemi Kontrahentami z drugiéy strony, w celu zaopatrzenia publicznéy potrzeby zawarte zostały. |
Szczegółowe oznaczenia przypadków i prawideł w tey materyi obięte są poniżéy w Tytule II.
Władza ostatecznego rozstrzygania sporów Artykułem poprzedzaiącym wskazanych, rozciąga się równie do tych, które z iakieykolwiek Epoki zaległy, iako i do tych, które aż do zupełnego Urządzenia Władz Konstytucyinych toczyć się będą.
Prezes i każdy z Członków Delegacyi Administracyinéy, przed przystąpieniem do sprawowania obowiązków swoich, wykona przed Radą Administracyiną Królestwa następuiącą przysięgę:
„Ja NN. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu etc. Iż w rozstrzyganiu interessów Administracyinego sporu, równie iak i we wszystkich pracach, które dla przygotowania rzeczy do decyzyi zostaną mi powierzone w Delegacyi, zachowam ściśle i nieodstępnie sprawiedliwość, prawo, i trwaiące dotąd przepisy, i że obowiązków na mnie włożonych, stósownie do rozporządzeń i prawideł w postanowieniu Rządu dnia 20 Lutego r. b., wydaném Delegacyą Administracyiną wyznaczaiącém umieszczonych, nayświąciéy dopełnię; a to nie uwodząc się żadnym dla któréykolwiek strony względem; ani też przyiaźnią, wdzięcznością, zemstą, nienawiścią, prośbami, nadzieią iakieykolwiek promocyi lub przysługi, ani iakimkolwiek datkiem, ale owszem sprawuiąc się tak, abym w całym ciągu powierzonego mi urzędowania zachował wierne świadectwo nienadwerężonego sumnienia i bezstronnego zdania. Tak mi Panie Boże etc.
Assessorowie Delegacyi, równie iako i Officyaliści, którychby dla przygotowawczych obrachowań użyć znalazła się w potrzebie, wykonaią tęż samę przysięgę, wyłączaiąc tylko z niéy na początku następuiące „wyrazy: w rozstrzyganiu interessów Administacyinego sporu równie iak i”
Assessor zaś pióro trzymaiący wykona całą dołączaiąc:
Chcąc przeciąć wszelkie wątpliwości iakie z mylnego rozumienia Wyroków, Uchwał, i Postanowień, prawo żądania allewiacyi urządzaiących wynikły, a razem postawić Delegacyą Administracyiną w stanie, by tém łatwiéy, i z niezawodnieyszą pewnością w materyi téy wyrokować mogła, podaią się iéy do zachowania następuiące obiaśnieiące główne prawidła.
Podług brzmienia Wyroku Królewskiego z daty 17. Grudnia r. 1810, i Uchwały Rady Ministrów z upoważnienia Królewskiego, na dniu 28 Listopada r. 1812 wydanéy do tegoż Wyroku odwołuiącéy się, allewiacya nie może bydź przyznaną, iak tylko w takim przypadku, gdy żadaiący iéy udowodnił, iż przez gradobicie, pożar, wylew wody, lub klęski woienne, pozbawionym został rocznego z dóbr dochodu w całkowitości lub w dwóch trzech częściach. W żadnym zaś przypadku nie może allewiacya bydź przyznaną, iak tylko na iednoroczne, lub półroczne podatki, opłaty, i zsypki.
Wszelkie innego rodzaiu straty maiątkowe, nienależące bynaymniey do rachunku dochodu, właściwego z dóbr do allewiacyi podanych, nie mogą wchodzić pomiędzy udowodnienia Artykułem poprzedzaiącym obięte, i nie daią żadnego prawa do żądania allewiacyi.
Dobrodzieystwo Uchwałą byłéy Rady Ministrów z daty 28. Listopada roku 1812. Mieszkańcom przez klęski ówczesnéy woyny zniszczonym udzielone, rozciągać się może i do póznieyszych po dniu téyże Uchwały zdarzeń, skoro z niewątpliwych udowodnień okaże się, iż Właściciel wsi iakowéy, w skutku zaszłéy tamże między Woyskami bitwy, przez gwałtowny bez kwitu zabów pozbawiony został całorocznego lub dwóch trzech części rocznego w niéy dochodu; co także rozumie się i o Allewiacyach żądanych za klęski, od początku rzeczonéy Woyny poniesione.
Uchwały byłéy Rady Naywyższéy Xięstwa Warszawskiego, ile tycze się zamierzonéy Allewiacyi, dla zniszczonych Włości w obwodzie trzech mil około Twierdz Modlina i Zamościa leżących, zostaią w swéy mocy, z zawarowaniem prawideł i zasad w ninieyszém postanowieniu obiętych.
Straty z powodu wypadków woiennych poniesione, lecz należące do tego rodzaiu szkód i ciężarów powszechnych, które każdego niemal Mieszkańca dotknęły, nie nadaią prawa do żądania Allewiacyi.
W ocenianiu prawdziwéy w iednym roku straty dochodów Włości iakowéy, nie iest wolno mięszać do niéy straty z innego roku lub z innéy Włości wynikłe, ani też rachować ubytek dochodów podług ułożonego Anszlagu spodziewanych; ale przeciwnie, należy w rachubie ściśle odosobnić rok i włość, które realnie w owym roku exystowały.
Wszelkie śledztwa i Wykazy gwoli poparcia prawa do Allewiacyi czynione, nosić powinny cechę prawdziwéy ścisłości niewątpliwego sądowego dowodu. Inaczéy żaden na nie wzgląd mianym nie będzie w ostateczném rozstrzyganiu sporów.
Wszelkie inne w ninieyszém postanowieniu niewyrażone, albo ściśleyszém oznaczeniem nieobostrzone, lub niezmienione prawidła, zachowane będą podług Dekretu z daty 17. Grudnia 1810 r. i innych późnieyszych dotąd exystuiących Uchwał w tym przedmiocie wydanych.
Co do innych sporów, pochodzących z Kontraktów lub umów, które między Władzami Administracyinemi z iednéy, a Liwerantami, Antreprenerami lub innemi podobnemi Kontrahentami z drugiéy strony, w celu zaopatrzenia publicznéy potrzeby zawarte zostały, Delegacya Administracyina trzymać się ściśle powinna Zasad i Warunków rzeczonemi Kontraktami obiętych; a gdzieby te nie były iasno wskazane, zastąpi one zwykłemi Administracyinemi prawidłami, iakich się Ministeria w rozstrzyganiu podobnych sporów stale dotąd trzymały.
Sekretaryat Główny Rady Stanu, i Deputacya zastępuiąca dawniéy Kommissyą Podań i Instrukcyi, odeślą bezzwłocznie do Delegacyi Administracyinéy wszelkie Akta zaległych Interessów Allewiacyinych, których wokanda natychmiast ułożoną będzie stósownie do rozporządzenia poniżéy w Artykule 38. wyrażonego.
Sprawy w których Ministerium Przychodów i Skarbu zgodnie z wyrokiem Rady Prefekturalnéy przyznało udzieloną Allewiacyą, nie podpadaią iuż pod dalsze rozpoznawanie Delegacyi Administracyinéy, i należy do Kommissyi Rządowéy Przychodów i Skarbu przyprowadzić one do skutku.
W sprawach Allewiacyinych w których Deputacya Zastępuiąca Kommissyą Podań i Instrukcyi zgodziła się w zdaniu swoiém z Wyrokiem Rady Prefekturalnéy, Delegacya Administracyina zrobić tylko powinna baczną Superrewizyą Aktów dla przekonania się, czyli w tym wyroku nie zaszło zgwałcenie któréykolwiek z Zasad lub prawideł postanowieniem ninieyszém wskazanych. W przypadku zupełnéy zgodności z temi zasadami, i prawidłami, odeśle Kommissyi Rządowéy Przychodów i Skarbu Akta dla wykonania Decyzyi, w przeciwnym zaś razie uchybienie sprostuie i ostateczną wyda Decyzyą. — Toż samo postępowanie zachowaném będzie w Sprawach Allewiacyinych, w których zdanie byłego Komitetu Centralnego zgodném iest z wyrokiem Rady Prefekturalnéy.
Wszelkie inne zaległe sprawy Allewiacyine rozstrząsanemi bydź maią we wszystkich szczegółach swoich, tak co do materyi iako i co do formy, i wolno zostanie Stronie rekursuiącéy naprzeciw Wyrokowi Rady Prefekturalnéy, poprzéć swóy rekurs nowém obrończém pismém, które iednak w ciągu dwudziestu tylko dni od daty rozpoczęcia Delegacyi Administracyinéy podaném bydź może.
Równie w zaległych iako i w nowo wprowadzonych sprawach Allewiacyinych, nie wolno będzie stronom w Delegacyi Administracyinéy przytaczać nowych faktów, ani składać lub żądać nowych udowodnień na poparcie dawnieyszych w Radzie Prefekturalnéy odbytych. Jednakże Delegacya Administracyina może odesłać rzecz dla udokładnienia śledztw lub rewizyi mieyscowych, ieżeliby tych konieczną potrzebę uznała.
W objaśnieniu i uzupełnieniu Artykułu 40. Organizacyi Rady Stanu z daty 19. Września r. 1810 którym dozwolone są trzy, miesiące czasu do odwołania się od Wyroków Rady Prefekturalnéy; i w zamiarze, aby przez szczegółowe oznaczenia form i czasu wręczeń tychże Wyroków ułatwioném zostało rozwiązanie wynikłych dawniéy, i zachodzić nadal mogących wątpliwości, podaią się następne obiaśniaiące prawidła.
Jeżeli Dzierżawca Dóbr Korony, Narodowych lub do Skarbu powróconych, bądź w Dzierżawie ieszcze zostaiący, bądź z niéy wyszły, pozostaie na obrachowaniu, które przez właściwe do tego upoważnione Władze odbytém zostało z wzaiemnych z Dzierżawy pretensyi, naówczas Kommissya Rządowa Przychodów i Skarbu rzecz całą z Dzierżawcą ukończy a uwiadomienie o szczegółach takowego obrachunku do Delegacyi Administracyinéy prześle.
Jeżeli zaś Dzierżawca mniema się bydź ukrzywdzonym przez odbyte dzieło obrachunku, i chęć odwołania się od niego na piśmie oświadczy, na ów czas Władza odbywaiąca tę czynność, powinna mu bezzwłocznie w sposobie urzędowym wręczyć (przez przysięgłego i na to wyznaczonego Officyalistę) wierzytelną kopią całego obrachunku i danéy względem niego we wszystkich Kategoryach stanowczéy opinii, a potém Akta wszelkie tego sporu wraz z dowodami Urzędowych wręczeń, bez naymniejszéy zwłoki do Delegacyi Administracyinéy odesłać.
Dzierżawcy rekursuiącemu, dozwala się od daty wręczenia czas dni dwudziestu do podania swoiéy rekursowéy skargi, która podług zwykłéy osnowy powinna w sobie obeymować to wszystko, co do wyiaśnienia rzeczy i poparcia rekursu służyć może. Skarga ta złożoną będzie w Kancellaryi Delegacyi, i do niéy dołączone być ma udowodnienie, iż oznaczony czas do rekursu ieszcze nie upłynął.
Jeżeli skarga nie będzie podaną w dozwolonym czasie dni dwudziestu od wręczenia, tedy obrachunek przez upoważnioną do tego Władzę odbyty, i wydane względem niego opinie, staią się prawomocnemi względem Dzierżawcy, a naówczas Delegacya Administracyina odsyła na powrót wszelkie Akta tego sporu do Kommissyi Rządowéy Przychodów i Skarbu, celem przywiedzenia rzeczy do skutku.
Co się tycze innych sporów pochodzących z Kontraktów lub umów, które między Władzami Administracyinemi z iednéy, a Liwerantami, Antreprenerami lub innemi podobnemi Kontrahentami z drugiéy strony, w celu zaopatrzenia publicznéy potrzeby zawarte zostały, względem tych sporów postanowiona iest iuż wyżéy w Artykule 20. zasada rozpoznawania ich. Postępowanie zaś co do tych przedmiotów, w niższéy Instancyi Administracyinéy, pozostanie to samo, iakie dotąd było w używaniu.
Całe postępowanie Delegacyi Administracyinéy, aż do ostatecznego w każdym interessie zawyrokowania, odbywać się będzie między Skarbem i stronami na piśmie. Zadne audyencye publiczne mieysca nie maią.
Strona z Skarbem spór wiodąca, niepotrzebuie używać Prawników do podawania obrończych wywodów swego interessu. Może podawać one sama, lub przez inną na ten koniec w Warszawie wybraną osobę. W każdym iednak przypadku, powinna przy pierwszém podaniu swoiém, ustanowić i wymienić swego w Warszawie zastępcę, w którego mieszkaniu wszelkie zwyczayne wręczenia odbywane będą. Jeżeliby tego zaniedbała, lub pomyliła się w wyborze zastępcy, albo w wymienięniu nazwiska iego i mieszkania, tedy wszelkie ztąd szkodliwe skutki, a na los swego interessu nieodzownie stanowcze, sama sobie przypisze.
Kommissye Rządowe podaią same bezpośrednio do Administracyinéy Delegacyi wywody i obrony swoie.
Skoro interes pod ostateczną instancyą Delegacyi Administracyinéy iuż wprowadzonym lub odesłanym zostanie, tedy wszelkie dalsze wzaiemne kommunikacye i wręczenia Urzędowe pism obrończych, papierów i wezwań, dziać się będą w Warszawie przez Woźnego przysięgłego, którego Delegacya Administracyina wybierze, i który ma być przyzwoicie kaucyonowanym za niezawodność w dopełnianiu tego obowiązku.
W żadnym przypadku strona publiczna, równie iako i strona prywatna nie może podawać do Delegacyi Administracyinéy więcéj nad iedno obrończe pismo. Czas do podania odpowiedzi na pismo strony rekurs swóy popieraiącéy, dozwala się do dni piętnastu od daty wręczenia.
Stósownie do ustanowionego w artykule 6. troiakiego rodzaiu sporów pod ostateczną decyzyą Delegacyi Administracyinéy oddanych, ustanowi ona trzy wokandy a razem i niezmienną koléy, podług któréy odsądzane będą z zastrzeżeniem, iż gdyby na któréy z nich nie dostawało spraw, lub te w krótszym czasie odbyły się, na ów czas następuiąca z kolei Wokanda wziętą będzie do odbywania wpisów. Te trzy wokandy wywieszonemi być maią ciągle na drzwiach Kancellaryi Delegacyi, a nawet i ogłaszanemi przez gazety publiczne w miarę przybywaiących do wpisania interessów. Po odebraniu aktów spraw allewiacyinych z kancellaryi Rady Stanu i od Deputacyi Zastępuiącéy Kommissyą Podań i Instrukcyi, Delegacya Administracyina wygotować niezwłocznie rozkaże wokandę tychże sporów, porządkiem dat, odesłania każdéy do byłéy Rady Stanu, lub do Rady Naywyższéy Xięstwa, albo do Tymczasowego Rządu Królestwa. Późniéy zaś w miarę przybywaiących i odsyłanych do Delegacyi interessów spornych, będą one na wokandy umieszczonemi.
Każda sprawa lub superrewizya oddaną będzie do Referatu iednemu z Członków Delegacyi, losowanie co tydzień odbywane stanowi o takowym rozkładzie referatów pomiędzy Członki. Assessorowie używani będą do referowania spraw allewiacyinych, oraz do innych prac, które okazałyby się potrzebnemi dla przygotowania sporu do ostatecznego rozstrzygnienia. Tam gdzie zachodzić będą mozolne i zwikłane rachuby do wyiaśnienia i ocenienia, może Delegacya Administracyina wezwać Główną Izbę Rachunkową o przydanie dwóch lub trzech Rachmistrzów.
Referat wygotowany powinien być koleyno udzielonym wraz z aktami każdemu z Członków, na dzień przynaymniéy ieden, dla rozważnego przeyrzenia: poczem sprawa porządkiem wpisów przychodzi do Decyzyi przy któréy każdemu z Członków wolno będzie zdanie swoie na piśmie złożyć do aktów.
Delegacya Administracyina przesyła co dwa tygodnie do Rady Stanu rapport odbytych przez siebie czynności z summarycznym wykazem każdéy rozstrzygnionéy sprawy i iéy przedmiotu. Każdy przez nią wydany wyrok powinien bydź natychmiast wraz z aktami odesłanym do właściwéy Kommissyi Rządowéy, dla ściągnienia lub poszukiwania exekucyi iego.
Delegacya Administracyina w przeciągu dwóch tygodni od czasu weyścia w obowiązki, wygotuie wewnętrzną ordynacyą działań swoich, dołączaiąc do niéy wszelkie inne zwykłe przepisy i używaniem poświęcone formy w postępowaniu, które powyższemi artykułami nie zostały obięte lub zmienione, albotéż ściśléy oznaczone.
Wykonanie ninieyszego Postanowienia, które w Dzienniku Praw umieszczoném bydź ma, Kommissyom Rządowym w czem do któréy należy poruczamy.
Działo się w Warszawie na Posiedzeniu Administracyiném dnia 20. Lutego 1816 roku.
(podpisano) Zaiączek.
| Minister Przychodów i Skarbu | |
| (podpisano) T. Matuszewic. | |
| Radzca Sekretarz Stanu Generał Brygady | |
| (podpisano) Kossecki | |
| Zgodno z Oryginałem | |
| Radzca Sekretarz Stanu, Generał Brygady | |
| (podpisano) Kossecki | |
| Zgodno z Wypisem: | |
| Minister Sprawiedliwości | |
| Wawrzecki. |
Dzień ogłoszenia dnia 30. Marca 1816. Roku.
