Regulamin Grupy Ochronno-Propagandowej
| Regulamin Grupy Ochronno-Propagandowej Mp, dnia 13 listopada 1946 r. Do użytku służbowego |
|||
| Regulamin opublikowany w książce Ignacego Bluma "Z dziejów Wojska Polskiego w latach 1945-1948" |
Zadania grupy ochronno-propagandowej
1. Zadaniem grupy ochronno-propagandowej jest:
— pokazać najszerszym masom chłopskim, że w walce, która toczy się o utrwalenie wolności, niepodległości i demokracji w Polsce, Wojsko Polskie, zbrojne ramię Polski Ludowej, stoi w pierwszym szeregu naszego Narodu;
— poprawić stan bezpieczeństwa w kraju, pokazać tym, którzy ulegają podszeptom faszystowskiego, bandyckiego podziemia i ich legalnych pomocników, siłę Rządu Rzeczypospolitej i obozu demokracji, aktywnie walczyć z bandami reakcyjnymi NSZ, UPA, WIN i Wehrwolf;
— aktywnie przeciwdziałać wrogiej, bandyckiej propagandzie i pomagającej bandytom, peeselowskiej propagandzie, na wsi doprowadzić do najbardziej zapadłych miejscowości prawdę o Polsce demokratycznej.
2. Bandyckie podziemie i jego legalni pomocnicy, czując, że wybory będą dla
nich ostatnią godziną, wszelkimi siłami będzie się starało utrudnić pracę grup.
Grupa ochronno-propagandowa winna być zawsze gotowa do odparcia napadu bandyckiego, winna być czujna, przygotowana na zasadzki bandyckie. Zadaniem grupy ochronno-propagandowej nie jest tropienie band, praca jednak jej w terenie winna mieć charakter ofensywny. Z chwilą zetknięcia się z bandą grupa powinna natychmiast podjąć walkę i doprowadzić ją, w każdym wypadku, do zupełnego zlikwidowania bandy, nie ograniczając się do rozproszenia jej w terenie. Rozbicie bandy reakcyjnej najlepiej przekona ludność o sile i słuszności obozu demokracji i Wojska Polskiego.
Ze względu na możliwość zetknięcia się z bandami konieczne jest ciągłe pozostawanie grupy w gotowości bojowej. W każdej sytuacji, w jakiej grupa znajdzie się w terenie (marsz, postój, kwaterowanie, wiec itd.,), dowódca grupy winien w pierwszym rzędzie wydawać zarządzenia i rozkazy mające na celu pogotowie bojowe grupy.
Wymarsz
3. Dowódca grupy, udając się w teren, winien posiadać wytyczoną na mapie
1:200 000 trasę marszu swej grupy. W braku mapy dowódca sporządza dokładny
szkic terenowy z oznaczeniem miejsc postoju grupy, przewidywanej dziennej trasy marszu itd. Dowódca grupy winien się również orientować w trasie sąsiednich grup ochronno-propagandowych. Szkic terenowy sporządza szef sztabu jednostki, zatwierdza kierownik okręgowy akcji grup ochronno-propagandowych.
4. Dowódca grupy i jego zastępca do spraw pol.-wych. po otrzymaniu trasy marszu, ale przed wymarszem, winni się dokładnie zapoznać z charakterystyką polityczną całego powiatu, a w szczególności miejscowości, przez jakie będzie przechodziła i w których będzie się zatrzymywała grupa. Należy w miejscowych komitetach partii demokratycznych zorientować się w ogólnej charakterystyce powiatu, dowiedzieć się, jakie są nastroje polityczne w danej wsi, jakie są wpływy obozu demokratycznego i PSL, wynotować sobie nazwiska najbardziej aktywnych członków partii demokratycznych w danej wsi. Należy w miejscowym Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa dowiedzieć się, jaki jest stan bezpieczeństwa na
trasie grupy, jakie działają bandy, ich przynależność organizacyjna (WIN, NSZ), przybliżone siły, jakie krzywdy banda wyrządziła.
Dokładne wytyczne trasy, jak najdokładniejsze opracowanie polityczne trasy przed wyruszeniem jest warunkiem powodzenia akcji grupy.
Grupa w marszu
5. Grupa porusza się wg trasy otrzymanej w jednostce. Dowódca grupy może, jeśli zaistnieje tego konieczność (np. pościg za bandą), zmienić trasę. Powinien jednak zawsze wracać (np. po zakończeniu pościgu) na pierwotną trasę. O większych, trwających więcej niż 24 godziny zmianach trasy należy natychmiast zawiadomić dowódcę jednostki lub kierownika okręgowego akcji.
6. Grupa porusza się w terenie bądź marszem, bądź też na przydzielonych jej środkach transportu, bądź też wykorzystując transport miejscowy (furmanki, wozy itd.,). Transport miejscowy (wozy chłopskie itd.,) dowódca grupy winien uzyskać poprzez władze administracyjne (sołtysów, wójtów itd.).
7. Dowódca grupy winien dokładnie rozplanować każdy odcinek drogi, jaki ma do przebycia. W zależności od tego, czy grupa posuwa się marszem, czy też wykorzystuje transport, należy z góry oznaczyć miejsce krótkich odpoczynków w czasie drogi. Przed wyruszeniem z jednej wsi do następnej należy zebrać u ludności miejscowej dokładne dane w sprawie najbliższego odcinka drogi (stopień zagrożenia, miejsca dotychczasowych zasadzek bandyckich itd.) i w ten sposób uzupełnić dane zebrane przed wymarszem w mieście powiatowym.
8. Niezależnie od stopnia zagrożenia terenu grupa winna stosować wszystkie będące do jej dyspozycji środki obronne, aby w każdej chwili być gotową do stawienia zdecydowanego odporu ewentualnemu napadowi czy zasadzce bandytów.
9. W czasie marszu pieszego dowódca grupy winien zabezpieczyć kolumnę od przodu, z boku i z tyłu (ilość wydzielonych do tego żołnierzy zależy od stopnia zagrożenia terenu i stanu liczebnego grupy). Wydzielonych do tego zadania żołnierzy należy każdorazowo dokładnie zapoznać z możliwościami nieoczekiwanych napadów i zasadzek, taktyką band w terenie itd.
Należy zorganizować łączność wzrokową, tak między samymi grupami ubezpieczenia, jak i kolumną marszową.
W wypadku gdy którykolwiek z żołnierzy grupy ubezpieczeniowej zetknie się z bandą (np. wpadnie w zasadzkę, zauważy jej obecność), winien natychmiast powiadomić dowódcę grupy w jakikolwiek sposób. Dowódca grupy, biorąc pod uwagę warunki terenowe oraz przypuszczalną siłę bandy, winien szybko przyjąć decyzję, zmierzającą, po pierwsze, do okazania pomocy napadniętemu, po drugie, do zlikwidowania bandy.
Podstawowymi czynnościami, które należy przystosować do warunków terenu, winno być:
— rozwinięcie grupy w tyralierę w kierunku na sygnał ubezpieczenia;
— dążenie do jak najszybszego okrążenia bandy;
— nagły i zdecydowany atak zakończony pościgiem za chowającymi się i uciekającymi bandytami.
10. Grupa poruszająca się na samochodach lub furmankach winna być również w każdej chwili gotowa do odparcia ataku i użycia wszystkich środków ogniowych.
Pierwszy samochód (furmanka) winien posuwać się jako ubezpieczenie, przed całością grupy, tak jednak, by dowódca grupy nie stracił go z oczu przez całą drogę (ok. 200 m, należy tu wziąć pod uwagę zakręty dróg i szos, gdzie najczęściej urządzane bywają zasadzki), w takiej samej odległości winno się poruszać zabezpieczenie tylne. Jeśli grupa porusza się furmankami, w razie napadu zwrócić baczną uwagę na powożących ludzi, którzy mogą być w zmowie z bandą.
W wypadku zaatakowania należy szybko zeskoczyć z wozów i jak najbardziej zdecydowanie i agresywnie atakować przeciwnika i dążyć do zlikwidowania go.
Organizacja postoju
11. Na kilkaset metrów przed wsią, w której plan trasy przewiduje postój grupy, należy zatrzymać oddział i doprowadzić go do porządku. Jeśli grupa porusza się na samochodach, może wjechać na nich do wsi, jeśli natomiast porusza się na wozach, furmankach itd., należy wysiąść z wozów i wkroczyć do wsi marszem, jako zwarty oddział.
Dowódca grupy zwróci uwagę na to, by grupa wchodziła do wsi ze śpiewem, czwórkami, prezentując się jak najlepiej.
12. Po przybyciu do miejscowości, w której przewidziany jest postój, dowódca grupy winien nawiązać natychmiast kontakt z miejscowymi władzami administracyjnymi (sołtys, wójt, posterunek MO) dla przeprowadzenia wywiadu politycznego wsi, wyszukania kwater, załatwienia sprawy zaprowiantowania i posiłku, wyznaczenia godziny zebrania ogólnego wsi i in.
a) Wywiad polityczny wsi
Dowódca grupy posiada już pewne dane o wsi, zarówno na podstawie informacji Powiatowego UBP, jak i wiadomości zebranych po drodze, wywiad polityczny winien te dane uzupełnić. W szczególności dowódca grupy lub jego zastępca do spraw pol.-wych. winni:
— zapoznać się dokładnie z terenem, zorientować się w stanie bezpieczeństwa terenu, zebrać wiadomości o działających bandach, ich sile liczebnej, uzbrojeniu, przynależności organizacyjnej itd., o ostatnich ich napadach, kiedy' ostatni raz byli we wsi, poznać miejsca postojów najbliższych oddziałów WP, WBW i UB,
— zapoznać się z obliczem politycznym wsi, ze stosunkiem ludności do band, do rządu i jego poczynań (jak wieś spłaciła świadczenia rzeczowe lub podatek gruntowy, jak się do tej sprawy odnosi, jej stosunek do Wojska Polskiego, UB, MO, jaka jest działalność partii politycznych), zebrać wiadomości o miejscowych wpływowych ludziach;
— zapoznać się dokładnie z PSL na terenie wsi, zorientować się, jakie ono jest silne liczebnie, kto do niego należy (biedni czy bogatsi chłopi), jak bandy ustosunkowują się do peeselowców, zebrać dokładne dane (imię, nazwisko i fakty ) o peeselowcach, którzy pomagają bandom lub należą do nich i którym bandy pomagają, o bogaczach, którzy nie zdają zaległych świadczeń i podatków itd. Jak rozdzielano konie UNRRA, jak gospodarują peeselowcy w Związku Samopomocy Chłopskiej, w Urzędzie Ziemskim, jakie popełnili nadużycia. Od dokładności i prawdziwości tych danych zależy skutek pracy politycznej grupy.
b) Wybranie kwater
Jako zasadę należy przyjąć jak największe skupienie grupy, nie wolno dopuszczać do rozdrobnienia oddziału. Trzeba przy wyborze kwater rezygnować z wygód, aby osiągnąć bezpieczeństwo grupy.
Jako obiekty zakwaterowania wybierać przede wszystkim szkoły, domy ludowe, zarządy gmin, plebanię itp. — większe pomieszczenia, gdzie mógłby kwaterować cały oddział. Jeśli brak tego rodzaju budynków, należy wybierać większe zabudowania, dogodne do ochrony, a więc nieprzejściowe i możliwie oparkanione.
c) Przygotowanie posiłków
Dowódca grupy winien wyznaczyć ze składu grupy jednego podoficera odpowiedzialnego za sprawy gospodarcze, który zajmie się techniczną stroną przygotowania posiłków.
Wszelkie sprawy związane z wyżywieniem i przygotowaniem posiłków, a więc: zakup żywności, dostarczenie potrzebnego sprzętu kuchennego, pomocy przy gotowaniu posiłków itd. winien dowódca grupy uzgodnić z sołtysem lub wójtem.
d) Wyznaczenie godziny zebrania ogólnego wsi
W porozumieniu z władzami miejscowymi ustalić godzinę i miejsce zebrania ogólnego wsi, które powinno się odbyć w pomieszczeniu zamkniętym, w miarę możliwości przed zmierzchem. Za zawiadomienie i obecność na zebraniu ogólnym wsi odpowiedzialny jest wójt lub sołtys. Należy również przez żołnierzy zawiadomić o zebraniu ogólnym wsi, wyzyskać wszelkie inne środki (ogłoszenie z ambony itd.). Jeśli z grupą działa brygada artystyczna, zaznaczyć w zawiadomieniu, że po zebraniu odbędzie się koncert (wywiesić odpowiedni afisz).
13. Dowódca grupy prowadzi książeczkę rozrachunkową, której wzór otrzyma, w której notuje codziennie wszystkie wydatki, dokonane z pieniędzy wziętych jako ryczałt. Codziennie rozrachunki w książeczce podpisuje dowódca i zastępca dowódcy grupy.
Ubezpieczenie postoju, działalność grupy w razie napadu bandyckiego
14. W zależności od rodzaju kwatery (jeden dom czy kilka, skupienia domów) i stanu bezpieczeństwa terenu dowódca grupy winien zorganizować ubezpieczenie postoju. Zadanie ubezpieczenia polega na:
— niedopuszczeniu do niespodziewanego napadu;
— zaalarmowaniu grupy w wypadku napadu i utrzymaniu napadającej bandy pod ogniem tak długo, dopóki grupa nie przygotuje się do walki. W żadnym wypadku warta nie może składać się z mniej niż 7 ludzi, tj. z 2 posterunków po 3 zmiany i dowódcy warty. Posterunki tak dzienne, jak i nocne zmieniają się co 2 godziny, a w okresie silnych mrozów (powyżej 15 stopni) — co godzina.
Dowódca grupy winien wykonać szkic ochrony, określając na nim:
— budynki zajęte na kwatery;
— rozstawienie posterunków dziennych i nocnych;
— rozstawienie posiadanej broni maszynowej (erkaem)
oraz szkic ogniowy.
15. Komendant grupy winien przemyśleć i ustalić plan obrony budynków zajętych przez grupę, na wypadek napadu, przewidując w nim w ogólnych zarysach akcję obrony i przeciwuderzenia własnego. W planie obrony uwzględnić należy, aby niezależnie od normalnej służby wartowniczej 1/3 stanu odpoczywających znajdowała się w pogotowiu do odparcia niespodziewanego uderzenia.
Wyznaczona część pogotowia śpi w ubraniu, stawiając broń obok siebie.
Każdy szeregowiec pogotowia musi być uprzednio dokładnie przeinstruowany w zakresie swoich obowiązków. Musi on wiedzieć, gdzie na wypadek alarmu zajmie stanowisko, jak należy prowadzić ogień i komu bezpośrednio podlega.
Zadaniem pogotowia alarmowego jest odparcie pierwszego uderzenia i związanie się z nim ogniem do czasu ukończenia przygotowań do natarcia przez pozostałą część grupy. Po zakończeniu przygotowań dowódca grupy wprowadza ją do akcji i kieruje na skupienie nieprzyjaciela, zarzucając go uprzednio granatami. W wypadku odparcia napastników dowódca grupy zarządza natychmiastowy pościg, starając się zapędzić uciekających na przeszkodę trudną do przebycia (bagna, rzeka itp.), niszcząc ich równocześnie ogniem. Niezależnie od własnej akcji dowódca grupy powinien przez specjalnego gońca zawiadomić najbliższy oddział WP, UB lub MO o napadzie i kierunku ucieczki bandytów.
Gdy siła bandy przewyższa siłę własną i obrona czynna nie rokuje powodzenia, dowódca grupy musi zorganizować obronę miejscowości przez wykorzystanie zabudowań, budowanie (wykorzystać w tym celu ludność) stanowisk ogniowych, przeszkód itp.
Równocześnie należy wysłać gońca do najbliższego oddziału WP, WBW lub MO z meldunkiem sytuacyjnym i żądaniami pomocy.
Porządek dnia grupy w czasie postoju na wsi
16. Grupa w czasie postoju na wsi nie powinna w żadnym wypadku zmienić się w łazikujących żołnierzy. Należy utrzymać jak najmocniejszą dyscyplinę, ustalić natychmiast po przybyciu porządek dnia i ściśle go przestrzegać. W porządku dnia należy uwzględnić odpoczynek po przebytej drodze, czas posiłków, czas na przeprowadzenie zebrania, czyszczenie broni, wolny czas żołnierza, pobudkę i capstrzyk.
Porządek dnia powinien być możliwie dokładnie zbliżony do porządku koszarowego. Zarówno przed udaniem się po posiłki, jak i na zebranie itd. należy zarządzić zbiórkę. Po pobudce i przed capstrzykiem obowiązkowo zarządzić zbiórkę z odśpiewaniem „Roty". Grupa jak najczęściej winna występować jako oddział zwarty wojska.
Przeprowadzenie zebrania ogólnego wsi
17. Dla przeprowadzania zebrań lub wieców wykorzystywać należy w jak największym stopniu okolicznościowe większe zgromadzenia ludności (odpusty, jarmarki i targi, po nabożeństwie w niedzielę itd.).
18. Jeśli we wsi są zdemobilizowani żołnierze, dowódca grupy winien przed ogólnym zebraniem wsi zawezwać ich do siebie. W rozmowie z nimi należy się zorientować w ich poglądach politycznych, uzupełnić swój wywiad polityczny i nawiązując do tego, że są oni b. żołnierzami, przygotować ich do wystąpienia na ogólnym zebraniu wsi. Po zebraniu należy w dalszym ciągu prowadzić ze zdemobilizowanymi pracę indywidualną, dążąc do stworzenia z nich aktywistów na wsi.
19. Dowódca grupy winien sam przygotować się do przeprowadzenia zebrania ogólnego wsi. Należy zawczasu przygotować tekst rezolucji, wg otrzymanego wzoru, uzupełniając ją jednak miejscowymi, konkretnymi faktami w odpowiednich punktach (podawać fakty o działalności band, peeselowców itd.).
Zebranie należy poprzedzić pracą indywidualną wśród ludności. Należy przygotować 1—2 miejscowych ludzi do wystąpień, postarać się wciągnąć miejscowych, szanowanych, poważnych ludzi do wystąpienia, przygotować skład prezydium. Należy sprawdzić przygotowanie sali i zawiadomienie mieszkańców przez miejscowe władze. Zebranie wiano się rozpocząć punktualnie o wyznaczonej godzinie, możliwie w zamkniętym, ogrzanym pomieszczeniu. Jeśli ludzie nie stawili się na zebranie, należy przez żołnierzy i przez wójta odpowiednio ich ponownie zawiadomić i osiągnąć konieczną frekwencję.
20. Grupa ochronna znajduje, się również na zebraniu, nie rozprasza się jednak wśród ludności, lecz staje możliwie blisko wejścia w zwartym oddziale. W terenach zagrożonych należy przed wejściem do budynku wystawić posterunki.
21. Zebranie powinno być niedługie i trwać nie więcej niż 1—1,5 godziny. Porządek zebrania jest orientacyjnie następujący:
a) zagajenie przez dowódcę grupy lub jego zastępcę do spraw pol.-wych., wyjaśnienie celu zebrania;
b) wybór prezydium;
c) przemówienie d-cy lub z-cy d-cy grupy;
d) krótkie przemówienie 1—2 członków brygady propagandowej;
e) pytania i wypowiedzi mieszkańców wsi,
i) przyjęcie rezolucji i odśpiewanie „Roty".
Treść przemówienia dowódcy i członków brygad podaje „Przewodnik dla pracy w terenie". Przemówienia powinny być poparte konkretnymi, zaczerpniętymi z danej wsi przykładami. Należy wymienić po imieniu i nazwisku peeselowcow popierających bandytów, peeselowcow nie zdających świadczeń, nie płacących podatków, peeselowcow oszukujących chłopów w Związku Samopomocy Chłopskiej itd.
Nie przeciągając zbytnio dyskusji, nie wolno dopuścić do zerwania zebrania przez peeselowcow, na prowokacyjne pytania odpowiadać jasno i otwarcie, wykazując jednocześnie, również na podstawie konkretnych danych, kim jest zadający prowokacyjne pytania, jaki jest jego stosunek do rządu i państwa.
Zebranie zakończyć przyjęciem rezolucji (nie zbierać podpisów pod rezolucją) i uroczystym odśpiewaniem „Roty".
Jeśli do grupy przydzielona jest brygada artystyczna, daje ona występ po zakończeniu wiecu.
Kolportaż materiałów propagandowych i praca indywidualna brygady propagandowej
22. Należy rozplanować sobie zużycie materiałów propagandowych na przestrzeni trasy, nie pozwolić na rozdanie całego materiału w pierwszych 2—3 wioskach.
Dowódca grupy wyznacza w każdej wsi, ile materiałów propagandowych może rozdać każdy członek brygady propagandowej z posiadanego zapasu.
23. Zabronione jest rozrzucanie materiału propagandowego, rozklejanie afiszy gdziekolwiek i jakkolwiek.
Materiał propagandowy (książeczka ilustrowana „Słowo Żołnierza", gazety itd.) winien być wręczany przez członka brygady propagandowej do ręki chłopu w jego własnej chacie, nie rozdawać materiałów propagandowych bezpośrednio po zebraniu. Wręczenie materiału winno być połączone z rozmową indywidualną, w której m. in. należy zwrócić uwagę na to, że wręczany materiał jest książeczką wojskową i należy na nią uważać.
24. Podstawową formą pracy propagandowej jest gawęda sąsiedzka. Członkowie brygady propagandowej winni zbierać po kilku gospodarzy w chatach, czytać i omawiać z nimi książeczkę, zbierać ich skargi, omawiać tematy polityczne itd. Dowódca grupy powinien zawczasu rozplanować podział pracy we wsi między członkami brygady (w jakiej chacie i kto przeprowadza gawędy,).
Dowódca grupy powinien okazać, w miarę możności, konkretną pomoc wsi na miejscu bądź to przez natychmiastową interwencję w powiecie w związku z wykrytymi nadużyciami itd., bądź to przez pracę grupy na miejscu (np. zwiezienie opału do szkoły itd.).
25. Po zakończeniu pracy w każdej wsi dowódca grupy sporządza meldunek wg załączonego wzoru, który przesyła do jednostki lub kierownictwa okręgowego.
Praca polityczno-wychowawcza z członkami grupy
26. Dowódca grupy i jego zastępca do spraw pol.-wych. zobowiązani są prowadzić regularną pracę polityczno-wychowawczą z grupą ochronną. Poza tym, że grupa jest obecna na zebraniu, należy z nią, codziennie po zakończeniu pracy, omówić przebieg dnia, wskazać na wyróżniających i zaniedbujących się w służbie, na naruszenie dyscypliny.
Na przykładach codziennej pracy grup uczyć żołnierzy oceny politycznej walki, jaka toczy się w kraju, rozwijać w nich miłość i przywiązanie do Polski Ludowej.
Na podstawie otrzymywanych gazet przeprowadzać regularnie informacje prasowe i omawiać z grupą najważniejsze wydarzenia polityczne.
Łączność i sprawozdawczość
27. Dowódca grupy winien dążyć do utrzymania codziennej łączności z dowódcą jednostki lub kierownikiem okręgowym, wykorzystując w tym celu telefony UB i MO, gońców wysyłanych przez MO, sołtysów itd. Nie rzadziej niż raz na 3 dni wysyła dowódca grupy szeregowca, jako specjalnego łącznika, z meldunkami napisanymi wg załączonego wzoru. Goniec ten przywozi z jednostki rozkazy przełożonych i materiały propagandowe.
Dyscyplina i stan moralny grupy
28. Dowództwo grupy winno dbać o wysoki poziom dyscypliny i stanu moralnego grupy. Utrzymywać żelazną dyscyplinę w grupie, nie pozwolić na rozchodzenie się żołnierzy na wódkę, poczęstunki itd. Radykalnie zwalczać wszelkie objawy pijaństwa, maruderstwa i łazikowstwa, które plamią mundur żołnierza
i niweczą pracę grup.
29. Regulamin niniejszy podaje jedynie zasady działania grupy w terenie. Dowództwo grupy winno przystosować go do miejscowych warunków, wykazywać jak najwięcej inicjatywy w pracy w terenie, dążyć do osiągnięcia jak najlepszych rezultatów w realizacji zadania postawionego przed nim przez Naczelne Dowództwo WP.
Szef Gł. Zarządu Pol.-Wych. WP
(—) Zarzycki, płk
Szef Sztabu Generalnego WP
(—) Korczyc, gen. broni
