Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego o osadnictwie wojskowym
| Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego o osadnictwie wojskowym |
|||
Oficerowie i podoficerowie! Sprawiedliwości dziejowej stało się zadość. Odzyskaliśmy odwiecznie polskie ziemie nad Odrą i Nysą. Odzyskaliśmy wielki, szeroki dostęp do morza. Dziś stoi przed nami zadanie utrwalenia owoców zwycięstwa, odnowienia i umocnienia polskości na tych ziemiach, zaludnienia ich i zagospodarowania. Bogate i urodzajne Ziemie Zachodnie staną się źródłem dobrobytu dla całego kraju. Miliony Polaków znajdą tam pracę i chleb, stworzą dla siebie dostatnie i spokojne warunki życia. Odzyskaliśmy te ziemie dzięki słusznej i mądrej polityce władz demokratycznych państwa, Krajowej Rady Narodowej i Rządu Tymczasowego, dzięki sojuszowi ze Związkiem Radzieckim i braterstwu broni z Armią Czerwoną, dzięki wkładowi krwi żołnierza polskiego. Rozumiejąc i oceniając wkład męstwa i wysiłku żołnierza w dzieło wolności i wielkości Polski, Rząd Rzeczypospolitej, spełniając swe przyrzeczenie, przyznaje prawo pierwszeństwa żołnierzom i ich rodzinom w obejmowaniu ziem na zachodzie. Każda rodzina żołnierza Wojska Polskiego ma zapewnione otrzymanie działki dziesięciohektarowej. Wśród milionów rodzin polskich, które w najbliższych miesiącach zaludnią Ziemie Zachodnie, na pierwszym miejscu znajdują się rodziny żołnierzy polskich. Zwyciężyliśmy w boju z wrogiem, zwyciężymy w pracy nad odbudową. W szerokim pasie nad granicą zachodnią, na przydzielonych specjalnie ziemiach dla rodzin, wojskowych, powstaną osiedla, promieniujące siłą i mocnym duchem narodowym. Powstaną gospodarstwa, które w zahartowanych i pracowitych rękach polskich staną się źródłem dostatku i kultury. Gospodarstwa te trzeba szybko obejmować w posiadanie, aby już w tym roku zebrać z nich plony, aby już w tym roku tętniło w nich życie polskie. Niebawem rozpocznie się akcja dobrowolnego przesiedlania rodzin wojskowych. W celu koordynowania i kierowania osadnictwem wojskowym w pasie zachodnich granic Państwa Polskiego mianuję:
1) generalnym inspektorem osadnictwa wojskowego na Ziemiach Odzyskanych generała broni Karola Świerczewskiego, dowódcę 2 armii,
2) zastępcą generalnego inspektora osadnictwa wojskowego — pułkownika Piotra Jaroszewicza.
Rozkazuję:
1. Dowódcom 1 i 2 armii, 1 Korpusu Pancernego i wszystkich brygad artyleryjskich, czołgowych, saperskich oraz innych jednostek, które brały udział w walce z niemieckim najeźdźcą, kierownikom szpitali i domów wypoczynkowych dla rannych, dowódcom wszystkich innych jednostek, w których służą żołnierze i oficerowie, którzy byli w armii czynnej — sporządzić:
a) listę żołnierzy, podoficerów i oficerów armii czynnej, którzy pragną otrzymać osadę rolną względnie osiedlić się w miastach jako rzemieślnicy, robotnicy lub pracownicy na Ziemiach Odzyskanych;
b) listę oficerów, podoficerów i żołnierzy, poległych w walkach w celu nada
nia ziemi rodzinom.
Szefowi Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego, szefom Zarządów Polityczno-Wychowawczych Armii, szefom Wydziałów Polityczno-Wychowawczych sporządzić w porozumieniu z władzami centralnymi i województwami demokratycznych partii politycznych;
c) listy partyzantów i uczestników walki zbrojnej z okupantem hitlerowskim, którzy pragną wziąć udział w osadnictwie wojskowym;
d) listy bojowników i partyzantów, poległych w walkach, w celu nadania ziemi rodzinom.
Na listach według punktów a) i c), obok personaliów żołnierzy, podawać dokładny adres rodziny i ilość jej członków. W rubryce „Uwagi" przy nazwiskach żołnierzy i oficerów, którzy ze względu na swe wyrobienie społeczno-polityczne kwalifikują się na stanowiska sołtysów, wójtów, starostów itp., umieszczać odpowiednie adnotacje.
2. Dowództwu 2 armii — przeprowadzić ramową inwentaryzację wszystkich gospodarstw rolnych poniemieckich na terenach wyznaczonych i sporządzić odpowiednie spisy, według miejscowości, gmin i powiatów, trzymając się starego podziału administracyjnego. Przy inwentaryzacji określić przybliżoną wielkość gospodarstwa, stan budynków mieszkalnych i gospodarczych, ogólną ilość izb mieszkalnych w poszczególnych gospodarstwach.
3. Kwatermistrzowi Wojska Polskiego — wydzielić do akcji przesiedleńczej osadnictwa wojskowego niezbędną ilość i samochodów ciężarowych i osobowych oraz odpowiednie zaopatrzenie.
4. W akcji przesiedleńczej wezmą udział wszystkie jednostki Wojska Polskiego, pomagając w jej przeprowadzeniu wszystkimi środkami, według wytycznych generalnego inspektora wojskowego.
W związku z tą akcją przystąpić do planowego zwalniania z wojska starszych żołnierzy powyżej 40 lat i osadzać ich na Ziemiach Odzyskanych.
5. Rozkaz niniejszy odczytać we wszystkich jednostkach Wojska Polskiego oraz wyjaśnić w pogadankach, przeprowadzonych przez oficerów polityczno-wychowawczych, historyczne znaczenie akcji osadnictwa wojskowego na Ziemiach Odzyskanych i nadania żołnierzom gospodarstw dziesięciohektarowych.
6. Wszystkie jednostki otrzymają w sprawie osadnictwa wojskowego rozkaz wykonawczy i organizacyjny.
Zastępca Naczelnego Dowódcy WP
do spraw pol.-wych.
(—) Marian Spychalski
generał brygady
Naczelny Dowódca WP
(—) Michał Żymierski
Marszałek Polski
Zastępca Szefa Sztabu Głównego WP
(—) Rotkiewicz
generał brygady
„Polska Zbrojna", nr 111 z dnia 8 czerwca 1945 r.
