Rozrywki Naukowe/Opór powietrza
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Rozrywki Naukowe |
| Wydawca | Jan Fiszer |
| Data wyd. | 1910 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Tłumacz | Jan Harabaszewski |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Deszczułkę grubości od 5 do 6 milimetrów, szerokości 20 centymetrów i długości 60 centymetrów połóż na brzegu stołu. Najmniejszy wysiłek przeważy ją i deszczułka spadnie. Ale jeżeli na tej deszczułce rozciągnąć dużą kartę papieru (dziennik wielkiego formatu nadaje się doskonale), i wtedy uderzyć silnie pięścią w deskę, leżącą na stole, zdziwisz się, jaki znaczny opór stawia deszczułka, zupełnie jakby była przygwożdżona, umocowana nieruchomo. Nawet uderzając bardzo mocno, nie podniesiesz papieru, przytrzymującego deszczułkę.
Budujemy pudełko z kart do gry, w jednej ściance robimy otwór; pudełko napełniamy dymem z tytoniu. Nacisk, wywierany przez wielki palec na dolną przegrodę, zmusza dym do wychodzenia przez otwór w postaci pierścieni dosyć prawidłowych. Wszyscy widzieli pewnie, jak zręczni palacze puszczają z ust lub fajki piękne białe korony, którym zwykle w spokojnym powietrzu towarzyszą wiry pary. Znany obraz holenderski w muzeum Louvreu przedstawia ten ciekawy fenomen.
Do spostrzeżeń dnia codziennego należy fakt, że kropla wody namydlonej wymyka się z końca palców, rozszerza się w miednicy w postaci pierścienia doskonałego, powoli zwiększającego się w miarę rozszerzania podstawy.
Spostrzeżenia te należą do zjawisk wirów pierścieniowych, nie są one błahe i przeciwnie mogą się stać interesującemi.
Można jeszcze wytworzyć pierścienie czy korony z dymu, wyrzucając kłęby dymu z papierosa przez tutkę, jak wskazuje niżej figura 70. Ale niezbędną rzeczą jest zachowanie pewnych ostrożności, żeby zapewnić powodzenie eksperymentowi. Podamy je tutaj. Należy unikać najmniejszego prądu powietrza, co wymaga pozamykania okien i drzwi. Dalej, by przerwać prądy wznoszące się, wytwarzające się w pobliżu ciała, trzeba operować nad stołem: pierścienie, przechodzące nad stołem, są po za wpływami ciepłego prądu. Tutka o średnicy 2 centymetrów, skręcona ze zwyczajnego papieru listowego, wystarcza do otrzymania bardzo ładnych koron średnicy 3 do 4 centymetrów.
