Słownik biograficzny uczonych Żydów Polskich/Tiktiner Rebeka
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik biograficzny uczonych Żydów Polskich |
| Podtytuł | XVI, XVII i XVIII wieku |
| Data wyd. | 1905 |
| Druk | Piotr Laskauer i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Uczona ta kobieta urodziła się w końcu pierwszej połowy XVI stulecia w mieście Tykocinie. Ojcem jej był Mayer Tyktiner, rabin w Tykocinie, który wydał kilka dzieł treści religijnej w Krakowie r. 1588. Rebeka w młodym wieku okazała wielkie chęci i zdolności do nauki. Pierwszym jej nauczycielem był jej ojciec. W nauce, głównie języka hebrajskiego, takie postępy zrobiła, że w 18 roku życia niepospolicie władała tym językiem, z łatwością czytała dzieła filozoficzne żydowskie w oryginale pod kierunkiem uczonego rabi Samuela, o którym często Rebeka wspomina w swej pracy literackiej. Z wielkiem zamiłowaniem również oddawała się naukom świeckim, a czytając pilnie dzieła różnych autorów, głównie zaś moralistów, napisała znakomite dzieło pod tytułem: „Meneketh Ribhka“ w żargonie żydowskim, pragnąc aby ono było dostępne i zrozumiałe przez ówczesne najmniej wykształcone Żydówki. Traktuje ono o wychowaniu i obowiązkach kobiet. Pracę swą podzieliła na 7 rozdziałów, z których każdy obejmuje obowiązki kobiet względem kraju, społeczeństwa i rodziny. Najobszerniejszy rozdział traktuje o chowaniu dzieci. Między innemi mówi ona, że dziecko powinno się przedewszystkiem fizycznie rozwijać, a dopiero w 6 roku życia można je zacząć uczyć. Przemawia też gorąco za wiedzą nauk świeckich, które rozwijają umysł. Praca ta wyszła drukiem dopiero po śmierci autorki, a mianowicie w Pradze Czeskiej roku 1618 in 4–o i w Krakowie w 8–ce roku 1618. Dziełko to obecnie jest bardzo rzadkie, bo w małej edycyi było wydane. Świat naukowy dowiedział się o skromnej autorce i jej pracach dopiero przez Jana Konrada Luffta, ucznia seminaryum chrześciańskiego duchownego w Norymberdze, który sobie obrał za temat rozprawy, wygłoszonej na egzaminie publicznym, rozbiór pracy tej właśnie Tiktiner Rebeki: pod tytułem „Meneketh Ribhka“. Rozprawa rzeczona Luffta wyszła drukiem w Altdorfie r. 1719 pod tytułem: „De Rebecca Polona eruditarum in gente Judaica Foeminarum rariori exemplo“. Praeside Gustavo Georgio Zeltner. Anno 1719, 3 Aprile, disputabit Joh. Conradus Lufft-Fischbacco Novie. Gdzie i w którym roku Rebeka Tiktiner umarła nie wiadomomo. Pędziła bowiem życie samotne, oddając się wyłącznie pracy literackiej.
