Słownik etymologiczny języka polskiego/śratać
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron |
śratać, pośratać, dziś tylko ludowe, ‘witać’, w 15. wieku ogólne, z właściwem rz; w biblji: »śrzatła ji« (u Leopolity: »wybiegła przeciw jemu«), »pośrzatł je« (»potkał się z nimi«, Leopolita), »jegoż pośrzatł« (»któremu zaszedł«, Leopolita); w psałterzu: »pośrzatła jesta« (pośrzatłasta, puławski; »zabieżały sobie«, psałterz z r. 1532). Resztki prasłowiańskiego czasownika rěsti, co już nigdzie sam nie występuje, tylko w złożeniu z przyimkami: obrěsti i sŭrěsti, obrětati, ‘znachodzić’; na Rusi walnie zastąpione: obriest’, priobriesti, itd.; stąd nazwa ‘spotkania - szczęścia’ na Bałkanie: serb. sreća (nesreća, ‘nieszczęście’), stare bułg. sręszta (stąd węg. szerencse); u Czechów na wstrzic, ‘naprzeciw’, strzetnouti, i strzetati, ‘spotykać’. Prasłowo; lit. rasti, randu, ‘znachodzę’ (u Słowian czas teraźniejszy również z nosówką, cerk. obręsztą); dalsze odpowiedniki wątpliwe. U nas i pośrzacaj, ‘powitanie’, z przyrostkiem -jaj (jak rodzaj).