Słownik etymologiczny języka polskiego/błogi
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron |
błogi, błogo, błożyć, pobłażać, błogosławić zamiast błogosłowić (cerk. błagosłowiti tłumaczy dosłownie grec. eulogein, jak ich błagosłow, ‘teologa’, bogiem sławiena w Bogurodzicy zamiast błogosławiona), i bogosławić trzyma się upornie do 16. w., jedno wydanie pisze bogosławić, drugie błogosławić, np. psałterze i godzinki z 1. połowy 16. w. Częstotliwe do tego było błogać, w 15. w. jeszcze ocalałe, co odmieniono w błagać, błagalny; dalsze częstotliwe przebłagiwać. Prasłowo; cerk. błag, ‘dobry’, błażen, ‘błogosławiony’, ruskie dawne i ludowe bołogo, bołozie, ‘dobrze’, zresztą błago- w mnóstwie złożeń »jelejnych«, błagomyślnych; u Serbów i Bułgarów blag den, ‘święto’ (jedzą z mięsem), u Łużycan błożko, ‘na szczęście!’, czesk. blahý, Blahoslaw. Gdy w błaznie, błagim pień *błag-, w błogim pień *bołg, i moglibyśmy go z wyżej omówionym bełz- z tą samą odmiennością gardłowej połączyć.