Słownik etymologiczny języka polskiego/deska
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Artykuł w Wikipedii | |
Strona w Wikisłowniku |
deska, zdrobniałe deseczka, deszczułka, jeszcze w biblji stale cka (t. j. dska), 2. przyp. l. mn. desk (jak: łza, łez), a więc cki, dwie cce (liczba podwójna); do desk dorobiono nową deskę; tak samo u Czechów (dski zemské, ‘tabula krajowa’); na Rusi nowe deska czy doska zamiast dawnego cka. Pożyczka z gockiego, por. dolno-niem. disc (z łac. grec. discus, ‘dysk’), górno-niem. tisc, ‘Tisch’; półgłoska u Słowian twarda, nie miękka (ĭ), ale taka odmiana nierzadka. Stół pierwotny był deską na ziemi. Dzisiejszy dysk bezpośrednia, nowa pożyczka z grec. łac. discus, co w średniowieczu i ‘misę’ oznaczał (mensa — ‘stół’, ‘misa’, jak deska — Tisch); Słowianie odmienili rodzaj (niem. męski); czy wedle misy? Nowotwory, jak nasza deska, powszechne, np. serb. daska, ale jest jeszcze sztica (z dsztica), ‘deszczułka’; rus. doska, ale skatiert’, ‘obrus’ (z *dskatiert), i czan, ‘kufa’, z tczan, tszczan (doszczan); Leopolita zamiast cki biblijnej wszędzie deszczkę albo tablicę kładzie.