Słownik etymologiczny języka polskiego/dziś
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Strona w Wikisłowniku |
dziś, z pierwotnego dzińś; dzisia z pierwotnego dzińsia (tak jeszcze w ułamkach świętokrzyskich z 13. wieku), co a od wczora przybrało; zamiast dzień-ś, t. j. ‘dzień ten’; właściwy zaimek wskazujący był bowiem si, sie: »do sich miast«, ‘do tych miast’, jeszcze w 15. w., i »ot sich miast«; »do siego roku« (życzono sobie dożyć na Nowy rok); latoś, skrócone z »lato sie«, ‘tego lata’, »latosie cielę«, ‘tegoletnie’. Dzisia przybrało, jak wczora, j: dzisiaj; przymiotnik: dzisiejszy, zamiast dzisiajszy; dawniej odmieniano: dzisi, »do dzisiej chwili«, »dzisiem cały wiek człeczy«, do i od dzisia (lub dzisie) dnia, »do dzisiego dnia«, biblja, powtarzając dzień dwukrotnie. I po innych językach są takie same złożenia, lit. szendien, niem. heute, grec. tēmeron (z następstwem zaimka odmiennem, jak w rus. siewodnia); form czeskich, ruskich i innych: dnes, nie znamy; mamy tylko, jak staroczes., łuż. i załab.: dens, z i zamiast ie i ze zgłuchnieniem dwu po sobie następujących półgłosek: dĭnĭsĭ.