Słownik etymologiczny języka polskiego/gra
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Artykuł w Wikipedii | |
Strona w Wikisłowniku |
gra, grać, granie, w Ezopie i i. o ‘popędzie płciowym u zwierząt’, gierka, już w 15. w.; zamiast pierwotnego igra, igrać, igraszka (dochowanych w znaczeniu szczególnem, o ‘zabawie swawolnej’), igrzec (13. wiek, ‘śpiewak-kuglarz’, ‘ioculator’); jeden z liczniejszych przykładów odpadania nagłosowego i-, u nas jeszcze częstszego niż u Czechów, cechującego zachodnią Słowiańszczyznę (Bałkan i Ruś albo wcale tego nie znają, albo w bardzo ograniczonych rozmiarach). Prasłowiańskie więc tylko igra, obce Litwie (przyrostek -ra do pnia ig-, ind. īdżati i ingati, ‘rusza się’). Grać znaczy pierwotnie ‘skakać, pląsać’ (»pagórki igraią« w psałterzu bułg. 9. wieku). Dalsze urobienia; gracz, gracki (»gracko się spisał«), grajek; igrzysko, ‘miejsce gier’, jak widowisko, przeszło i na znaczenie ‘igry samej’, ‘widowiska’; częstotliwe grawać (naigrawać się), grywać (wy-, przegrywać, wygrana); naigrawać się, ‘szydzić’; w 15. w. jigrzec ‘gracza’ znaczy. Cerk. igr, igrati, rus. igrok, ‘gracz’, czes. hra, herec.