Słownik etymologiczny języka polskiego/gwiazda
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
gwiazda, »na gwiazdkę«, gwiazdeczka, gwiazdarz, gwiazdowy i gwiezdny, »niebo ugwieżdżone«; gwiazdo- w złożeniach (gwiazdozbiór); gwiaździsty, zamiast dawnego gwieździsty; jedno z charakterystycznych słów litewsko-słowiańskich (t. zn. pojawiających się wyłącznie u Litwinów i Słowian, nie powtarzających się poza nimi); lit. żwai(g)zdē (g później się wsunęło); różnica co do gardłowej, jak w żansis: gęś, t. j. u Słowian welarna, na Litwie palatalna, co niczego nie dowodzi, zwykła to rzecz. Ale g ocalało tylko na Zachodzie słowiańskim, czeskie hwiezda; u Rusi i na Bałkanie zwiezda, z niepierwotnem z- (dlatego i dzwiezda w cerkiew.), t.j. nie odpowiadającem lit. ż, lecz dopiero później z g powstałem; prus. swaigstan, ‘światło’, erswaistiuns, ‘oświecając’, tu właściwie nie należy (do świt- !), chociaż to całe gwaid-, zwaid-, jest tylko litew.-słowiańską odmianką dźwięczną bezdźwięcznego pierwotnego kwait-, swait-, p. kwiat i świat; więc gwiazda i świeca istotnie jedno i to samo słowo (przyrostek odmienny!).
