Słownik etymologiczny języka polskiego/kurz

<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

kurz, ‘pył, proch’, kurzyć, ‘prószyć’, ‘dymić’ (»kurzy się z kominów«), ‘gorzeć’; ‘palić (pędzić wódkę)’; ‘parować’; kurzawa, ‘kurz, zawierucha’ (kurniawa), ‘ofiara wonna’, kurzenie, ‘kadzenie’; lit. z odmienną samogłoską (krótkiem i długiem u, gdy w słowiańskiem dwugłoska) kurti, ‘palić’ (znaczenie odmienne, bo i ‘budować’, właściwie więc: ‘nakładać, rozkładać ogień’). »Chaty kurne« (bez komina) należą już do przeszłości; ich kurny przypadkowo schodzi się z kurnym od kur. W nazwach miejscowych, czes. Kourzim, ale Kurnik niekoniecznie od kura, ‘koguta’, por. rus. kurnik o ‘izbie kurnej’. Prasłowo; tak samo u wszystkich Słowian, nawet kurjewa powtarza się na Rusi, o ‘kurzawie śnieżnej’; przytaczają goc. hauri, ‘węgiel’, nord. hyrr, ‘ogień’.