Słownik etymologiczny języka polskiego/modła
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
modła, dziś ‘modlitwa’, dawniej ‘ofiara’ i ‘świątynia bałwochwalcza’, nawet ‘bałwan’ (w psałterzach i biblji); modlić się, madlać, modlitwa, modlitewnik; liczne złożenia czasownikowe z po- i t. d.; narzeczowe namulny, z dawniejszego namódlny (namódlność, o ‘uprzykrzonem modleniu, proszeniu’, już w 15 wieku). Zamiast modlić w 16. w. (szczególniej w pierwszej jego połowie) częste moglić, moglitwa; gl z dl, por. mdły. Ogólnie słowiańskie (Ruś i Południe, Serbowie i t. d., wyrzucają d: molit', molitwa); powstało przestawką z pierwotnego *molda, istniejącego do dziś u Litwy: małda, ‘prośba’, małdyti, ‘prosić’ (z innemi samogłoskami: meldżu, melsti, ‘prosić’; miłdus, ‘nabożny’). Niepewny dalszy wywód; ind. mardati, ‘kruszy, trze’, o »sercu skruszonem«, z pogańskiemi wyobrażeniami się nie łączy, raczej gdyby o ofiarowaniu, t. j. o zabijaniu ofiarnego zwierzęcia wolno było myśleć.
