Słownik etymologiczny języka polskiego/pięć
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
pięć, piąty, pięcioro; piątek, piątka, piątak; pięćdziesiąt i piędziesiąt(!); pierwotny liczebnik (ind. pancza, grec. pente, łac. quinque z *pinque, lit. penki, i t. d.) zastąpili Słowianie, jak przy wszystkich od 5 do 10, rzeczownikiem rodzaju żeńskiego, urobionym od piąty, od liczby porządkowej: »ta pięć ludzi«, »w pięci lat«; później: »ku pięci grzywnam«, zamiast »grzywien«; pięć znaczyło więc pierwotnie ‘piątkę’, i dlatego wymaga po sobie rzeczownika w drugim przypadku (»czterej mężowie«, ale »pięć mężów«). Tak samo u wszystkich Słowian. Z piąty por. litew. penktas, prus. penkts (ale prus. pentinks pożyczka z polskiego piątek), ind. pankti-, grec. pemptos, łac. quintus, niem. dawne fimfto.
