Słownik etymologiczny języka polskiego/piekło
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
piekło; postać słowa i rodzaj jego niepierwotne; było niegdyś rodz. męskiego: pkieł (przymiotnik: pkielny; potok Pkielnik r. 1254), drugi przypadek: piekła, co przeważyło (piekielny zamiast pkielny; potok Piekielnik); rodzaj nijaki dostał się mu prawdopodobnie wedle niebo; męskie pkieł było jeszcze w 15. wieku ogólne; pkieł, cerk. pĭkŭł, znaczył ‘smołę’, ale chrześcijanie, Grecy, Niemcy i i., ‘smołę’ i ‘piekło’ tem samem obzywają słowem; u Serbów do dziś paklina ‘smoła’, pakliti ‘smolić’; jest i cerk. picĭł, ‘smoła’. Niem. Pech (przejęte jako pieka do Rusi, kaszubskie pikarnia, ‘buda smolna’) wyszło z łac. pix. W staroniemieckiem pech ‘piekło’ oznacza, więc używanie naszego pkieł w tem samem znaczeniu polega na prostem tłumaczeniu; ale sama nazwa ‘smoły’, z odrębnym przyrostkiem (-ł), czy także pożyczka?; pożyczone z niem. jest napewne lit. itd. pikis; grec. pissa, ‘smoła’, ‘piekło’, z *pikja, łac. pix (pień pi-, przyrostek -k ?). U Słowian zachodnich, inaczej niż u Serbów, pkieł - piekło już tylko nazwa ‘djabelstwa’, ale nasze zapieklić, zapieklony, ‘zatwardziały (w grzechach)’, stałe w 15. wieku, wskazywa jeszcze na znaczenie »smolne«. Pojęcie »piekła« było Słowianom zupełnie obce, więc same obce dla niego nazwiska: hela z niem. Hölle, ad (ruski) z grec. hāidēs, jak i sotona i dijawoł.
