Słownik etymologiczny języka polskiego/skwar(a)

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Aleksander Brückner
Tytuł	Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca	Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd.	1927
Miejsce wyd.	Kraków
Źródło	Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku

›››

[516] skwar(a), ‘upał’, skwarno; ale i o ‘smażeniu na ogniu’, skwarzyć, skwarek i skwarczek, ‘szperka’; skwarna, ‘spieklina w żołądku, niestrawność’, i ‘lek na nią’, głównie u psów i ptaków (»próżno mi skwarnę dawasz, ja nie będę gonił«, Kochanowski); w cerk. skwar i skwrna, ‘plama’, rus. skwierno, ‘brzydko’. W skwar i skwarna samogłoska bynajmniej nie jednaka: skwar prasłowiańskie (‘upał’, cerk. skwar i skwara; u Czechów i indziej nieraz z szk-); natomiast poszła skwarna z *skwĭrna, cerk. sk(w)rna. Pień skwer- i skwĭr-; cerk. raz-skwĭrą, raz-skwrěti (ras-kwrěti), z *raz-skwer-ti, u nas roskwrzeć, skrócone bez w: doskrą, naskrę, »że ich poskrę strachem«, Twardowski; w psałterzu: »roskwarła się ziemia« (‘roztopiła się’), »jako wosk roskwirający się«; ale i przenośnie: doskwierać i przyskwierać komu, ‘dokuczać’. Tenże pień i o ‘głosie’, skwor- (p. skworzec); p. skwierk. Obok skwarków są i skwirczki (por. o nich również pod skwierk).