Słownik rzeczy starożytnych/Komisye skarbowe
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik rzeczy starożytnych |
| Wydawca | Gebethner i Wolff |
| Data wyd. | 1896 |
| Druk | W. L. Anczyc i Spółka |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały słownik |
| Indeks stron | |
Komisye Skarbowe. Gdy istniejące od r. 1613 komisye radomska i wileńska, nazywane urzędownie trybunałami skarbowymi, niedostatecznie załatwiały sprawy finansowe Rzeczypospolitej, a to głównie z powodu, że miały tylko sześcio-niedzielne kadencye raz do roku, sejm w r. 1764, aby zaprowadzić lepszy porządek w administracyi skarbowej, ustanowił w miejsce tych sześciotygodniowych trybunałów dwie stałe Komisye skarbowe. Komisya skarbowa koronna zasiadała w Warszawie, prezydował w niej podskarbi a zasiadało kollegialnie 9-ciu komisarzy (w tej liczbie 3 senatorów i 6-ciu posłów), pisarz Komisyi skarbowej i instygator koronny. Zarządzała ta Komisya wszelkimi dochodami Korony, pilnowała wag i miar, utrzymywała dozór nad przemysłem, handlem, komunikacyą wodną i lądową. Komisya skarbowa była ówczesnem ministeryum skarbu i spraw wewnętrznych a zarazem sądem w sprawach handlowych, krzywdach wyrządzonych skarbowi i zdzierstwach, jakich dopuszczali się prywatni przy pobieraniu opłat za mosty i groble. Wszelkie urządzenia skarbowe wychodziły pod imieniem Komisyi, ale z podpisem tylko podskarbich. Komisya skarbowa litewska zasiadała w Grodnie. Prezydował w niej podskarbi a zasiadało komisarzy ośmiu (jeden senator i siedmiu posłów) obieranych na sejmie. Obie Komisye odbywały sądy swoje w 4-ech kadencyach, trwających każda jeden miesiąc. Sprawy handlowe i wekslowe sądzone były w każdym czasie w komplecie czterech osób. Wyroki tych sądów były ostateczne, bez apelacyi. Patronów czyli adwokatów było przy Komisyi koronnej 15-tu, przy litewskiej 12-tu, a mogły być nimi osoby pochodzenia nieszlacheckiego.
