Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 601.jpeg: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

@@ Status strony / Status strony @@
-Problemy
+Przepisana
@@ Treść strony (podlegająca transkluzji): / Treść strony (podlegająca transkluzji): @@
@@ Linia 13: / Linia 13: @@
 <section begin="tszczyca"/>{{tab}}'''tszczyca,''' mylnie i ''czczyca'' pisane, p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/tęskny|tęskny]]''; po 15. wieku ginie zupełnie (jest w psałterzu). Por. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/czczy|czczy]]''.<section end="tszczyca"/>
-<section begin="tu"/>{{tab}}'''tu,''' po narzeczach z dodatkami: tutok, tukaj, i z tych jedyne tutaj z tuta w pisemny język zabrnęło, a stąd: tutejszy, dawniej i tuteczny; dalej tubylec; prasłowiańskie; cerk. tu; postaci jak tu- kaj, tuka(na), tuto, małorus. tutka, powtarzają się również; brak odpowiedników gdzie indziej (na Litwie np.). Jak u Czechów, tak i u nas: tudzież; znaczyło dawniej 'zaraz', o czasie, albo 'blisko', o miejscu; dziś tui miejsce jego zajęło; w biblji tudzież 'tu', 'tam' i 'zaraz', tuto 'tutaj'; tuj, tuj,'omal' (w dawnej komendzie wojskowej innego pochodzenia); tuhać, tulcnąć, 'wołać: tu!', »łowcy za wilkiem psom potu- kają*, w Ezopie. P. ten.<section end="tu"/>
+<section begin="tu"/>{{tab}}'''tu,''' po narzeczach z dodatkami: ''tutok'', ''tukaj'', i&nbsp;t.&nbsp;d.; z tych jedyne ''tutaj'' z ''tuta'' w pisemny język zabrnęło, a stąd: ''tutejszy'', dawniej i ''tuteczny''; dalej ''tubylec''; prasłowiańskie; cerk. ''tu''; postaci jak ''tukaj'', ''tuka(na)'', ''tute'', małorus. ''tutka'', powtarzają się również; brak odpowiedników gdzie indziej (na Litwie np.). Jak u Czechów, tak i u nas: ''tudzież''; znaczyło dawniej ‘zaraz’, o czasie, albo ‘blisko’, o miejscu; dziś ''tuż'' miejsce jego zajęło; w biblji ''tudzież'' ‘tu’, ‘tam’ i ‘zaraz’, ''tuto'' ‘tutaj’; ''tuj'', ''tuj'', ‘omal’ (w dawnej komendzie wojskowej innego pochodzenia); ''tukać'', ''tuknąć'', ‘wołać: tu!’, »łowcy za wilkiem psom ''potukają''«, w Ezopie. P. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/ten|ten]]''.<section end="tu"/>
-<section begin="tuk"/>{{tab}}'''tuk,''' tuczny, tuczyć; tuczeń muzyk, nazwa rośliny u Stanka 1472 r., czechizm. Prasłowo; tak samo u wszystkich Słowian, dla 'tłuszczu, smalcu'; litew. taukal, 'tuk', taukinas, 'zatluszczony', tunku, tukti, 'tłuścieć', prus. taukis, 'smalc'; zestawiają z anglosas. theoh, z czego (z innych narzeczy) i nasze dych, dycha (p.). Urobione przyrostkiem -k (por. znak) do ty-ć. R. 1607: »tuczec albo łopatka« (u psów i koni).<section end="tuk"/>
+<section begin="tuk"/>{{tab}}'''tuk,''' ''tuczny'', ''tuczyć''; ''tuczen mużyk'', nazwa rośliny u Stanka 1472&nbsp;r., czechizm. Prasłowo; tak samo u wszystkich Słowian, dla ‘tłuszczu, smalcu’; litew. ''taukaī'', ‘tuk’, ''taukinas'', ‘zatłuszczony’, ''tunku'', ''tukti'', ‘tłuścieć’, prus. ''taukis'', ‘smalc’; zestawiają z anglosas. ''theoh'', z czego (z innych narzeczy) i nasze ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/dych|dych]]'', ''dycha'' (p.). Urobione przyrostkiem ''-k'' (por. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/znak|znak]]'') do ''ty-ć''. R.&nbsp;1607: »''tuczec'' albo łopatka« (u psów i koni).<section end="tuk"/>
 <section begin="tulich"/>{{tab}}'''tulich,''' ‘sztylet’, w 16. i 17. wieku; tak samo w czeskiem; z niem. ''Dolch'' i ''Tolch'', co przez holandz.<section end="tulich"/>