Strona:Józef Birkenmajer - O tytułach cesarza i króla.djvu/3: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
link |
|||
| Treść strony (podlegająca transkluzji): | Treść strony (podlegająca transkluzji): | ||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
{{tab}}Coraz to bardziej w mgłę niepamięci odchodzą od nas wspomnienia dawnej ‘cesarsko-królewskiej monarchii austriackiej’, zwanej w skróceniu ‘c. k. monarchią’, oraz przeróżnych cesarsko-królewskich tytułów czy urzędów: ledwo ożyją czasem w jakimś koncepcie dziennikarskim lub w wskrzeszonych powieściach [[Autor:Jan Lam|Jana Lama]]. I w ogóle coraz mniej dziś w Europie i na całym świecie różnych królów i cesarzy. Od dość dawna kursujący dowcip głosi, że wkrótce pozostanie na świecie tylko czterech królów: król pik, trefl, karo, kier i... król angielski. O losach cesarzy już ten koncept milczy, jakby tym samym skazując ich na śmierć naturalną.<br> |
{{tab}}Coraz to bardziej w mgłę niepamięci odchodzą od nas wspomnienia dawnej ‘cesarsko-królewskiej monarchii austriackiej’, zwanej w skróceniu ‘c. k. monarchią’, oraz przeróżnych cesarsko-królewskich tytułów czy urzędów: ledwo ożyją czasem w jakimś koncepcie dziennikarskim lub w wskrzeszonych powieściach [[Autor:Jan Lam|Jana Lama]]. I w ogóle coraz mniej dziś w Europie i na całym świecie różnych królów i cesarzy. Od dość dawna kursujący dowcip głosi, że wkrótce pozostanie na świecie tylko czterech królów: król pik, trefl, karo, kier i... król angielski. O losach cesarzy już ten koncept milczy, jakby tym samym skazując ich na śmierć naturalną.<br> |
||
{{tab}}Jakikolwiek jednak będzie los samych instytucji, które określać zwykliśmy nazwami cesarstwa i królestwa, pamięć o nich pozostać musi jeszcze choćby na kartach historii, w której obie instytucje i związane z nimi tytuły różnymi czasy poważną odgrywały rolę. Co się tyczy królów, to prócz kart historii długo zapewne tradycję ich utrzymają... karty do gry, a także i gra w szachy; zresztą może nadal utrzymają się takie ‘poetyckie’ przenośnie, jak ‘król przestworza’ (bohater jednej z powieści [[Autor:Juliusz Verne|Juliusza Verne’a]]), ‘król ptaków’ (orzeł), ‘król zwierząt’ (lew), ‘król tonów’ (znakomity wirtuoz) lub takie wyrażenia, jak ‘król bawełny’, ‘król żelaza’ itp. Więc niezależnie od wszelkich przemian politycznych nieprędko chyba tytuły cesarza i króla przejdą do rzędu archaizmów.<br> |
{{tab}}Jakikolwiek jednak będzie los samych instytucji, które określać zwykliśmy nazwami cesarstwa i królestwa, pamięć o nich pozostać musi jeszcze choćby na kartach historii, w której obie instytucje i związane z nimi tytuły różnymi czasy poważną odgrywały rolę. Co się tyczy królów, to prócz kart historii długo zapewne tradycję ich utrzymają... karty do gry, a także i gra w szachy; zresztą może nadal utrzymają się takie ‘poetyckie’ przenośnie, jak ‘król przestworza’ (bohater jednej z powieści [[Autor:Juliusz Verne|Juliusza Verne’a]]), ‘król ptaków’ (orzeł), ‘król zwierząt’ (lew), ‘król tonów’ (znakomity wirtuoz) lub takie wyrażenia, jak ‘król bawełny’, ‘król żelaza’ itp. Więc niezależnie od wszelkich przemian politycznych nieprędko chyba tytuły cesarza i króla przejdą do rzędu archaizmów.<br> |
||
{{tab}}Prof. Łoś niegdyś (w ''Języku Polskim'' 1922 r.) nakreślił bardzo ciekawą historię (również monarszych w swym początku) tytułów ‘księdza’, ‘książęcia’, i jego krewniaków. Podobne rozważania pragnąłbym poświęcić obecnie rodowodowi i przekształceniom tytułów ‘cesarza’ i ‘króla’. Temat chciałbym przedstawić wedle możności zasadniczo i wszechstronnie, jednak nie wiem, czy uda mi się go wyczerpać, a także czy zdołałbym osiągnąć w niektórych wypadkach wyniki zupełnie pewne. Dlatego pragnąłbym, żeby niniejszy mój artykuł raczej uznano za zebranie materiałów, zestawienie cudzych i własnych poglądów i przypuszczeń, oraz za podnietę do dyskusji co do kilku spraw dotąd jeszcze nierozstrzygniętych.<br> |
{{tab}}Prof. [[Autor:Jan Łoś|Łoś]] niegdyś (w ''Języku Polskim'' 1922 r.) nakreślił bardzo ciekawą historię (również monarszych w swym początku) tytułów ‘księdza’, ‘książęcia’, i jego krewniaków. Podobne rozważania pragnąłbym poświęcić obecnie rodowodowi i przekształceniom tytułów ‘cesarza’ i ‘króla’. Temat chciałbym przedstawić wedle możności zasadniczo i wszechstronnie, jednak nie wiem, czy uda mi się go wyczerpać, a także czy zdołałbym osiągnąć w niektórych wypadkach wyniki zupełnie pewne. Dlatego pragnąłbym, żeby niniejszy mój artykuł raczej uznano za zebranie materiałów, zestawienie cudzych i własnych poglądów i przypuszczeń, oraz za podnietę do dyskusji co do kilku spraw dotąd jeszcze nierozstrzygniętych.<br> |
||