Strona:PL Istrati - Żagiew i zgliszcza.djvu/229

w szkołach rządowych, cała propaganda partji, wszystkie doktryny rozpowszechniane przez prasę opierają się na tej właśnie oficjalnej doktrynie, w ciągu ostatnich lat nieraz w zadziwiający sposób deformowanej dla celów utylitarnych.
 Wszystkie przeglądy kinowe, sportowe, szachowe, młodych matek, i t. p. publikują po wielekroć razy w ciągu roku portrety Lenina wraz ze specjalnie ad hoc napisanemi artykułami. Jest w tem specjalny system eliminowania żyjących na rzecz zmarłego, — system przypadający niewątpliwie do smaku biurokracji, bardziej biegłej w komentowaniu tekstów niż w studjach intelektualnych, — ale kryjący w sobie pewne niebezpieczeństwo.
 A oto dowód na to. Przed jakiemi dwunastu laty, w początkach rewolucji, bolszewizm w życiu intelektualnem reprezentowany był przez całą wspaniałą plejadę publicystów, teoretyków, uczonych, wybitnych agitatorów. Im to ma bolszewizm w znacznej mierze do zawdzięczenia swą zdumiewającą potęgę ekspanzji. Ale od tego czasu plejada ta ustawicznie się tylko kurczy. Lenin umarł, Trocki, na wygnaniu, Radek, najbystrzejszy publicysta i polityk, również na wygnaniu. Preobrażeńskij, Smilga, Smirnow, utalentowani ekonomiści, na wygnaniu. Z dawnych teoretyków pozostał tylko jeden, Bucharin, — wolny wprawdzie, ale chwilowo zupełnie się nie odzywa. Jedyny jeden teoretyk na cały ten kraj, w dwunastym roku po rewolucji!
 Od szeregu lat w całym Z. S. S. R. wśród powodzi publikacji stojących nieraz pod względem po-